Opu Daeng Risadju

Opu Daeng Risadju iyâ arèya pajhuâng asal Sulawèsi Laok sè dhâddhi Pahlawan Nasional Inḍonèsia. Opu Daeng Risadju ngaanḍi' nyama kèni' Famajjah. Opu Daeng Risadju ḍibi' aropaaghi gellar kabângsawânan Karajhâân Luwu sè èsemattaghi ka Famajjah ongghu aropaaghi angghuta kalowargâ bângsawan Luwu. Opu Daeng Risadju aropaaghi ana' ḍâri pasangan Opu Daeng Mawellu kalabân Muhammad Abdullah to Barengseng sè bhâbbhâr ning Palopo ka 1880.

Massa ngoḍâ

Ning kotta panèka Famajjah kabhâbbhâr ka 1880, mènangka potra ḍâri Muhammad Abdullah To Baresseng bân Opu Daeng Mawellu. Kalowargâ panèka èyanggâp kalowargâ bângsawan. Kadhi kabânnyaan orèng Islam ka masana, Famajjah coma ajhâr ngajhi Al-Qur'an ta' asakola formal. Dhibi'na akabin kalabân ajjhi Muhammad Daud, bân èkennal kalabân nyama Opu Daeng Risadju. Kalowargâ panèka toman dhingghâl ning Parèparè, sabowa kotta palabuân laèn ning Sulawèsi Laok sè ngadhâp Sellat Makassar.

Sajjhek kennal H. Muhammad Yahya, Opu Daeng Risadju molaè aktif ning partai Syarikat Islam Inḍonèsia (PSII). Yahya iyâ arèya paḍâgâng Sulawèsi Laok sè toman amukim abit ning Jhâbâ bân maddhek PSII ning Parè-parè. Saampona agabung, Opu Daeng Risadju bân lakèna mukkak PSII ning Palopo ka 14 Januwari 1930.

Paresmiân PSII Palopo èkabidhi rapat rajhâ ning Pasar Lambhek Palopo (samangkèn Jhâlân Landau). Rapat èkèntarè pamarènta Karajâân Luwu, pangoros PSII pusat, pamoka masyarakat, bân masyarakat omom. Hasèl rapat maresmiaghi Opu Daeng Risadju mènangka katowa. Mènangka tarètana, Mudehang, mènangka tokang tolès. Mudehang èpèlè karana dhibi'na tamatân sakola ḍâsar lèma taon sè bisa maca bân nolès.

Tatapèna, ka masa panḍuḍukân Jeppang, ta' bânnya' kagiaḍân sè Opu Daeng Risadju lakonè ning PSII. Panèka èsabâbbâghi karana pamarènta Jeppang alarang bâḍâna kagiaḍân politik Organisasi Pargerraghân Kabângsaan, tamaso' PSII. Opu Daeng Risadju molaè aktif polè ka masa   rèvolusi ning Luwu.

Karana ḍukungan ḍâri rakyatḍhâ sè rajhâ, pihak Bâlândhâ sè kerja sama sareng controleur afdeling Masamba ngangghâp Opu ngasut rakyat bân ngalakonè tinḍâkân provolatif sopajhâ rakyat ta' parcajhâ polè ka pamarènta. Ahèrra, Opu èyaḍili bân ècabut gellar kabângsawânna. Ta' coma ghâpanèka, tekkanan jughân èbâghi ka lakèna bân pihak kalowargâna Opu sopajhâ mataḍâ' kagiaḍân ning PSII.

Opu Daeng Risadju pas ètangkep bi' sarḍâdhu NICA ning Lantoro bân èghibâ nojjhu Watamponè kalabân cara ajhâlân soko salanjhâng 40 km. Opu Daeng Risadju pas ètahan ning panjârâ Bonè salama sabulân tanpa èyaḍili, pas èpangallè ka panjârâ Sengkan, tor èpangallè polè ka Bajo. Opu Daeng Risadju pas èpabèbas tanpa èyaḍili saampona 11 bulân ajhâlâni tahanan. Opu Daeng Risadju pas abâli ka Bua bân nettep ning Belopa. Ka taon 1949, Opu Daeng Risadju ngallè ka Parè-parè noro' potrana Ajjhi Abdul Kadir Daud. Opu Daeng Risadju sèdhâ ḍâlem omor 84 taon, ka 10 Fèbruwari 1964. Pamakamanna èlakonè ning koburân rato-rato Lokkoe ning Palopo tanpa bâdâ upacara kahormaḍhân.