Siti Manggopoh

Siti Manggopoh (bhâbbhâr ning 01 Mèi 1880-22 Agustus 1965) iyâ arèya sorang pajhuwâng bâbinè' ḍâri Manggopoh, Lubuk Basung, Agam. Dhibi'na toman ngobârrâghi parlabânan ḍâ'ka kolonialis Bâlândhâ ḍâlem perrang sè èkennal mènangka perrang Belasting.

Riwâyât

Ka taon 1908, Siti ngalakonè parlabânan ḍâ'ka kabijâghân èkonomi Bâlândhâ lèbhât pajâk pèssè (belasting). Paratorân belasting èyanggep atentangan kalabân aḍât Minangkabau, karana tana iyâ arèya anḍi'na komunal otabâ kaum ning Minangkabau. Ka tangghâl 16 Junè 1908, Bâlândhâ sanget kawalahan ngaḍhâpphi toko bâbinè' Minangkabau panèka, saèngghâ minta bântowan ka sarḍâdhu Bâlândhâ sè bâḍâ ning lowar nagari Manggopoh. Perrang panèka pas ènyamaè Perrang Belasting.

Kalabân siasat sè èyator saḍâmikian ropa bi' Sitti, dhibi'na bân pasokanna bisa mamatè 53 orèng sarḍâdhu panjâgâ benteng. Mènangka bâbinè', Siti Manggopoh cokop manḍiri bân ta' aghântong ka orèng laèn. Dhibi'na mamfaattaghi naluri kabâbinè'na sacara pènter kaangghuy nyarè informasi mènangka kakoaḍân Bâlândhâ tanpa hanyut èbuway rayuân kabbhi.

Dhibi'na toman ngalamè konflik bâtin ènalèkana bhâkal mabâḍâ panyerbuân ka benteng Bâlândhâ. Konflik bâtin kasebbhut iyâ arèya antara rassa kaèbuân sè ḍâlem ḍâ'ka potrana sè errat nyoso ning sèttong pihak bân ologhân jiwa kaangghuy aleppas rakyat ḍâri kadzâliman Bâlândhâ ning pihak laèn. Namong dhibi'na dhuli kalowar ḍâri kassah kalabân matennangaghi ologhân jiwana kaangghuy abhânto rakyat.

Tangghung jâwâbbâ mènangka èbhu èlaksanaaghi polè salastarèna alakonè panyerrangan. Sampè' potrana, Dalima, èghibâ mabhuru dhibi'na ka alas salama 17 arè bân saterrosâ èghibâ serta nalèkana dhibi'na ètangkep bân èpanjârâ 14 bulân ning Lubuk Basung, Agam, 16 bulân ning Pariaman, bân 12 bulân ning Padang. Mungkin karana potrana ghi' kèni' otabâ karana alasan laènna, ahèrra Siti Manggopoh èbèbassaghi. Namong lakèna èbuwâng ka Manado.