Panganjhuwân ana’

Panganjhuwân ana’ iyâ arèya sadhâjâna bhântuk palakoan sè èbhâki ka ana’ ḍâri parèmbiân sampè’ maso’ omor dhibâsa. Parlakoan panèka èantarana ḍukungan sacara fisik. intelektualm èmosional, bân sosial. Pola nganjhu sè omom kadhâddhiyân iyâ arèya pola nganjhu dèmokratif, pola nganjhu otoritatif, pola nganjhu pangabâyân bân pola nganjhu panurutân. Faktor-faktor sè pangaro ḍâ’ka panganjhuwân ana’ èpangaroè bi’ orèng towa.

Panganjhuwân ana’ bisa èlakonè ka ana’ kanḍung otabâ benni ka ana’ kanḍung. Panganjhuwân ana’ benni bi’ orèng towa kanḍunga èlakonè ning lembâgâ panḍiḍikân bisa jhugân ning panti asoan.

Konsèp

Ka ḍâsarra, panganjhuwân ana’ arujhuk ka seluk-beluk marajhâ ana’. Kagiaḍânna alèpotè aberri’ ḍukungan fisik, èmosional, sosial bân pangembângan kapènterran ana’ ḍâri bhâji’ sampè’ dhibâsa. Panganjhuwân ana’ ta’ kodhu ḍâri hubungan biologis. Panganjhuân  ka ḍâsarra atojjuân kaangghuy aḍiḍik ana’ sopajhâ kellar anyesuayyaghi ḍibi’na mènangka bâgiyen ḍâri lingkungan sosial kemasyarakatân.

Tanggung-jâwâb Panganjhuwân

Orèng towa

Orèng towa ka ḍâsarra iyâ arèya sabâb kalahèrân ana’-ana’ abâ’dhibi’na. Saèngghâ panganjhuwân ana’ aropaaghi   tanggung jâwâb sè kalakonna kodhu èberri’ dhibi’ bi’ orèng towana. Perran orèng towa  ḍâlem panganjhuwân ana’ iyâ arèya èberri’ panḍiḍikân ḍâsar sè mampu aberri’ kuwalitas kaoḍhiân ḍâ’ka ana’na. Orèng towa jhugân aperran mènangka pacontoan ḍâlem pabhântughân bâtek ana’na.

Klompok sabhânjârân

Angghuta klompok sabhânjârân tarḍiri ḍâri para ana’ sè mataḍhâ’ bâktona ning lowar kenḍâli orèng towa. Dinamika klompok sabhânjârân dhâddhi tanggung jâwâb ḍâri para angghutana. Ka klompok sabhânjârân, panganjhuwân ana’ èlakonè bi’ abâ’dhibi’na ka angghuta klompok sabhânjârânna. Pola panganjhuwân panèka abhântuk hierarki ning ḍâlem klompok. Kacendrungan sè timbul iyâ arèya kaciptana panganjhuwân ka kanca dhibi’ nalèkana omor ana’ atambe. Ana’-ana’ jhugân dhâddhi pekka ḍâ’ka sasoato sè pentèng bâghi orèng laèn.

Pola nganjhu

Pola panganjhuwân ḍâri orèng towa ka ana’ atojjhuân kaangghuy mennuè kabutoan fisik bân kabutoan psikologis bâghi ana’. Kacendrungan pamèlèyan pola nganjhu ḍâri orèng towa aka ana’na iyâ arèya sè èyangghâp bhâgus bi’ orèng towa ka ana’na. Pola pèkkèr orèng towa cendrung èbâghi duwâ’, iyâ arèya orèng towa sè mamarhatèyaghi kabutoan bân situasi ana’na, bân orèng towa sè terro konḍisi ana’na lebbi bhâgus èbânḍingaghi bi’ dhibi’na. Perran pentèng ḍâri pola nganjhu iyâ arèya abhântuk kapribaḍiân ana’.

Pola nganjhu ororitatif

Pola nganjhu ororitatif  iyâ arèya pola nganjhu sè ta’ aberri’ parlakoan pamaksaan, pangabâyen otabâna panalantaran ana’. Ka pola nganjhu panèka, orèng towa aḍukung kamanḍiriân ana’ kalabân pagghun abâtessè tinḍâkân sè abâ’dhibi’na lakonè. Orèng towa aberri’ panḍâpaḍḍâ ka ana’ bân narèma panḍâpaḍḍâ ḍâri ana’na. Paberriân bân panarèmaan panḍâpaḍ èbârengi kalabân sèpat panyayang bân ramah ka ana’.

Pola nganjhu otoritèr

KA pola nganjhu otoritèr, orèng towa aberri' panganjhuwân ka ana' kalabân kakobasaan sanget. Sèpat panganjhuânna iyâ arèya maksa, pangatoran kettat bân èbârengi kalabân segghut aberri' hokoman. Ka pola nganjhu otoritèr, hubungan antara orèng towa bân ana' asèpat kako saèngghâ komunikasi korang ajhâlân.

Pola nganjhu pangabâyân

Pola nganjhu pangabâyân, orèng towa ta' bânnya' abimbing bân ngendaliaghi kalakokna ana'na. Ana' sama sakalè ta' toman èberri' hokoman otabâ gânjhârân atas kalakokna. Orèng towa aberri' kabèbasân ka ana'na saèngghâ perran ana' lebbi bânnya' èbânḍingaghi orèng towana.

Pola nganjhu panuruḍân

Ka pola nganjhu panuruḍân, katalèbâḍân orèng towa atas panganjhuwân ana'na sanget aktif. Namong, orèng towa ta' ngawasè ana'na otabâ aberri' tuntutân tartânto ka ana'na. Pangatorana ana' terros ètoroḍi bi' orèng towana. Pola panganjhuân panèka bisa mabâḍi ana' ta' bisa angenḍaliaghi kalakona ḍibi' bân terros ngaanḍi' pangaterro pamossaan atas pangaterrona ḍibi'.

Faktor sè apangaroè

Latar belakang pola nganjhu orèng towa

Pola nganjhu ka omomma akaiḍân kalabân cara pangawâsân orèng towa ḍâ'ka ana'na. Sabbhân kalowargâ ngaanḍi' kaunikân pola nganjhu sè ḍâbidhâ kalabân kalowargâ laènna. Pola nganjhu akaètân kalabân tangghung jâwâb bân perran orèng towa ḍâlem parabâḍân, pambimbingan bân pambinaan ana'. Pola nganjhu sè èberri' bi' orèng towa cenḍrung paḍâ kalabân sè ètarèma bi' orèng towa nalèkana gi' dhâddhi ana'. Kacenḍrungan pola nganjhu jughân ka conto sè èberri' bi' orèng towa ḍâri orèng towa sè sabbhâna gi' dhâddhi ana'. Èmosi ana' sanget ètentuaghi bi' pola panganjhuwân sè èberri' bi' orèng towa. Kaduwâ' aspèk panèka ahubungan sanget errat.

Tingkat panḍiḍikân orèng towa

Tingkat panḍiḍikân sè ḍâbidhâ ka orèng towa bhâkal aberri' pola nganjhu sè ḍâbidhâ ka ana'na. Ka orèng towa sè ngaanḍi' kamampoan komunikasi bân hubungan sè sèpak ka ana'na bhâkal nyesuayyaghi kabhutoan ana' ḍâlem pangembângan pola nganjhuna.

Tingkat èkonomi orèng towa

Orèng towa sè anḍi' konḍisi èkonomi kacokopân bhâkal ngembangaghi parlakoan panganjhuwân ka ana'na sasowai kalabân pangaterrona. Pamèlèyan pola nganjhu panèka cenḍrung èlakonè bi' orèng towa sè ngaanḍi' kasempaḍân nganjhu ana'na kalabân fasilitas bân lèngkungan panḍukung. Ana'-ana' sè orèng towana sibuk kalabân kalakowanna cenḍrung èabayyaghi panganjhuwânna. Perran panganjhuwân èbâghi ka panglako. Saèngghâ  pola panganjhuwân sè ètarèma bi' ana' iyâ arèya pola panganjhuân sè èpèlè bi' panglako.

Konḍisi èmosinal orèng towa

Orèng towa sè mampu nglola èmosina, bhâkal mampu ngajâr ana' ngator èmosina salama pola panganjhuân alangsung. Ana' ngaollè cara ngenḍâlikan èmosi  ḍâri kalowargâ sè semma', iyâ arèya orèng towa.

Tingkat Kaberhasilân

Kaberhasilân pola nganjhu ka ana' ḍâlem lingkup masyarakat bhâkal èkaonèngi lèbhât panganjhuân kaparcajhâân aghâma. Tingkatân panganjhuân aghâma bi' orèng towa dhâddhi indikator pentèng bâghi pangembângan kaparcajhâân ka ana'. Kaberhasèlan panganjhuân ana' jhugân èyabes ḍâri pambhântukân iḍentitas dhibi'. Panganjhuwân sè berhasèl bhâkal ngasèllaghi iḍentitas dhibi' sè asèpat kalanjhuḍân.

Lembâgâ Panganjhuwân

Panti Asuhan

Ning ḍâlem panti asuhan, ana' èbhântuk kamaḍiriânna karana taḍâ' kabâḍâna orèng towa kanḍung. Ana'-ana' èyanjhu kaangghuy oḍi' kalabân ngoros abâ'dhibi'na saèngghâ ta' aghântong ka orèng laèn. Ka ana' ning panti asuhan, sajhân renḍâ tingkat kabergântonganna ka orèng laèn, maka sajhân tèngghi tingkat kamanḍiriân ka dhibi'na. Kamanḍiriân ana' ning panti asuhan atojjhuân kaangghuy ngorangè kacanggungan abâ'dhibi'na ḍâlem ajâlâni oḍi' kalabân taḍâ' orèng towa sè saongghuna kodhu amennoè kabhutoan oḍi'na.

Lembâgâ panḍiḍikân

Tangghung jâwâb panganjhuwân ana' ning lembaga panḍiḍikân èbâghi antara panḍiḍi' bân orèng towa ḍâri ana' sè èyanjhu. ḍâlem lembaga panḍiḍikân, perran orèng towa mènangka panganjhu otama ta' bisa èghântè. Panḍiḍi' coma aperran mènangka mitra bâghi orèng towa ḍâlem panganjhuwân ana'na.

Penelitian

Panganjhuwân ana' aropaaghi sala sèttong topik pentèng ḍâlem psikologi parkembângan.  Èsabâbbâghi duwâ': sèttong, bâḍâ acuan khusus ka ana' ḍâlem atèngka. Acuan panèka akaiḍân kalabân pamossaan pangaterro atas kabhutoan ana' panèka otabâ pamossaan tuntuḍân lingkunganna. Lingkungan panèka alèpothi agèn sosial sè èsebbhut kalowargâ, sadhâjâna nilai, norma bân atoran tèngka lako èkaollè bi' ana' lèbhât orèng towana. Samantara sabâb sè nomer duwâ' iyâ arèya baḍâna katerkaitân bân lingkungan sosial ning seḍḍikna. Hubungan panèka terro obâ ning sabbhân jhâman. Produk sè èhasèllaghi iyâ arèya cara pangenḍâliân orèng towa atas ana'na bân cara orèng towa nyalurraghi katrèsna ka ana'na.