Kècap
Kècap jârèya bumbu ḍâpor otabâ panyeddhâ’ kakanan sè aropa caerân abârna celleng sè rassana manès otabâ assèn. Bahan dhasar aghâbây kècap biasana iyâ arèya kedhelli potè otabâ kedhelli celleng. Namong bâḍâ jhughân kècap sè èghâbây ḍâri bahan dhâsar aèng nyior sè omomma arassa assèn.
Kècap manès biasana atèkstur kentel bân èghâbây ḍâri kedhelli, sabâtara kècap assèn atèkstur lebbi caer bân èghâbây ḍâri kedhelli sè anḍi’ kandhungan bujâ sè lebbi bânnya’, otabâ jhuko’ tasè’. Salaèn abahan dhâsar kedhelli potè otabâ kedhelli celleng bân aèng nyior, kècap jhughân bisa èghâbây ḍâri ampas tahu sè gherrâ.
- Abahan baku kedhelli
o Kècap manès aropa’aghi produk fermentasi kedhelli sè ngangghuy ḍuwâ’ tahap paghâbâyyân, koji bân moromi.
o Kècap assèn (Inggris: soy sauce, otabâ caos kedhelli, karana okara ketchup ḍâlem bahasa Inggris noddhu ḍâ’ caos tomat).
- Kècap aèng nyior: abahan baku aèng nyior
- Kècap ampas tahu: abahan baku rèkarèna (ampas) tahu
- Kècap inggris (worcestershire sauce otabâ worcester sauce): sajenis kècap sè arassa mustard Inggris sè kowat.
- Kècap jhuko’: abahan baku jhuko’
Salaèn rowa, ghi’ bânnya’ macemma kècap laènna è naghârâ laèn, misalla shoyu è Jeppang, bân ganjang è Korea.
Macemma rassa kècap biasana èsebbâbaghi ḍâri bâḍâna acem-macem cara bân abitta fermentasi, parbhândhinga aèng, bujâ, kedhelli sè èn-laèn, bân jhughân èsebbâbaghi bahan tamba’an sè ècamporaghi ka ḍâlemma.
Ḍâlem parkembanga, è Tanah Air Indonesia jennis kècap manès lakar ampon takennal èkaghâbây palappa dhâ’-seddhâ’, rakèra molaè abad ka-18. Bahkan, kècap jhughân èparkera’aghi ampon maso’ Nusantara jhâu sabellunna rèya, bâkto imigran dâri Tiongkok akennalaghi kècap assènna. Akulturasi budaya sè acampor ḍâlem satiyap dhis-dhisan kècap sè tiya nikmati, ropana ngèbâh carèta dhibi’ bâgi para produsènna.