Kanker Lè'èr Rahèm
Kanker lè'èr rahèm otabâ sè è sebbhut kalabân kanker sèrviks iyâ arèya sajenis kanker sè 99,7% è sabâbaghi bi' human papillomavirus (HPV) onkogenik, sè nyerrang lè'èr rahèm. È Inḍonèsia coma 5% sè a jhâlâni panyarèngan kanker lè'èr rahèm saèngghâ 76,6% orèng bilâ terdetèksi langsong maso' stadium attas (IIIB ka attas), polana kanker lè'èr rahèm biasana taḍâ' gejala apa bhâi è staḍium awwâl. Panyarèngan ollè è jhâlâni kalabân tès pap smear bân inspèksi visual asam asètat (IVA). È naghârâ maju, orèng sè ajhâlâni program pangamatan lè'èr rahèm ngorangi insiḍèn kanker lè'èr rahèm sè invasif bânnya'an 50% otabâ lebbi. Kabânnya'an orèng sè tètè nemmu jhâ' infèksi human papillomavirus (HPV) tanggung jâwâb ka sakabbhina masala kanker lè'èr rahèm (kanker sèrviks). Parabâtân tamaso' oprasi staḍium awwâl, kèmoterapi, bân/otabâ raḍioterapi è staḍium ahèr panyakèt.[1]
Infèksi[beccè' | beccè' sombher]
Human papillomavirus (HPV) 16 bân 18 aropa'aghi panyâbâb otama è 70% masala kanker sèrviks è dhunnya. Parjhâlânan ḍâri infèksi HPV sampè' dhâḍdhi kanker sèrviks ngabi' bâkto sè cokop abit iyâ arèya sakitar 10 sampè' 20 taon. Tapè prosès panginfèksiân rèya lako ta' è saḍari bi' orèng sè ngalami panyakèt, polana prosès HPV lanjut dhâḍdhi pra-kanker sabâgiyân rajâ langsung tanpa panyakèt. Polana jiyâ, vaksinasi bân panyarèngan kanker sèrviks cè' èanjuraghi è kalako.[2]
Gejala[beccè' | beccè' sombher]
Kanker lè'èr rahèm (kanker sèrviks) è staḍium awwâl ta' atojjhuaghi gejala sè khas, bahkan bisa tanpa gejala. È staḍium lanjut, gejala kanker sèrviks, antarana: ḍârâ post coitus, keputihan sè ta' normal, sakè' tèng kântèngan, gangguwân pencernaan, malarat akemmi, mènopause, bân kaloar cairan sè ta' normal (abârna koning, bhâu, bân acampo ḍârâ).[1]
Faktor Alamiah
Faktor Alamiah iyâ arèya faktor-faktor sè sacara alami è alamin orèng bân lakar abâ' dhibi'in ta' mampu sè acegghâ'â. Sè tamaso' ḍâlem faktor alamiah sè è capo' kanker sèrviks iyâ arèya omor ḍâ' attas 40 taon. Sajân towa orèng binè', maka sajân tègghi rèsikona è capo' kanker sèrviks. Tapè arèya ta' karo ka orèng sè aomor towa, sè aomor nguḍâ bhâi bisa è capo' panyakèt rèya (kanker sèrviks). Tantona abâ' dhibi' ta' bisa acegghâ dhâddhina prosès panowa'an. Tapè abâ' dhibi' bisa ngalakoni kalakoan laènna kaangghuy acegghâ ongghâna rèsiko kanker sèrviks. Ta' paḍâ kalabân kanker umumma, faktor gènètik ta' cè' aperranna ḍâlem dhâddhina panyakèt rèya (kanker sèrviks). Ḍâlem artèyan, abâ'en sè anḍi' keluarga bhibhâs ḍâri kanker sèrviks arassah aman ḍâri ancaman kanker sèrviks. Abâ'en lebbi bhâghus pagghun alèndhungi ḍâri panyakèt kanker sèrviks.[3]
Faktor kabhârsèyan
Keputihan sè è torot ros terrosan tanpa èobhâti. Bâḍâ 2 macem keputihan, iyâ arèya sè normal bân sè ta' normal. Keputihan sè normal arèya bilâ lenḍirrâ abârna bhennèng, ta' bâceng, bân ta' ghâtel. Bilâ sala sèttonga ḍâri katello' sarat kasebbhut ta' maso', maka keputihan kasebbhut ta' normal. Maka pas konsultasi ka ḍokter.[4]
Sombher[beccè' | beccè' sombher]
- ↑ 1,0 1,1 "Kanker Serviks: Diagnosa, Stadium, dan Pengobatannya!"[1]. siloamhospitals. 2023-10-12. Aksès 2024-03-03.
- ↑ "HPV"[2]. Alodokter. 2023-08-31. Aksès 2024-03-03.
- ↑ "Ketahui 8 Penyebab Kanker Serviks dan Faktor Risikonya"[3]. Alodokter. 2023-03-18. Aksès 2024-03-03.
- ↑ "Keputihan"[4]. Alodokter. 2024-02-24. Aksès 2024-03-03.