Kholil al-Bangkalani

Ḍâri Wikipèḍia bhâsa Madhurâ, lombhung pangataowan mardhika
Infobox orangKholil al-Bangkalani
Biografi (id) Terjemahkan
Èlahèraghi20 Sèptèmber 1834 Edit nilai pada Wikidata
Bangkalan (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Kematian (id) Terjemahkan24 April 1925 Edit nilai pada Wikidata (90 tahun (id) terjemahkan)
Bangkalan (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Data pribadi (id) Terjemahkan
PendidikanPondok Pesantren Langitan (id) Terjemahkan
Pondok Pesantren Sidogiri (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Kegiatan (id) Terjemahkan
Pekerjaan (id) TerjemahkanUlama Edit nilai pada Wikidata
Murid dari (id) TerjemahkanNawawi al-Bantani (id) Terjemahkan bi' Sayyid Ahmad bin Zaini Dahlan (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Murid (id) TerjemahkanHasyim Asyari (id) Terjemahkan, Syekh Hasan Genggong, Abdul Wahab Hasbullah (id) Terjemahkan, As'ad Samsul Arifin (id) Terjemahkan, Ahmad Shiddiq (id) Terjemahkan, Abdul Karim (id) Terjemahkan, Bisri Syansuri (id) Terjemahkan, Abah Sepuh (id) Terjemahkan bi' Abdul Manan (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata

Al-'Alim al-'Allamah asy-Syekh Haji Muhammad Kholil bin Abdul Lathif Basyaiban al-Bangkalani al-Maduri al-Jawi asy-Syafi'i (bhâsa Arab: العالم العلامه الشيخ محمد خليل بن عبد اللطيف باشيبان البنكلانى المدورى الجاوى الشافعى‎) otabâ lebbi èkennal kalabân asma Syaikhona Kholil otabâ Syekh Kholil al-Bangkalani (lahèr è Kemayoran, Bhângkalan, Bhângkalan, 1835 Masèhi otabâ 9 Sappar 1252 Hijriah[1] bân sèdhâ è Martajasah, Bhângkalan, Bhângkalan, 1925 è omor antara 104 - 105 taon) èngghi panèka olama' râjâ dâri Polo Madhurâ, Provinsi Jhâbâ Tèmor, Inḍonèsia.

Mongghu trè-santrè, Syaikhona Kholil èkennal kèya mènangka waliyullah, akadhi cerètana Wali Sanga', bânnya' cerèta è lowar akal otabâ karomah Syekh Kholil sè ècerètaaghi ḍâri lèsan ka lèsan, otamana bhâdhi rèng Madhurâ.

Oḍi' Syaikhona Kholil[beccè' | beccè' sombher]

Syekh Kholil al-Bangkalani asalla ḍâri katoronan olama’. Abana, KH Abdul Lathif, kaghungan pertalèan ḍârâ kalabân Sunan Gunung Jati. Buju'na iyâ arèya Syarifah Khodijah, potrèna Sayyid Asror Karomah bin K. Abdullah bin Ali Akbar bin Sayyid Sulaiman Kanigoro Mojoagung. Sayyid Sulaiman panèka mènangka katoronan ḍâri Sayyid Sunan Gunung Jati. Dhinèng aba ḍâri K. Abdul Lathif panèka K. Hamim bin Muharram bin Abdul Karim[2] katoronan Kanjeng Sunan Giri bin Maulana Ya'qub bin Maulana Ishaq Al Husaini. È omor 24 taon, Syaikhona akabin sareng Nyai Azzah, potrèna Lodra Potè bân ngaghungi 2 potra, yakni Nyaè Khotimah dan K. Muhammad Hasan.

Sakola[beccè' | beccè' sombher]

Syekh Kholil èyajhârin kalabân sanget sareng abana, Mbah Kholil kènè’ ngaghungi kaistimèwaan senneng ḍâ' ka èlmo. Otamana èlmo fikih bân nahwu. Dhibi'en ampon hafal kalabân bhâghus nadzam Alfiyah Ibnu Malik sè 1002 bait sajjhek ngoḍa.[3]

Salastarèna èyajhârin rèng seppona, Mbah Kholil kènè’ pas èkèrèm ka bânnya' pondhuk kaangghuy ngaollè èlmo. Mbah Kholil ngoḍâ ajhâr ka Kèyaè Muhammad Nur è Pondhuk Langitan, Tuban, Jhâbâ Tèmor. Ḍâri Langitan ngallè polè ka Pondhuk Cangaan, Bhângèl, Pasuruwân. Marèna ghenika, ngallè ka Pondhuk Kaboncândi. Salama ajhâr è pondhuk rèya, Mbah Kholil jughân ajhâr ka Kèyaè Nur Hasan sè nettep è Pondhuk Pasantrèn Sidogiri, 7 meter ḍâri Keboncandi. È bhân-sabbhân parjhâlânan ḍâri Kaboncândi ka Sidogiri, Mbah Kholil ta’ kaloppaè kaangghuy maos Sorat Yasin.[3]

È bâkto dhâddhi santrè, Mbah Kholil ampon ngapalaghi matan, akadhi Matan Alfiyah Ibnu Malik. Dhibi'en jughân aropaaghi Hafidz Al-Qur'an bân kèngèng maos Al-Qur’an ḍâlem Qira'at Sab'ah.[4]

Saampon omorra 24 taon bân lastarèna akabin, Mbah Kholil mèyos ka Mekka. Kaangghuy ongkos kapal ngangguy hasèl tabunganna salama nyantrè è Banyuwangi bân lako asiyâm è kapal. Kabâḍâ'ân panèka benni kèng karana hemat ka obeng, tatapè kaangghuy lebbi semma' sareng Allah sopajhâ salamet è parjhâlânan.[3]

Karjâ[beccè' | beccè' sombher]

Al-Matnus Syarif

Sasoai kalabân asmana, kètab Al-Matnus Syarif al-Mulaqqab bi Fat-hil Latif panèka aropaaghi kètab matan (inti) sè abahas dhâsar hokom Islam (èlmo fikih). Sè lèbur ḍâri kètab 52 kaca panèka, benni kèn polana terkenallah panyeratna, mènangka kètab panèka bâḍâ landscape kaèlmoan se èyanggep mlarat, èpadhâddhi loghâs tor sèghel èkangartè.[5]

Ghuru bân morèd[beccè' | beccè' sombher]

Syekh Nawawi al-Bantani, ghuruna Syaikhona Kholil.

Ru-ghuruna[beccè' | beccè' sombher]

Syekh Kholil toman aghuru ka brâmpan olama, è antarana:

  1. Kèyaè ajjhi (K.H). Abdul Lathif (Abana)
  2. Kèyaè ajjhi (K.H). Muhammad Nur è Pondhuk Langitan, Tuban
  3. Kèyaè ajjhi (K.H). Nur Hasan è Pondhuk Sidogiri, Pasuruwân
  4. Syekh Nawawi al-Bantani è Mekka
  5. Syekh Utsman bin Hasan Ad-Dimyathi
  6. Sayyid Ahmad bin Zaini Dahlan è Mekka
  7. Syeikh Mustafa bin Muhammad Al-Afifi Al-Makki neng Mekka
  8. Syeikh Abdul Hamid bin Mahmud Asy-Syarwani neng Mekka

Rèd-morèd Syaikhona Kholil[beccè' | beccè' sombher]

Syekh Hasan Genggong otabâ Kiai Hasan Genggong otabâ Haddratus Syekh al-Arifbillah KH. Mohammad Hasan bin Syamsuddin bin Qoyiduddin Al-Qodiri Al-Hasani (asma laèn: Kèyaè Hasan Seppo, lahèr è Sentong, Krejengan, Probolinggo, 27 Râjjâb 1259 Hijriah / 23 Agustus 1843 Masèhi - sèdhâ è Genggong, 11 Syabâl 1374 H / 1 Juni 1955 M) iyâ arèya mujaddid bân Syekh Naqsyabandi sè kotara è Inḍonèsia.[1][2]

È bâbâ panèka rèd- morèd ḍâri Syekh Kholil:

  1. K.H. Muhammad Hasan Sepuh - kèyaè kapèng sèttong Pondhuk Zainul Hasan Genggong, Probolinggo
  2. K.H. Hasyim Asy’ari - sè maddek Nahdlatul Ulama, pendiri Pondhuk Tebuireng, Jombang
  3. K.H. Musthofa - Pendiri Pondhuk Pesantrèn Tarbiyatut Tholabah, Kranji, Lamongan
  4. K.H Muhammad Falak bin Abas, Pagentongan Bogor
  5. K.H Ahmad Dahlan Termas
  6. K.H Imam Zahid, Jombang, emba bhuju'na Emha Ainun Nadjib
  7. K.H. Romli Tamim, mantona K.H Hasyim Asy'ari, sè maddhek Pondhuk Darul Ulum, Rejoso, Jombang
  8. K.H. Tamim Irsyad - Pendiri Pondhuk Darul Ulum, Rejoso, Jombang.
  9. K.H. Abdul Wahab Hasbullah - Pengasuh Pondhuk Pasantrèn Tambak Beras, Jombang
  10. K.H. Bisri Syamsuri - Pengasuh Pondhuk Dènanyar, Jombang
  11. K.H. Manaf Abdul Karim - sè maddhek Pondhuk Lirboyo, Keḍiri
  12. K.H. Ma'sum - Lasem, Rembang
  13. K.H. Munawir - pendiri Pondhuk Pasantren Al-Munawwir Krapyak, Jogja
  14. K.H. Bisri Mustofa - pendiri Pondhuk Pasantrèn Raudlatut Thalibin, Rembang
  15. K.H. Nawawi bin K.H. Noerhasan bin K.H. Noerkhatim - Pengasuh Pondhuk Sidogiri, Pasuruwân
  16. K.H Bahar bin K.H. Noerhasan bin K.H. Noerkhatim - Pengasuh Sidogiri, Pasuruwân
  17. K.H. Ahmad Shiddiq - Pengasuh Pondhuk Ash-Shiddiqiyah, Jember
  18. K.H. As'ad Syamsul Arifin - Pengasuh Pondhuk Salafiyah Syafi'iyah, Asembagus, Situbândâ
  19. K.H. Abdul Majid bin K.H. Abdul Hamid Itsbat Bata-Bata, Mekkasân
  20. K.H. Abi Sujak - Kèyaè kapèng sèttong Pondhuk Astatinggi, Kebunagung, Songennep.
  21. K.H. Usymuni - Kèyaè kapèng sèttong Pondhuk Pandian, Songennep
  22. K.H. Zaini Mun'im - Pendiri Pondhuk Pasantrèn Nurul Jadid Paiton, Probolinggo
  23. K.H. Khozin - Buduran, Siḍoarjo
  24. K.H. Abdullah Mubarok - pendiri Pondhuk Pasantrèn Suryalaya, Tasikmalaya
  25. K.H. Mustofa - pendiri Pondhuk Pesantrèn Macan Putè, Blambangan
  26. K.H. Asy'ari - pendiri Pondhuk Pesantren Darut Tholabah, Wonosari, Bânḍâbâsâ
  27. K.H. Sayyid Ali Bafaqih - Kèyaè kapèng sèttong Pondhuk Loloan Bhârâ’, Bâli
  28. K.H. Ali Wafa bin K.H. Abdul Hamid Itsbat - Pendiri Pondhuk Pasantrèn al-Wafa, Tempurejo, Jember
  29. K.H. Munajad - Kertosono, Nganjuk
  30. K.H. Abdul Fatah - sè maddhek Pondhuk Al-Fattah, Tulungagung
  31. K.H. Zainul Abidin - Kraksaan, Probolinggo
  32. K.H. Zainuddin - Nganjuk
  33. K.H. Abdul Hadi - Lamongan
  34. K.H. Zainur Rasyid - Kironggo, Bândâbâsâ
  35. K.H. Karimullah - pendiri Pondhuk Curah Dami, Wonosari, Bândâbâsâ
  36. K.H. Muhammad Thohir Jamaluddin - sè ngoddhâk Pondhuk Sumber Gayam, Madhurâ
  37. K.H. Hasan Mustofa - Garut
  38. K.H. Ahmad Syaubari - Ciweudus, Kuningan
  39. K.H. Ahmad Syuja'i - Kudang, Tasikmalaya
  40. K.H. Raden Fakih Maskumambang - Gresik
  41. K.H. Hasbian Abdurrahman sè maddhek Pondhuk Albadri Gumuksari Kalisat, Jember.
  42. Ir. Soekarno - Prèsiden Republik Inḍonèsia sè ḍâ’-aḍâ’. Mètorot dhâbuna K.H. As'ad Samsul Arifin, Bung Karno makkè ta’ rèsmi dhâddhi morèd Syekh Kholil, namong è nalèkana nyabis ka Bhângkalan, Syekh Kholil negghu' sèrana Bung Karno bân nyarèpoh bun-embunna.
  43. K.H. Irsyad Hasyim, kancana K.H. Ali Wafa Abdul Aziz bin K.H. Abdul Hamid Itsbat, Pengasuh PP. Bustanul Ulum Mlokorejo bân sè maddhek PP. Irsyadunnasyi'in Kasian, Jember.
  44. K.H. Mama ilyas Al-Banjâri, Ciamis - Jhâbâ Bârâ’.
Ir. Soekarno toman nyabis ka Syaikhona Kholil.

Carèta Syekh Kholil kalabân rèd-morèddhâ[beccè' | beccè' sombher]

Panèka carèta Syekh Kholil kalabân rèd-morèdhâ sè bhâkal èjellasaghina.

Kèyaè Ma'sum Lasem[beccè' | beccè' sombher]

Kèyaè Ma'shum - Lasem, Rembang: Èkorong bân èpakon molang

È ḍâlem buku Manaqib Mbah Ma’shum Lasem, ècarètaaghi perna è sabbhân bhâkto Syekh Kholil Bhângkalan makon santrèna kaangguy nghâbây korong ajâm lakèk sabâb bhâkal ḍâtengah blatèr ḍâri tana Jhâbâ ka Bhângkalan. Kalagghuna ḍâteng ngangodhâdhân sè asmana Muhammadun (asma Mbah Ma’shum bâkto ngoḍâna) sè omorra 20 taon ḍâri tana Jhâbâ. Sareng Syekh Kholil, ngangodhâdhân panèka pakon maso’ ka korongan ajâm lakèk sè èghâbây santrèna. Kalabân ormat, ngangoḍâdhân panèka maso’ tor toju' ajhrukkong neng ḍâlem korong ajâm lakèk. Syekh Kholil madhâbu ka santrèna, "Panèka sè kaula maksod, ajâm lakèk ḍâri tana Jhâbâ sè bhâkal dhâddhi blatèr neng tana Jhâbâ".[6]

È bhâkto awwâl nyantrè, Mbah Lasem èpakon ngajhâr Alfiyah ka trè-santrè Syekh Kholil è ḍâlem kamar sè taḍâ’ lampuna. Mbah Ma’shum coma nyantrè kalabân 3 bulân. È bhâkto palèmanna, Mbah Kholil marèksani tor aḍua’aghi kalabân ḍu'a’ sapu jagad. È bâkto Mbah Ma’shum ondhur abek jhâu, Mbah Ma’shum èparèksani polè sareng Syekh Kholil tor èḍua’aghi kalabân ḍu'a’ sè paḍâ. Panèka èlibelih sampè' 17 kalè.[6]

Kèyaè Hasyim Asy'ari[beccè' | beccè' sombher]

Kèyaè Hasyim Asy’ari - Tebuireng, Jombang: Èpakon manjât bân maso’ septictank (kakos)

KH. Hasyim Asy’ari, santrèna Syaikhona Kholil.

È bâkto awwâl nyantrè, Hasyim Asy’ari ngoḍâ èpakon naè’ kan perrèng, samantara Syekh Kholil terros ngoladhi ḍâri bâbâ sambi aberri’ pètodhu kaangguy naè’ ka attas bân ta’ ollè toron sampè’ ḍepa’ ka konco’ kan perrèng. Kèyaè Hasyim kalabân ngormat terros naè’ ngirèng dhâbu ghuruna. Lastarè ḍepa’ ka konco’, Syekh Kholil aberri’ pètodhu kaangguy ḍâ’ ka Hasyim Asy’ari kaangghuy lonca’ ka bâbâ. Ta’ parlo mèkkèr abit, Kèyaè Hasyim terkas lonca’ bân salamet. Tarnyata hal panèka coma ujiân takdzimma santrè ka kèyaèna.[7]

Mènangka morèd, Kèyaè Hasyim ta’ perna aserro nalèkana èpakon napa bhei sareng ghuruna, tamaso’ nalèkana ngobu sapè bi’ embi’, nyarè pakan bi’ abhersèyan kandhâng. Kèyaè Hasyim narèma parènta mènangka ngormat ḍâ’ ka ghuruna.[8]

Salaèn panèka, nalèkana Syekh Kholil kaèlangan sello’ paparèngan ḍâri rajina sè geggher è jeḍḍing. Kèyaè Hasyim nyo’on èdzi kaangguy nyarè. Lastarè èparèng èdzhi, Kèyaè Hasyim langsung maso’ ka septictank (kakos) bân èpakalowar èssèna. Saampona èkoras èssèna bân salèrana Kèyaè Hasyim bennya’ sareng bu-rombu. Ahèrra sello’ kaaghungna ghuruna ètemmoh. Sakèng sennengnga ghuruna ngoladhi santrèna sè nemmoaghi sello’na saèngghâ sampè’ aḍu'a: “Sèngko’ ridâ ḍâ’ bâ’ân Hasyim, sèngko’ aḍu'a’ kalabân ngabdhinna bâ’ân bân katolosna bâ’ân,dhârâjhât bâ’ân èpatèngghi. Bâ’ân bhâkal dhâddhi orèng rajâ, tokoh panodhân, bân sadhâjâ orèng senneng ḍâ’ ka bâ’ân".[7]

Kèyaè Abdul Wahab Hasbullah[beccè' | beccè' sombher]

Kèyaè Wahab Hasbullah - Tambakberas, Jombang: Èyangghâp macan

È sabbhân bâkto neng bulân Sabâl, Syekh Kholil adhikanè sadhâjâ santrè bân makon sopajâ pondhuk èjâgâ karana bhâkal bâḍâ'â macan sè maso’ ka pondhuk. Sajjhek panèka, sabbhân arè sadhâjâ santrè ngalakonè pajhâgâ'ân sè kettat neng pondhuk. Hal panèka èlakonè karana neng seddhi’na pondhuk bâḍâ alas rajâ, saèngghâ kobetèr namong bâḍâ macan sè angghâl ḍâri alas kasebbhut. Saampon brâmpan arè aḍântos macan ta’ angghâl. È mèngghu katello’, Syekh Kholil makon sadhâjâ santrè kaangghuy ajâgâ manabi bâḍâ ngangodâdhân sè koros, ta’ patè tègghi bân ngèbâ tas koper sè maso’ ka kompleks pondhuk.[9]

KH. Abdul Wahab Hasbullah

Saḍâpa’na neng adâ’na dhâlemma Syekh Kholil, na'-kana' ngoḍâ panèka ngolok salam. Mèreng salam ḍâri ngangoḍâdhân panèka, Syekh Kholil mala acerrèng ngolok sadhâjâ santrèna “Ḍâ’ sadhâjâna, macan! Macan! Ngireng keppong, jhâ’ sampè’ maso’ ka pondhuk.” Mèreng pakonan Syekh Kholil, sadhâjâ santrè ngèbâ kabbhi bâḍâ sè kennèng ghibâ kangghuy ngusir ngangoḍâdhân kasebbhut. Para santrè sè abhâkta bheddhâng, arè’, tongket ngarubudhi “macan” sè ta’ laèn ngangoḍâdhân panèka. Salèrana ngangoḍâdhân panèka dhâddhi pocet katako'an. Karana taḍâ’ jhâlân laèn, ahèrra ngangoḍâdhân panèka bhuru adhingkellaghi kompleks pondhuk.[9]

Karana tègghina pangaterro kaangghuy nyantrè ka pondhuk sè èyasuh sareng Syekh Kholil, kalaggh'una ngangoḍâdhân panèka nyoba’ masok ka pondhuk polè. Makkè ḍâ’ iyâ , ngangoḍâdhân panèka teptep ngaollè parlakowan sè paḍâ kadhi sabellumma. Karana ghârâssa tako’ bân lesso, ahèrra ngangoḍâdhân panèka asarèn neng bâbâna kentongan sè bâḍâ neng musolla pasantrèn. È bâkto tengnga malem, ngangoḍâdhân panèka èjhâgâi tor èghighirri sareng Syekh Kholil. Maskè ḍâ’ nèka, salastarèna panèka na'-kana' ngoḍâ rowa èyajhâk sareng Syekh Kholil ka dhâlemma bân èyako mènangka sala sèttong santrèna Syaikhona Kholil.[9] Sajjhâk panèka, ngangoḍâdhân panèka resmi dhâddhi santrè pondhuk. Ngangodâdhân sè èmaksod panèka Abdul Wahab Hasbullah sè dhâddhi sala sèttong sè maddhek NU. Tarnyata ponapa sè èprèdiksi sareng Syekh Kholil dhâddhi ongguwen, Abdul Wahab Hasbullah ghu-ongghu dhâddhi “Macanna” NU.

Kèyaè As'ad[beccè' | beccè' sombher]

Kèyaè As’ad - Asembagus, Situbândâ: Pèssè bâroka

Nalèkana Kèyaè As’ad ghi’ dhâddhi santrèna Syekh Kholil, Kèyaè As’ad toman èpakon maḍâpa’ tongket ka Kèyaè Hasyim Asy’ari nèng jombâng. È laèn arè, dhibi'en èpakon maḍâpa’ tasbhi ka Kèyaè Hasyim jughân. Syekh Kholil coma aberri’ pèssè sakadhârrâ. Nalèkana Kèyaè As’ad nompa’ karèta, lak-bhâlik kondèktor ta’ naghi tikèt ka Kèyaè As’ad, mènangka jughân nyebrang Sellat Madhurâ, bâḍâ orèng nompak kapal ta’ usa majâr. Salastarèna toron ḍâri kapal, Kèyaè As’ad èpataberi nompak kendaraan polè kaangghuy ka Jombâng, Kèyaè As’ad narèma taberen panèka kalabân rassa sokkor, Kèyaè As’ad parcajâ hal panèka karana ḍuwâ’ bân baroka ḍâri ghuru lèbât pèssè sè èparèngè Syekh Kholil.[10]

Kèyaè Bahar Sidogiri[beccè' | beccè' sombher]

Kèyaè Bahar - Sidogiri, Pasuruwân: Mèmpè becca

È bâkto ghu-lagghu, santrè sè asmana Bahar ḍâri Sidogiri arassa kobetèr karana ta’ bisa solat sobbhu ajâma'ah. Bahar ta’ ajâma'ah benni karana males, tapè èsabâbaghi halangan junub. Pasalla, samalem Bahar amèmpè tèḍung bi’ rèng binè’. Kèyaè Bahar cè' tako'na sabâb rèng binè’ panèka rajina Syekh Kholil, ghuruna. È bâkto sobbhu, trè-santrè mèreng soarana Syekh Kholil dhuka rajâ sâmbi ngèbâ peḍḍhâng tor adhâbu, "Korang ajhâr! Sapa malemma sè tèḍung bhereng bi' tang binè? Ayo ngako! Sapa malemma sè tèḍung bhereng bi' tang binè?" Sadhâjâ santrè sè ḍâpa’ ka mâsjid kaangghuy solat jâma'ah arassa ta' nyana bân anya-tanya pasèra sè èmaksod santrè korang ajhâr panèka.[11]

Bahar mèmang ta’ ngirèng solat sobbhu ajâma'ah è bâkto panèka. Salastarèna solat sobbhu ajâma'ah, Syekh Kholil ngadhâppaghi raèna ḍâ’ ka sadhâjâ santrè sambi marèksanè, “Pasèra santrè sè ta’ ngirèng solat sobbhu berjhâmaah?” Sadhâjâ santrè takerjhât, ta’ nyangka bhâkal ollè partanyaan akadhi panèka. Sadhâjâ santrè nolè ka kanan-kacèr nyarè tao pasèra sè ta’ asholat. Tarnyata sè ta’ rabu è bâkto panèka coma Bahar. Syekh Kholil makon kaangghuy nyarè Bahar bân pakon ngadhâp ḍâ’ ka Syekh Kholil. Salastarèna èpangghi, Bahar èghibâ ka mâsjid. Syekh Kholil adhâbu, "Bahar, karana bâ’na ta’ hadir solat Sobbhu jhâma'ah maka tantona èyokom. Poghâr ḍuâ’ rumpun perrèng è buḍina pondhuk kalabân pettok rèya. Jhâ' sampè' bâḍâ karèna ḍâwun tekka' sèttong."[11] Pèttok aropa’aghi toḍi’ kènè’, èyangghuy ngarè’ rebbhâ. Salastarèna narèma pakonan panèka, Bahar langsung alaksanaaghi pakonan panèka kalabân tolos maskè malarat.

Salastarèna panèka Syekh Kholil makon Bahar kaangghuy ḍâ’âr nasè’ sè bâââ neng dhâlem sampè’ taḍâ’. Sakalèanaghi' Bahar kalabân tolos narèma hokoman ḍâri Syekh Kholil. Salastarèna Bahar alaksanaaghi hokoman sè kaḍuwâ’, Bahar èpakon ḍâ’âr buwâ sè ampon bâḍâ dhâlem sampè’ taḍâ’. “Satèya rèya kakan petaḍâ'! Jhâ' sampè' ta' èpetaḍâ'. Mon sampè' ta' èpetaḍâ', èpedhdheng be'en." Salastarèna panèka Bahar èyojuk sareng Syekh Kholil sambi adhâbu bân nunjuk Bahar, "Tang èlmo la epataḍâ' bi’ Mas Bahar. Wesla kakè molè".[11] Kalabân rassa senneng bân mantep, Bahar palèman ḍâri pasantrèn Syekh Kholil ka kampong halamanna, saèngghâ ahèrra Bahar dhâddhi kèyaè Pondhuk Sidogiri sè nomer ennem.

Karoma[beccè' | beccè' sombher]

È bhâbhâ panèka aropaaghi karoma sè kalabhân kobhâsana Allah sè è kaandhi’ sareng Syekh Kholil al-Bangkalani:

Ka Mekka nompa’ karoco’[beccè' | beccè' sombher]

È bâkto sore ning pèngghir tasè’ daèrah bhângkalan. Syekh Kholil è kancaèh sareng Kèyaè Syamsul Arifin, abana ḍâri  Kèyaè As’ad Situbândâ. Asareng sohabhât panèka, kaduena acangbincang mènangka pangambhângan pasantrènbân parsoalan ummat Islam ning daèrah polo jhâbâ bân madhurâ. Parsoalan ghân Parsoalan è kabhânta, ta’ ghâressa sakèng asik adiskusi mataarè para’ tasèllemah. Padahal kaduena ghitak solat asar, samantara bhâkto parak tade’eh saèngghâ ta’ mongkin alaksanaaghi solat asar kalabhân samporna tor khoso’. Ahèrra, Syekh Kholil makon Kèyaèi Syamsul Arifin kaangghuy ngalak karocok (sajânis dâun aren sè bisah ngambhâng ning attas aèng) kaangghuy parjhâlânan ka Mekka. Saampona ollè karocok, Syekh Kholil langsung ngolati ka arah Mekka, karocok sè è tompak langsung ajhâlân kalabhân santak nojjhu Mekka. Sampè’ ka Mekka, adzân asar bhuru è kumândhângkan. Salastarèna ngalak wudhu’, Syekh Kholil sareng Kèyaè Syamsul Arifin èngghâl nojjhu shaf dhâ’-adhâ’ kaangghuy alaksanaaghi solat asar berjhâmaah ning Masjidil Haram.

Ngobhâdhi ana’ sè pacandu ghulâ[beccè' | beccè' sombher]

È carètaaghi sareng Kèyaè ajjhih Abdullah Syamsul Arifin, katoa PCNU Jember, bhâdâ salasèttong warga sè gedhuân potra kalabhân kalaènan lèbur ngakan ghulâ sè talebbhi, sampè’ sabbhân arèna potra panèka bisah matadhâ’ sakiloan lebbi sabbhân arèna. Ahèrra aba ḍâri  potra panèka nyabès (sowan) ka Syekh Kholil Bhângkalan. È adhâ’na Syekh Kholil aba panèka ngeluh soal kabiasanan potrana a dhâ’âr ghulâ.Aba panèka ngarep sopajhâ sang Syekh kasokan nambhâih panyakèt sè tèbhâh ka potrana. Namon Syekh Kholil ajhâwâb persoalan panèka kaanghuy abelih saminggu aghi’. Tamoy panèka pamèt, namon sajhâk ḍâri nyabis kabiasaan potrana samakèn dhâddhi  bân  samakèn bhânnyak ghulâ sè è patadhâ’ sabbhân arèna, è dhâ’âr bhâriyeh. Abana pagghun alaksanaaghi parènta Syekh Kholil kaangghuy abhâlih polè ka dhâlemma samèngghu aghik. Salastarèna partèmoan sè kaduwâ’, potra panèka ambhu a dhâ’âr ghulâ salanjhângah.

Konon, salama samèngghu Syekh Kholil atarakat. Ta’ dhâ’âr  kakanan otabâ mènoman sè ngangghuy ghuleh pasèr. pessenna sadhârhana, mon terro nyoroah napah peih makah kodhuh ngalakoni kadhâ’. mon terro alang-langah napah peih ḍâ’ka orèng laèn makah kodhuh aberri’ conto kadhâ’ maklè è toro’.

Aghellhâ’ kerras è bhâkto asolat[beccè' | beccè' sombher]

è sabbhân bhâkto, nalèkana solat jhâmaah sè è pimpin sareng kèyaè ning pasantrèn kennengna Syekh Kholil ngodhâ nyarè èlmo, Syekh Kholil kasokan sè kerras. Salastarèna solat kèyaè negghur Syekh Kholil ngodhâ kalabhân sèkapphâ sè èlarang è dhâlem Islam.tarnyata Syekh Kholil ngodhâ pagghun kasokan maskè kèyaè ampon sanget phâgghâl. Ahèrra Syekh Kholil ajhâwebsè nyebabaghi aghellhâ’ kerras, nalèkana solat jhâmaah è molaèh Syekh Kholil ngolatih "berkat" (kakanan  sè è ghibeh molè lastarèna kenduri) ning attas sèrana kèyaè.Mèreng jhâwebân kasebbut kèyaè langsung sadar bân todhus atas solat sè è pimpin sareng kèyaè. Karana kèyaè èngak bhâkto solat è molay kèyaè arassa rukaburuh kaangghuy ngadiri kenduri sè ngakibattaghi solatteh ta’ khoso’.

È tangkep pas è pakaloar bi' Bâlândhâ[beccè' | beccè' sombher]

Syekh Kholil toman è tahan bik panjhâjhâh belândhâ karana è tellèk alindunghi sakancaan orèng sè masok ka parlawanan dhâ’ka koloniâl ning pondhuk pasantrènna. Nalèkana belândhâ ngaoninghi. Syekh Kholil è tangkep kalabhân arephân sadhâjhâh pajuang bisa nyerraghi bhâdâna. Tapè kalabhân è tangkepphâ Syekh Kholil, mala ghâbhây belândhâ palengen tor kawalahan; karana  bhâdâ hal-hal sè tak bisa èkangartèh, kadhi tak bisa è kunci labhângha tadhân, saèngghâ kodhu ajhâghâ teros maklè tahanan sè laèn tak bhuruh. È arè- arè salanjutthâ, èbuen orèng dhâteng èntar nyongngok bân aparèng de’eren ka Syekh Kholil, sampè’ bennya’ sè mintah è tahan asareng Syekh Kholil. Kadhâddhien èngak panèka adeddhiaghi piha’ belândhâ bân sakotona arèlaaghi kaangghuy abèbasaghi Syekh Kholil.

Sombher[beccè' | beccè' sombher]

  1. ↑ 1,0 1,1 mongghu manuskrip biografi Syekhona Kholil sè èserrad sareng Syekh Muhammad Yasin Al-Fadani (Syekh Yasin Padang): ولد ليلة الخميس 9 صفر سنة 1252 (غرنب) بمدينة بنكلان عاصمة جزيرة مادور
  2. ↑ 2,0 2,1 Instagram @ismaelalkholilie, katoronan Syaikhona Kholil.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Putra, Sudiarto. "Syaikhona Kholil, Pendidikan dan Cerita Tentang Karamahnya". detiknews. Aksès 2023-07-25.
  4. ↑ "Syaikhona Kholil (1): Pendidikan itu Bermula". Alif.ID. 2021-09-28. Aksès 2023-07-25.
  5. ↑ "Al-Matnus Syarif, Kitab Fiqih Dasar Karya Syaikhona Kholil Bangkalan". NU Online. Aksès 2023-07-26.
  6. ↑ 6,0 6,1 "Kisah Mbah Ma'shum Lasem, Santri Pengembara yang Tahu Waktu Kematiannya". SINDOnews Daerah. Aksès 2023-07-28.
  7. ↑ 7,0 7,1 "Inilah Kisah Karomah KH. Hasyim Asy'ari Tebuireng Beserta Amalannya". laduni.id. 2019-02-10. Diakses tanggal 2023-07-28.
  8. ↑ ponpesma.unisla.ac.id (2019-11-04). "KH. Hasyim Asy'ari (1875-1947 M)" Diarsipkan 2023-07-28 di Wayback Machine.. Aksès 2023-07-28.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 "Kisah Syaikhona Kholil Bangkalan Meneriaki Kiai Wahab Chasbullah "Macan"". syaichona.net 2020-01-18. Aksès 2023-07-25.
  10. ↑ rosedays.elumar (2021-08-07). "Karomah Mbah Kholil (5): Berkah Uang Logam". Dunia Santri. Aksès 2023-08-06.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 "KH. BAHAR BIN NOERHASAN KIAI ALIT BERILMU LADUNNI (Bagian I)". sidogiri.net. 2021-11-29. Aksès 2023-08-07.
Ollè ḍâri "https://mad.wikipedia.org/w/index.php?title=Kholil_al-Bangkalani&oldid=16030"