Kista Bartholin
Kista Bartholin iyâ arèya gângguân sè molaè bâḍâ bilâ bâḍâ bhârâng tasompet ka kelènjar Bartholin sè bâḍâ è ḍâlem labia.[1] Kista sè okorna kèni' coma anyâbâbaghi gejala sè sakonni'. Kista sè okorna lebbi rajâ bisa animbulaghi bâḍâna bhârâng sè bârâ è sala settonga ḍâri vagina bân rassa nyo'-nyo' bâkto alako hubungan seksual, otabâ bilâ ajhâlân soko. Bilâ kista ngalami infèksi, bisa ngalami absès, sè nyâbâbaghi aobâna bârna kolè' dhâddhi mèra bân arassa cè' nyo'-nyo'en. Ta' perlo pangobaḍhân bilâ kista rèya ta' nimbulaghi manifèstasi gejala. Kista Bartholin apangaro sampè' 2% ka orèng binè’ è sakabbhina dhunnya. Kabâḍâân rèya segghut kadhâdddhiyân ka orèng binè’ otamana ka robuk omor sè ghi' subur.
Kista rèya bisa nimbulaghi rassa ta' nyaman otabâ rassa nyo'-nyo'.[2] Ḍrainase èanjuraghi kaangghuy èkalako ka bâgiyân rèya. Ḍrainase sè palèng segghut èkalako iya arèya kalabân cara insèrsi kateter Word dâlem bâkto saminggu. Bhârâng jarèya polana segghut bâḍâna resiko anfal samarèna èkalako sayatan kèni’ bân ḍrainase. Segghut kèya èkalako dhudhit sè èkennal kalabân marsupialisasi otabâ, bilâ kista pagghun bâḍâ, ollè ngangka' kelènjar Bartholin. Pangangangka'an kelènjar rèya kadhâng èrekomèndasiaghi ka pasièn sè omor lebbi ḍâri 40 taon kaangghuy mastèaghi taḍâ' kanker. Scara umum, antibiotik ta' èkaparlo kaangghuy anangani kista Bartholin.
Sâbâb otamana ḍâri kista Bartholin rèya biasana ta' ètemmo.[3] Absès kelènjar Bartholin biasana èsâbâbaghi ḍâri infèksi baktèri, tapè biasana bânni aropaaghi infèksi menular seksual (IMS). Bâḍâna infèksi polana gonore jarang ètemmo ka pasien rèya. Ḍiagnosis kista Bartholin biasana èdhâsaraghi ḍâri amnèsis gejala bân pamarèksaan fisik. Ka orèng binè' sè omorra è attas 40 taon, segghut èrekomèndasiaghi kaangghuy èkalako biopsi jaringan sakètar kaangghuy anyingkiraghi kemungkinan bâḍâna kanker.
Kista rèya ènyamai bi' sè nemmu, Caspar Bartholin, sè sacara teppa' ajâllasaghi kelènjar rèya ka taon 1677.[4] Mekanisme sè nyâbâbaghi kista rèya èpasteaghi ka taon 1967 bi' ahli kanḍungan abaḍ ka-20 sè anyama Samuel Buford Word.
Tandhâ bân gejala[beccè' | beccè' sombher]
Ka umumma kista Bartholin ta' animbulaghi gejala apa'a bhâi, maskè ka brâmpan kasâmpadhân bisa anyâbâbaghi rassa sakè' è bâkto aktivitas, otamana bâktona ajhâlân, toju', otabâ ngalakoni hubungan seksual (ḍispareunia).[2] Kista rèya biasana anḍi' okoran antara 1 sampè' 4 cm, bân kânnângngânna è bâgiyân medial labia minora. Kista Bartholin segghut ghun bâḍâ è bâgiyân kacèr otabâ kangan (unilateral) ḍâri kelènjar bilâ kista sè kènè' umumma ta' animbulaghi nyo'-nyo', kista sè rajâ bisa animbulaghi rassa nyo'-nyo' sè cokop signifikan.
Patofisiologi[beccè' | beccè' sombher]
Kista kelenjar Bartholin muncul polana bâḍâ panyompeten ḍâri saluran sè maghili cairan ḍâri kelènjar Bartholin.[5] Panyompeten rèya otamana ètimbul aghi karana bâḍâna infèksi otabâ panyompeten mukus. Hasèl sèkrèsi produksi ḍâri kelenjar Bartholin ta' bisa kalowar saèngghâ anyâbâbaghi bâḍâna kista.
Sombher[beccè' | beccè' sombher]
- ↑ “Kista Bartholin- Gejala, Penyebab dan Mengobati”. Alodokter. 2022-04-02.
- ↑ 2,0 2,1 “Cegah Kista Bartholin”. Direktorat Jenderal Pelayanan Kesehatan. 2023-08-31. aksès 2024-03-03.
- ↑ “7 Penyebab Vagina Bengkak yang Perlu Diketahui”. Alodokter. 2022-01-19. aksès 2024-03-03.
- ↑ “Kista Bartholini”. Direktorat Jenderal Pelayanan Kesehatan. 2022-07-29. aksès 2024-03-03.
- ↑ “Gangguan Kelenjar Bartholin Penyebab Sakit Berhubungan Seksual”. Alodokter. 2021-12-08. aksès 2024-03-03.