Lompat ke isi

Kerèsiḍènan Madhurâ

Ḍâri Wikipèḍia bhâsa Madhurâ, lombhung pangataowan mardhika
Geddhung Kerèsiḍènan Madhurâ è Kotta Mekkasân

Kerèsiḍènan Madhurâ iyâ arèya kerèsiḍènan sè awwâllâ èpajhâghâ sareng Pamarènta Hinḍia Bâlândhâ è poloh Madhurâ ka awwâl abad ka-19 Masehi. Bâḍâna Kerèsiḍènan Madhurâ aḍerḍer sampe’ robuk penḍuḍukan Jèppang bân robuk pamarènta Inḍonesia.[1]. Ka robuk awwâl pamarènta Inḍonèsia, Kerèsiḍènan Madhurâ èberri’ ha’ khusus kaangghuy ngallè Mahkamah Tentara Lowar Biyasa dâlâm kabâdâân dhârurat.

Robuk Hinḍia Bâlândhâ

[beccè' | beccè' sombher]

Karajhâân-Karajhâân è Madhurâ panèka bâgiyân sè ta’ tarèkat bân ta’ ro’-noro’ dâlâm persaèngna politik antara para dinasti ka robuk awwâl Islam è Jhâbâ. Namong, akhèrra bâgiyân Madhurâ èkuwasaè sareng Kasoltanan Mataram[2]. Namong, Karajhâân-Karajhâân è Madhurâ pas Olle samajâân bhibhâs dâri Bâlândhâ mongghu pangaro Karajhâân-Karajhâân è Jhâbâ. Bâlândhâ aberri’ samajâân ka karajhâân somennep ka taon 1705. Pas ka taon 1743, Bâlândhâ abberi’ pole somajâân ka karajhâân Bhângkalan. Bâlândhâ pas aberri’ ghellâr ka ḍuwâ’ panguasa è karajhâân kasebbhut kalabân ghellâr Sè padeh kalabân ghellâr rajhâ-rajhâ kasunanan Surakarta Hadiningrat bân Kasoltanan Ngayogyakarta Hadiningrat.

Kerèsiḍènan Madhurâ iyâ arèya sala sèttong kerèsiḍènan sè èbhângon è bâgiyân Inḍonèsia ka robuk Hinḍia Bâlândhâ[3]. Ka robuk pernata Baron van Dee Capelien mènangka Gubernur Jendral Hinḍia Bâlândhâ, Eèteptepaghi pembhângonan kerèsiḍènan è Jhâbâ sebânnya’ kerèsiḍènan. Penettâppan rèya èkalako secara formal lèbât panerbidhân Staatsblad Nomer 16 taon 1819. Sala sèttongnga kerèsiḍènan sè èbhângon iyâ arèya kerèsiḍènan Madhurâ.

  1. Arum Sutrisni Putri. "Akibat Pendudukan Jepang di Bidang Politik". kompas.com. Diakses tanggal 11 November 2021. 
  2. Widya Lestari Ningsih. "Kerajaan Mataram Islam: Pendiri, Kehidupan Politik, dan Peninggalan". kompas.com. Diakses tanggal 27 Mei 2021. 
  3. Lukman Hadi Subroto. "Sejarah Indonesia: Karesidenan di Pulau Jawa". kompas.com. Diakses tanggal 07 November 2022.