Lompat ke isi

Abjad Pèghu

Ḍâri Wikipèḍia bhâsa Madhurâ, lombhung pangataowan mardhika
Ta' apangara paḍâ bi' Abjad Jawi.
Abjad Pèghu
ابجد ڤيڮو
Jenis aksara
Bahasa
Aksara terkait
Silsilah
Aksara turunan
Abjad Sorabe? (Ghi' ètangsèl'aghi)[1][2]
Aksara kerabat
Jawi, Turki Utsmani, Urdu
 
Artikel arèya aèssè transkripsi fonètik ḍâlem Alfabèt Fonètik Internasional (IPA). Kaangghuy bhântoan ḍâlem maca simbol IPA, tèngghu Help:IPA. Kaangghuy Jhâjhârbâân pabhidâânna [ ], / / bân ⟨ ⟩, èntarè IPA § Tanda kurung bân delimitasi transkripsi.

Abjad Pèghu ابجد ڤٓيكُٜو (bhâsa Jhâbâ/Sondhâ: ابجد ڤيڮون, Abjad Pégon; Abjâd Pèghu)[lower-alpha 1] iyâ rèya abjad Arab sè èmodifikasi ka'angghuy nolès'aghi bhâsa Jhâbâ, Madhurâ, Sondhâ bân kèya bhâsa Melaju è nosa Jhâbâ otamana nalèka zâman kasultanan Banten.[3] Bhânḍhung abhâbuna zâman, abjad Pèghu kèya èangghuy ḍâlem nolès bhâsa Inḍonèsia.[4][5]. Oca'an pèghu akabit ḍâri oca'an abhâsa Jhâbâ pégo sè ama'na "nyalèḍât".[6] Serrèna bhâsa Jhâbâ ètolès ḍâlem huruf 'Arab ètangghâ' mènangka sittong hal sè ta' bâttra.[6] sepalèna bisa lakar panolèsan abjad Pèghu ètolès halè ondung (nyèmpang).

Aksara pèghu ghi' abhâlâ bi' abjad Jawi. bhindhâ otama bi' Jawi iyâ arèya è ḍâlem pèghu bâḍâ ruf-huruf soloran ghâbây mapresentasiaghi (mabekkèlè) sagâjjâk konsonan ḍâlem bhâsâ jhâbâ sè ta' ollè èbâkkèlaghi bi' abjad Arab standar (tongâghân) bân abjad Jawi. Abjad Sorabe sè toman èghuna'aghi ghâbây nolès bhâsâ Malagasi è Madagaskar, èpartajâ ètoronaghi ḍâri Abjad pèghu.

Sajhârâ

[beccè' | beccè' sombher]

Pèghu rèya èghuna'aghi èpondhuân ummat Muslim, sè oḍi' ḍâri pabulângan aghâma è pesantrèn. pèghu dhibi' angghâl asarengngan bi' Islam è Jhâbâ. Sabâtarana, rèng-orèng jhâbâ ghi' aghuna'aghi aksara Kawi bân aksara Jhâbâ ghâbay nolès tolèsân bhâsâ jhâbâ klasik, bân aksara Sondhâ kona ghâbây nolèsaghi bhâsâ Sondhâ klasik. Nalèka lebbhuna Islam ka polo Jhâbâ, pangangghuyân abjad Arab cè' diintensifkan, sabhâb èbhutoaghi ghâbây ngartè'è tab-kètab hadis.

Kaangghuy tor-catoran kalabân orèng Jhâbâ sè notor'aghi bhâsa Jawa, para 'ulama marèna ngaraddhuaghi abjad Arab sè èangghuy mènangka bhâsa rè-saarè ka ḍâlem bhâsa Jhâbâ. Para ulama' panèka nolèsaghi pèghu sopajâ rèng-orèng Jhâbâ aghâmpangan ḍâlem mahamè aghâma, otamana mètode da'wâ mobhung nalèkana ghi' lazim kaangghuy mamèntè Islam. Nalèka èra Wâli Songo, conto kètab akadhiâ Suluk Sunan Bonang, sè èjhupa arobâ'aghi buwâ karjâ Sunan Bonang.[7]

È ḍâèra Malaju dhibi', abjad sè ghi' atarètanan kalabân Pèghu iyâ rèya abjad Jawi, èangghuy nolès bhâsa Malaju.[8] Ḍâlem palegghârânna, sanèrbhâ lambhâgâ pamerdhiân aghâma Islam è Jhâbâ otabâna Sumattra maghuna tab-kètab kalabân abjad Arab, akadhiâ ḍâlem bhâsa Arab dhibi' otabâna sa-bhâsa sè èangghuy è ḍâèra kennengan, otamana Sumattra, Jhâbâ, Madhurâ dhâghâ Thailand Lao'.[7]

Nispana, abjad Arab sokkla panèka ta' nyènḍin nem-fonem bhâsa Jhâbâ akadhi e otabâ o, ca, dha, tha, nga, pa, ga, dan nya.[9] ḍâ' bhungkassa, è èrèng mondhutè ruf-huruf sokkla Arab, abjad panèka kèya ngadopsi (ngala' ghâbây èangghuy) abjad Pèrsia sè anḍi' fonem-fonem kasebbhut salaèn dha bân tha.[10] Ḍâ' bhungkassa, ruf-huruf anyar èmorbhâ, sè èjhupa ètoronaghi ḍâri abjad Pèrsia akadhiâ ca bân gaf. Ruf-huruf laènna èjhupa èmorbhâ adhâsar'aghi huruf sokkla Arab, akadhiâ pa ḍâri fa' sè èsabâ' tello' nokta, otabâ ca ḍâri jim èsabâ' tello' nokta. Nalèka lambâ', Pèghu ètolès kalabân harakat kaangghuy mabhidhâ e bân o, tapè satya abjad Pèghu ella ta' ngangghuyaghi harakat polè (saparo orèng ngolok jarèya Gundhil).[11]

Cateṭṭan

[beccè' | beccè' sombher]
  1. ↑ kèya èsebbhut mènangka “Aksara Pèghu”, “Pèghu-Jhâbâ”, “Pèghu-Sunda”, “Pèghu-Madhurâ” & “Aksara Pèghu-Inḍonèsia”

Sombher

[beccè' | beccè' sombher]
  1. ↑ Himmelmann 2004.
  2. ↑ Simon 2006.
  3. ↑ Pudjiastuti, Titik. Perang, Dagang, Persahabatan: Surat-Surat Sultan Banten.{{cite book}}: CS1 maint: url-status (link)
  4. ↑ Setiawan, Bram. "Langkah Aksara Pegon Menapaki Ruang Digital". Interaktif.tempo.co.
  5. ↑ Aksara Pegon Indonesia. "Baca Tulis Pegon Indonesia". archive.org.
  6. ↑ 6,0 6,1 Poerwadarminta 1939, pp. 481.
  7. ↑ 7,0 7,1 "BUDAYA–Mengenal Aksara Arab Pegon: Simbol Perlawanan dan Pemersatu Ulama Nusantara". Retrieved 2019-09-05.
  8. ↑ Tjandrasasmita, Uka. (2006). Kajian naskah-naskah klasik dan penerapannya bagi kajian sejarah Islam di Indonesia. Jakarta: Puslitbang Lektur Keagamaan, Badan Litbang dan Diklat, Departemen Agama RI. ISBN 9789797971038. OCLC 225432054.
  9. ↑ Kasala'an pametthèkan: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama PR-31-OKTOBER
  10. ↑ Kasala'an pametthèkan: Tag <ref> tidak sah; tidak ditemukan teks untuk ref bernama KHAS–Katakan dengan Pegon 2
  11. ↑ "Huruf Pegon, Sarana Kreativitas Umat Islam di Jawa Masa Lalu". Poskota News (in Inggris). 2016-07-01. Archived from the original on 2019-09-05. Retrieved 2019-09-05. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
Èpondhut ḍâri "https://mad.wikipedia.org/w/index.php?title=Abjad_Pèghu&oldid=41316"