Lompat ke isi

Bayazid I

Ḍâri Wikipèḍia bhâsa Madhurâ, lombhung pangataowan mardhika
Infobox orangBayazid I
Asmana ḍâlem bhâsa asli(ota) بايزيد اوَّل Edit nilai pada Wikidata
Carèta oḍi'
Èlahèraghi<abbr title="Kira-kira (id) Terjemahkan">k. 8 Maret 1354 (Kalender Masehi Gregorius) Edit nilai pada Wikidata
Edirne Edit nilai pada Wikidata
Sèdhâ8 Maret 1403 Edit nilai pada Wikidata (49 taon)
Akşehir (en) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Tempat pemakaman (id) TerjemahkanBursa (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
  Sultan of the Ottoman Empire (en) Terjemahkan 

1389 (Kalender Masehi Gregorius) – 1402 (Kalender Masehi Gregorius)
← Murad IMehmed I (id) Terjemahkan →
  Beylerbey of the Anatolia Eyalet (en) Terjemahkan 

Edit nilai pada Wikidata
Data pribadi (id) Terjemahkan
AghâmaIslam Edit nilai pada Wikidata
Kegiatan (id) Terjemahkan
Pekerjaan (id) TerjemahkanPenguasa (id) Terjemahkan bi' penyair (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Lain-lain (id) Terjemahkan
Gelar bangsawan (id) TerjemahkanSultan (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Keluarga (id) TerjemahkanDinasti Osman (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Pasangan nikah (id) TerjemahkanOlivera Lazarević (en) Terjemahkan
Maria Fadrique d'Aragona, Countess of Salona (en) Terjemahkan
Devlet Hatun (id) Terjemahkan
Devletşah Hatun (en) Terjemahkan
Hafsa Hatun (en) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Anak (id) TerjemahkanSüleyman Çelebi (en) Terjemahkan
İsa Çelebi (id) Terjemahkan
Mehmed I (id) Terjemahkan
Mustafa Çelebi (en) Terjemahkan
Musa Çelebi (id) Terjemahkan
Ertogrul (en) Terjemahkan
Fatma Hundi Hatun (en) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Orang tua (id) TerjemahkanMurad I Edit nilai pada WikidataGülçiçek Hatun (id) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Saudara (id) TerjemahkanSavcı Bey (mul) Terjemahkan Edit nilai pada Wikidata
Tanda tangan (id) Terjemahkan

Bayazid I (bhâsa Turki Utsmaniyah: بايزيد اول, Edirne, 1389 - Akşehir, 8 Maret 1402)[1] iyâ arèya Sultan Utsmaniyah. Dhibi'en potrana Murad I[2][3] bân Gülçiçek Hatun.

Bayazid senneng malowas tana naghârâ bân lèbur ka militer.[1] Orèngnga èkennal kalabân blatèr, pènter, bân pèlak. Ghun sataon, Bayazid bisa naklukaghi naghârâ Kristen è Anatolia. Bayezid èsebbhut mènangka kèlap (bhâsa Turki: Yıldırım) polana ghulina ceppet. Dhibi'en jhughân toman ngeppung Konstantinopel ngangghuy pasukan sè palèng rajâ è jhâmanna kèng ta' sukses.

Bayazid kala ka Timur Lenk è Perrang Ankara, orèng Islam kèya bân èpenjara sampè' sèdhâ è taon 1402.[1] Tra-potrana atokaran arebbhu' takhtana.

Akanca bi' Serbia

[beccè' | beccè' sombher]

Ḍâ'-aḍâ' dhâddhi sultan, Bayazid langsung akanca bi' Serbia. Padahal Serbia naghârâ sè toman adukung Balkan bân Pasukan Salib alabân Kasoltanan Utsmaniyah. Tojjhuwanna akanca bi' Serbia maklè bisa dhâddhi pamèsa ḍâri Hongaria bân naklukaghi naghârâ-naghâra è Kasoltanan Seljuk, Asia. Bayazid saroju' Serbia èparènta bi' Raja Lazar sè matè è Perrang Kasovo. Bayazid jhughân akabin bi' potrèna Raja Lazar[1] sè nyamana Olivera Lazarević.

Naklukaghi Bulgaria

[beccè' | beccè' sombher]

Samarèna akanca bi' Serbia, Bayazid I aserbu Bulgaria è taon 797 H (1393 M). Sakabbhina orèng Èropa pas tako' sampè' pasukan Kristen Sibilis molaè nyoba' ngancoraghi Kasoltanan Utsmaniyah[1] khosossa è Balkan.

Perrang Nikopolis

[beccè' | beccè' sombher]

Zsigmond, Raja Hongaria bân Paus Bonifasius IX ngajhâk bânnya' naghârâ Èropa Kristen-Sabilis maklè alabân Kasoltanan Utsmaniyah. Kalompo' rèya aropaaghi sè palèng rajâ è abad 14 kalabân 120.000 orèng ḍari Kekaisaran Romawi, Prancis, Hongaria, Wallachia, Ksatria Hospitaller, Inggris, Skotlandia, Swiss, Luxemburg, Venesia, Genova, pan-brempan naghârâ kènè' è Italia bân Bulgaria). Orèng Kristen nyombhâng senjata, arta, bân prajurit.[1]

Kalompo' rèya mangkat ka Hongaria taon 800 H (1396 M) tapè bânnya' pemimpin sè atokaran bi' Zsigmond sabellun perrang èmolaè. Zsigmond terro aḍântè' Kasoltanan Utsmaniyah nyerrang kaaḍe'. Bânnya' jenderal bân komandan perrang sè ta' saroju'. Akhèrra kalompo' jenderal nyebrang songay Danuba sampè' è Nicolis, è ḍâjâna Balkan. È awwâl perrang, kalompo' rèya para' mennang tapè Kasoltanan Utsmaniyah akhèrra mennang maskè ghun nyambi 100.000 orèng polana lebbi disiplin. Bânnya' kalompo' Kristen sè matè bân berka' ka kennengan laèn. Anapon pemimpinna èpenjara. Kasoltanan Utsmaniyah ollè bânnya' arta rampasan perrang.[1]

Bânnya' rèng rajâ Prancis sè ètangkep akanta Comte de Nevers. Bi' Bayazid, Comte èbhibhasaghi bân Bayazid makon dhibi'en asompa ta' nyerrang polè.[1]

Ta' napa bâ'ân alangghâr jhânjhi nèka bân aperrang bi' sèngko' polè polana sobung sè èkasenneng sengko' kajhâbâ aperrang bi' orèng Kristen Èropa bân mennang.[1]

Awalla Zsigmond cè' parcajâna bisa makala Kasoltanan Utsmaniyah. Tapè polana pasukan Kristen la kala bân berka' ka Laut Hitam sampè' lonca' ka kapal. Sakèng tako'na sampè' ta' atolè sakalè. Samarèna perrang rèya, Hongaria ta' èyangghep bi' masyarakat Èropa.[1]

Lastarèna Bayazid mennang, posisina è dhunnya Islam èyako bi' rèng-orèng Islam. Bayazid ngèrèm sorat ka pemimpin-pemimpin Islam. Èssèna ngabele kabhâr mennang ḍâri pasukan Salib bân sambi nyambi tawanan lakè' mènangka bhuktè mennang. Dhibi'en nyebbhut abâ' dhibi' mènangka Sultan Romawi polana ngoasaè Seljuk bân Anatolia. Bayazid mènta ka Khalifah Abbasiyah maklè ngakowè gellar rowa. Sultan Barquq ḍâri Abbasiyah saroju' bi' gellar Bayazid polana dhibi'en yakin Bayazid bisa makala Timur Lenk sè ngancam Daulah Mamlukiyah bân Daulah Utsmaniyah.

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 Muhammad Ash-Shalabi, Dr. Ali (2021). Muhammad Al-Fatih Sang Penakluk. Sukoharjo: Al-Wafi Publishing.
  2. Lowry HW. 2003 The Nature of the Early Ottoman State. Albany: State University of New York Press
  3. Runciman S. The Fall of Constantinople. Cambridge: Cambridge University Press