Gerrakan Pramuka Inḍonèsia

Ḍâri Wikipèḍia bhâsa Madhurâ, lombhung pangataowan mardhika

Gerrakan kapanḍuân Prajjhâ Ngoḍâ Karana, lebbhi èkennal kalabân Gerrakan Pramuka Inḍonèsia, iyâ arèya nyama organisasi panḍiḍikân nonformal sè anyalanggara’aghi panḍiḍikân kapanḍuân ning Inḍonesia. Kata "Pramuka" aropa’aghi singkatân ḍâri Praja Muda Karana ḍâlem bhâlsa Jhâbâl artèna "Jiwa Ngodhâ sè Lèbur Akarjhâ". Tapè sabellum singkatân panèka ètetteppaghi, kata Pramuka asala èkalak bi' Sultan Hamengkubuwono IX ḍâri kata "Poromuko" sè artèna pasukan pangaḍâ' ḍâlem perrang.[1]

Pramuka aropa’aghi sebbhutân ḍâ’ anggota Gerrakan Pramuka, sè èbhâghi; Pramuka Siaga (7-10 taon), Pramuka panggalang (11-15 taon), Pramuka Penegak (16-20 taon) bân Pramuka Pandèga (21-25 taon). Klompok anggota sè laèn iyâ arèya Pembina Pramuka, Andalan Pramuka, Korps Pelatih Pramuka, Pamong Saka Pramuka, Staf Kwartir bân Majlis Pembimbing.[2]

Kapramukaan iyâ arèya prosès panḍiḍikân ning loar lingkungan sakola’an bân ning loar lingkungan kalowarga ḍâlem bentuk kagiatân rèmbât, masenneng, sèhat, trator, tarara, praktès sè èlakoni ning alam tabukkak kalabân Prinsip Ḍâsar Kapramukaan bân Mètode Kapramukaan, sè sasaran ahèrra pambentukân bâtek, akhlak, bân budi pekerti luhur. Kapramukaan iyâ arèya sistem panḍiḍikân kapanḍuân sè èsasowayyaghi kalabân kabâḍâân, kapantingan, bân pangembangan masyarakat, bân bhângsa Inḍonèsia.[3]

Gerrakan Pramuka èkapalaè bi’ Katoa Kwartir Nasional, sè samangkèn èjhâbât Komisaris Jendral Polisi (Purn.) Budi Waseso.

Ètimologi[beccè' | beccè' sombher]

Koca’ “Pramuka” aropa’aghi akronim ḍâri “Prajjhâ Ngoḍâ Karana”, sè andi’ artè “jiwa ngoḍâ sè lèbur akarya”. Namong, sabellum singkatan panèka ètetteppaghi, koca’ “Pramuka” asalla èkalak sareng Sultan Hamengkubuwono IX ḍâri istilah bhâsa jhâbâ pramuka (èbâca/pramuka/) sè andi’ artè “pasukan terdepan ḍâlem perrang”. Ḍâlem kamus Bausastra Jhâbâ karjhâ W.J.S Poerwadarminta taon 1939, pramuka andi’ artè pangarep otabâ lelurah, sè artèna  “pamimpin”.[4]

Sajhârâ[beccè' | beccè' sombher]

Gerrakan Pramuka otabâ kapanḍuân ning Inḍonèsia ampon èmolè sajjhâ’ taon ètanḍâi kalabân èpaddhekna (Belândhâ) Nationale Padvinderij Organisatie (NPO) ning Bandung. Ning Jakarta, èpaddhek (Belândhâ) Jong Indonesische Padvinders-Organisatie (JIPO) ka taon sè paḍâ.[5] Kaduwâ’ organisasi cikal bakal kapanḍuân ning Inḍonèsia alebbur dhibi’ ḍâddhi sèttong, anyama (Belândhâ) Indonesische Nationale Padvinderij Organisatie (INPO) ning Bandung ka taon 1926. Ning loar jhâbâ, para palajâr sakola aghâma Sumatra Bârâ’ abangon kapanḍuân  El-Hilaal ka taon 1928.

Ka tangghâl Oktober 2010, Ḍèwan Parbâkkèlan Rakyat ngabsaaghi Undang-Undang nomer 12 taon 2010 mènangka Gerrakan Pramuka. Aḍâsarraghi Undang-Undang panèka, maka Pramuka ta’ coma sèttong- sèttonga organisasi sè ollè alaksanaaghi panḍiḍikân kapramukaan. Organisasi profèsi jughân è ollèyaghi kaanghhuy alaksanaaghi kagiatân kapramukaan.[6]

Massa Hindia Belândhâ[beccè' | beccè' sombher]

Kanyataanna sajhârâ anunjuaaghi jhâ’ ngangoḍâtân Inḍonèsia andhi’ “saham” rajhâ ḍâlem pargerrakan parjuangan kamerḍikaan Inḍonèsia tor bâḍâ bân akembangnga panḍiḍikân kapanḍuân nasional Inḍonèsia. Ḍâlem parkembangan panḍiḍikân kapanḍuân ghâpanèka tampa’ bâḍâna ḍorongan bân samangat kaanggghuy masèttong, namong pagghun bâḍâ gejala bâḍâna organisasi sè Bhinneka.

Organisasi kapanḍuân ning Inḍonèsia èmolè sajjhâk bâḍâna cabang "Nederlandsche Padvinders Organisatie" (NPO) taon 1912, sè sajjhâk ancorra Perrang Dunnya I andhi’ kwartir rajhâ dhibi’ tor pas aghântè nyama dhâddhi "Vereeniging Nederlandsch Indische Padvinders" (NIPV) ka taon 1916. Organisasi kapanḍuân sè èprakarsaè bi’ bhângsa Inḍonèsia iyâ aréya Javaansche Padvinders Organisatie; barḍiri attas prakarsa S.P. Mangkunegara VII ka taon 1916.[5]

Kanyataanna jhâ’ kapanḍuân ghâpanèka sanapas kalabân pargerrakan nasional, kadhi kasebbhut bisa éparhatéyaki ka bâḍâna "Padvinder Muhammadiyah" sè ka 1920 aghântè nyama dhâddhi "Hizbul Wathan" (HW); "Nationale Padvinderij" sè èḍiriyaghi sareng Budi Utomo; Syarikat Islam aḍiriyaghi "Syarikat Islam Afdeling Padvinderij" sè saterrosâ èghântè "Syarikat Islam Afdeling Pandu" bân lebbhi èkennal kalabân SIAP, Nationale Islamietische Padvinderij (NATIPIJ) èḍiriyaghi sareng Jong Islamieten Bond (JIB) bân Indonesisch Nationale Padvinders Organisatie (INPO) èḍiriyaghi sareng ngangoḍâdhân Inḍonèsia.

Pangaterro kaangghuy masèttong bâgi organisasi kapanḍuân Inḍonèsia bhâkto ghâpanèka tampa’ molaè kalabân abentu’ PAPI iyâ arèya “Satarètanan Antara Panḍu Inḍonèsia ” aropaaghi fèderasi ḍâri Panḍu Kabângsaan, INPO, SIAP, NATIPIJ bân PPS ka tangghâl 23 Mèi 1928.[6]

Fèderasi panèka ta’ abit, karna niat bâḍâna fusi, saèngghâ ka 1930 maddhâ’ Kapanḍuân Bhângsa Inḍonèsia (KBI) sè èrintis sareng took ḍâri Jong Java Padvinders/Pandu Kabhângsaan (JJP/PK), INPO bân PPS (JJP-Jong Java Padvinderij); PK- Pandu Kabhângsaan).

PAPI pas berkembang  dhâddhi Bâḍân Pusat Satarètanan Kapanḍuân Inḍonèsia (BPPKI) ka bulân April 1938.

Antara taon 1928-1935 amunculan gerrakan kapanḍuân Inḍonèsia langkong sè anyabhâ otama kabhângsaan jughân sè anyabhâ aghâma. Kapanḍuân sè anyabhâ kabhângsaan ollè ècatet Panḍu Inḍonèsia (PI) Padvinders Organisatie Pasundan (POP), Panḍu Kasoltanan (PK), Sinar Panḍu Kita (SPK) bân  Kapanḍuân Rakyat Inḍonèsia (KRI). Mènangka sè anyabhâ aghâma El-Hilaal, Panḍu Ansor, Al Wathoni, Hizbul Wathan, Kapanḍuân Islam Inḍonèsia (KII), Islamitische Padvinders Organisatie (IPO), Tri Darma (Kristen), Kapanḍuân Asas Katolik Inḍonèsia (KAKI), Kapanḍuân Masèhi Inḍonèsia (KMI).[6]

Mènangka bhuwa’ kaangghuy menggalang kasèttongan bân parsèttongan, Bâḍân Pusat Satarètanan Kapanḍuân Inḍonèsia BPPKI arencanaaghi "All Indonesian Jamboree". Rencana panèka ngalamin panbrempan pangobâân langkong ḍâlem bhâkto plaksaan maupun nyama kagiatân, sè saterrosâ èsapakadhi kalabân “Parkèmahan Kapanḍuân Inḍonèsia Oemoem” èsingkat PERKINO bân èlaksanaaghi ka tangghâl 19-23 Julè 1941 ning Yogyakarta.[6]

Massa Perrang Dunnya II[beccè' | beccè' sombher]

ka massa Perrang Dunnya II, bâlâ’ tentara Jeppang mabâḍâ panyerrangan bân Belândhâ aningghâllaghi Inḍonèsia. Partai bân organisasi rakyat Inḍonèsia, termaso’ gerrakan kapanḍuân, ta’ ollè berdiri. Namong upaya anyelenggaraaghi PERKINO II pagghun èlakonè. Benni ghun coma ghâpanèka, samangat kapanḍuân pagghun menyala ning ḍâḍâ para anggotana. Karana Pramuka aropaaghi sèttong organisasi sè ajunjung tèngghi nilaè parsèttongan. Karana ghâpanèka bhângsa Jeppang ta’ ngizinnaghi Pramuka ning Inḍonèsia.[7]

Massa Rèpublik Inḍonèsia[beccè' | beccè' sombher]

Sabulân salastarèna proklamasi kamarḍikaan Rèpublik Inḍonèsia, brempan toko kapanḍuân akompol ning Yogyakarta bân sepakat kaangghuy abhântuk panitia kasèttongan Kapanḍuân Inḍonèsia mènangka sèttong panitia lako, anunjuaghi pambhântukân sèttong bâḍḍâ organisasi kapanḍuân kaangghuy saḍâjhâ bhângsa Inḍonèsia bân dhuli mabâḍâ kongrès Kasèttongan Kapanḍuân Inḍonèsia.[8]

Kongrès sè èmaksod èlaksanaaghi ka tangghâl 27-29 Ḍèsèmber 1945 ning Surakarta kalabân hasèl kabhântukna Panḍu Rakyat Inḍonèsia. Parkompolan panèka èḍukung bi’ sagennap kopala bân toko tor èkoattaghi kalabân “Jânji Ikatan Saktè”, pas pamarènta RI ngakoè mènangka tong-sèttonga organisasi kapanḍuân sè ètetteppaghi kalabân kapotosan Mentri Panḍiḍikân, pangajârân bân Kabudhâjâân No.93/Bag. A, tangghâl 1 Fèbruari 1947.

Taon-taon komet èaḍâpphi bi’ Panḍu Rakyat Inḍonèsia karana serbuan Belândhâ. Sampè’ ka pringatân kamarḍikaan 17 Agustus 1948 bhâkto èpabâḍâ api unggun ning halaman geddung Pegangsaan Tèmor 56, Jakarta, sanjhâta Belândhâ ngancem bân maksa Soeprapto ngadep Tuhan, ghughur mènangka martir gerrakan kapanḍuân ning Inḍonèsia. Ning daèrah sè èkoasaè Belândhâ, Panḍu Rakyat èlarang maddhek, kabâḍâân panèka aḍorong maddhekkâ parkompolan laèn kadhi Kapanḍuân Putera Inḍonèsia (KPI), Kapanḍuân Inḍonèsia Ngodhâ (KIM).

Massa parjuângan sanjhâta kaangghuy mampartahankan negri sè ka trèsna aropaaghi pangabḍiân jhugân bâghi para anggota pargerrakan kapanḍuân ning Inḍonèsia, pas dhibudhina pèriode parjuângan asanjhâta kaangghuy neggaaghi bân mampartahannaghi kamarḍikaan ghâpanèka, ning bhâkto panèka panḍu rakyat Inḍonèsia mabâḍâ kongrès II ning Yogyakarta ka tangghâl 20-22 Januari 1950.

Kongrès panèka èantarana motossaghi kaangghuy narèma konsèp anyar, iyâ arèya aberri’ kasempatân ka golongan khusus kaangghuy maoḍi’ polè karèna organisasina beng-sèbeng bân tabukkak sèttong kasempatân jhâ’ Panḍu Rakyat Inḍonèsia benni coma tong-sèttonga organisasi kapanḍuân ning Inḍonèsia kalabân kapotosan mentri PP bân K nomor 2344/Kab. Katangghâl 6 Sèptèmber 1951 ècabut pangakoan pamarènta jhâ’ Panḍu Rakyat Inḍonèsia aropaaghi tong-sèttonga bâddhâ kapanḍuân ning Inḍonèsia, dhâddhi kapotosan nomor 93/Bag. A katangghâl 1 Fèbruari 1947 ghâpanèka ampon lastarè.

Mungkin aghâ’ anè nalèkana èrennunghi, sabâb sapolo arè salastarèna kapotosan mentri No. 2334/Kab. Ghâpanèka kalowar, maka bhâkkèl- bhâkkèl organisasi kapanḍuân mabâḍâ konfèrènsi ning Jakarta. Ka saat panèka lebbhi teppa’na tangghâl 16 Sèptèmber 1951 èpotossaghi adirina Ikatan Panḍu Inḍonèsia (IPINDO) mènangka sèttong fèdèrasi.

Ka 1953 Ipindo berhasil dhâddhi anggota kapanḍuân sadunnya.

Ipindo aropaaghi fèdèrasi bâgi organisasi kapanḍuân lakèan, dhinèng bâgi organisasi binian bâḍâ duwâ’ fèdèrasi iyâ arèya PKPI (Pasèttongan Kapanḍuân Binian Inḍonèsia) bân POPPINDO (Pasèttongan Organisasi Panḍu Binian Inḍonèsia). kaduwâ’ fèdèrasi panèka toman reng-sareng nyambhut singgana Lady Baden-Powell ka Inḍonèsia, ḍâlem parjâlânan ka Australia.

Ḍâlem parèngatân Arè Proklamasi Kamarḍikaan Rèpublik Inḍonèsia sè ka-10 Ipindo nyalanggaraaghi Jamborè Nasional, kennengna ning Ragunan, Pasar Minggu ka tangghâl 10-20 Agustus 1955, Jakarta.

Ipindo mènangka bâddhâ palaksana kagiatân kapanḍuân arassa parlo anyalanggaraaghi seminar sopajhâ ollè gâmbâren upaya kaangghuy ajamin kamornèân bân kalastariân oḍi’ kapanḍuân. Seminar panèka èpabâḍâ ning Tugu, Bogor ka bulân Januari 1957.

Seminar Tugu panèka ngasèllaghi sèttong rumusan sè èareppaghi bias èpadhâddhi acuan bâgi sadhâjâ gerrakan kapanḍuân ning Inḍonèsia. Saèngghâ, èareppaghi kapramukaan sè bâḍâ bisa èpasèttong. Sataon leppas ka bulân Novèmber 1958, pamarènta RI, ḍâlem hal panèka Departemen PP bân K mabâḍâ seminar ning Cilito, Bogor, Jhâbâ Bârâ’, kalabân topic “Penasionalan Kapanḍuân”.

Bilâ Jamborè kaangghuy lakèan èlaksanaaghi ning Ragunan Pasar Minggu-Jakarta, maka PKPI anyalanggaraaghi parkemahan rajhâ kaangghuy binian sè èsebbhut Ḍèsa Semanggi sè atempat ning Ciputat. Ḍèsa Semanggi ghâpanèka èlaksanaaghi ka taon 1959. Ka taon panèka jhugân Ipindo ngirèm kontingènna ka Jamborè Dunnya ning MT. Makiling Filipina.

Nah, massa-massa ghâpanèka iyâ arèya massa ajellang lahèrra Gerrakan Pramuka.

Kalahèrna Gerrakan Pramuka Inḍonèsia[beccè' | beccè' sombher]

Gerrakan Pramuka lahèr ka taon 1961, dhâddhi manabi terro taowa sajhârâna lahèrna Gerrakan Pramuka, orèng nambhu ngabes kabâḍâân, kajeḍiân bân paristiwa ka sakètar taon 1960.

Ḍâri panotor sè ampon èpaparraghi èaḍâân ghule sadhâjâ jhâ’ jumla parkompolan kapanḍuân ning Inḍonèsia bhâkto ghâpanèka ongghu bânnya’. Jumla ghâpanèka ta’ sapaḍân kalabân jumla sadhâjâna anggota parkompolan ghâpanèka.

Paratoran sè timbul ka massa parintisân panèka iyâ arèya katettepân MPRS Nomer 11/MPRS/1960, tangghâl 3 Ḍèsèmber 1960 tentang trèkah pambangunan Nasional Semesta Arencana. Ḍâlem katettepân panèka ètemmo paragraf 330 sè nyataaghi jhâ’ ḍâsar panḍiḍikân ning biḍâng kapanḍuân iyâ arèya Pancasila. Saterrosâ panerbitân mènangka kapanḍuân (Pasal 741) bân panḍiḍikân kapanḍuân sopajhâ èintènsifkan bân nyatujui rencana pamarènta kaangghuy madḍek Pramuka (Pasal 349 ayât 30). Pas “kapanḍuân sopajhâ èpabèbas ḍâri rèkarèna Lord Baden Powellisme” (Lampirân C ayât 8).

Katettepân ghâpanèka aberri’ kawâjibân sopajhâ pamarènta alaksanaaghi. Karana ghâpanèka Prèsidèn/Mandataris MPRS ka 9 Maret 1961 ngompollaghi tokoh-tokoh bân pamèmpèn gerrakan kapanḍuân Inḍonèsia, atempat ning Istana Nagârâ. Arè Kemmis malem ghâpanèka Prèsidèn ngungkappaghi jhâ’ kapanḍuân sè bâḍâ kodhu èanyarè, mètode bân aktivitas panḍiḍikân kodhu èghântè, sadhâjâna organisasi kapanḍuân sè bâḍâ èlebbhur dhâddhi sèttong sè èsebbhut Pramuka. Prèsidèn jhugân nunjuk panitia sè terḍiri sareng Sri Sultan Hamengku Buwono IX, Mentri P bân K Prof. Prijono, Mentri Pertanian Dr. A. Aziz Saleh bân Mentri Transmigrasi, Koperasi bân Pambangonan Masyarakat Ḍèsa, Achmadi. Panitia panèka tantona parlo ḍâ’ pangessaan. Bân pas terbi’ kapotosân Prèsidèn RI No.112 taon 1961 tangghâl 5 April 1961, tentang Panitia Pembantu Palaksana Pambentukân Gerrakan Pramuka kalabân susunan kaanggotaan kadhi sè èsebbhut bi’ Prèsidèn ka tangghâl 9 Maret 1961.

Bâḍâ parbiḍâân olokân otabâ tugas panitia antara pidato Prèsidèn kalabân kapotosân Prèsidèn ghâpanèka.

Pagghun ning bulân April ghâpanèka jhugân, kalowar kapotosân Prèsidèn RI Nomer 121 taon 1961 tangghâl 11 April 1961 tentang Panitia Pambentukân Gerrakan Pramuka. Anggota panèka èantarana Sri Sultan Hamengku Buwono IX, Prof. Prijono, Dr. A. Aziz Saleh, Achmadi bân Muljadi Djojo Martono (Mentri Sosial).

Panitia panèka sè pas ngola Anggâran Ḍâsar Gerrakan Pramuka, mènangka Lampiran Kapotosan Prèsidèn RI Nomer 238 taon 1961, tangghâl 20 Mèi 1961 tentang Gerrakan Pramuka.[9]

Gerrakan Pramuka ètanḍâi kalabân sarangkayan paristiwa sè salèng akaitân iyâ arèya:

  1. Pidato Prèsidèn/Mandataris MPRS nang aḍâ’na para tokoh bân pèmpènan sè abhâkkèlè organisasi kapanḍuân sè bâḍâ ning Inḍonèsia ka tangghâl 9 Maret 1961 ning Istana Naghârâ. Paristiwa panèka pas èsebbhut mènangka Arè Tunas Gerrakan Pramuka.
  2. Èterbittaghi kapotosan Prèsidèn Nomer 238 taon 1961, tangghâl 20 Mèi 1961, tentang Gerrakan Pramuka sè netteppaghi Gerrakan Pramuka mènangka tong-sèttongah organisasi kapanḍuân sè ètugas anyalanggaraaghi panḍiḍikân  kapanḍuân bâgi nakkanak bân ngangodhâḍân Inḍonèsia, tor ngessaaghi Anggaran Ḍâsar Gerrakan Pramuka sè padhâddhi pedoman, petunjuk bân peggangan bâgi para pangalola Gerrakan Pramuka ḍâlem ajâlânnaghi tugassâ. tangghâl 20 Mèi iyâ arèya; Arè Kabangkitân Nasional, namon bâgi Gerrakan Pramuka anḍi’ artè khusus bân aropaaghi tonggâk sajhârâ kaangghuy panḍiḍikân ning lingkunga ka tello’. Paristiwa panèka pas èsebbhut mènangka Arè Parmolaan Taon Lako.
  3. Parnyataan para bhâkkèl organisasi kapanḍuân ning Inḍonèsia sè kalabân ikhlas alebbhur ḍibi’na ka ḍâlem organisasi Gerrakan Pramuka, èlakoni ning Istana Olahraga Senayan ka tangghâl 20 Julè 1961. Paristiwa panèka pas èsebbhut mènangka Arè Ikrar Gerrakan Pramuka.
  4. Palantikân Mapinas, Kwarnas bân Kwamari ning Istana Naghârâ, tor panganogârahan Panji-Panji Gerrakan Pramuka ka tangghâl 14 Agustus 1961

Salaèn palantikân pangoros Gerrakan Pramuka, ka tangghâl 14 Agustus 1961 jhugân èlangsungngaghi defile Pramuka sè atojjuân kaanghuy akennalaghi sacara resmi Gerrakan Pramuka Inḍonèsia ka rammina. Sajjhâk ghâpanèka, tangghâl 14 Agustus pas èkennal mènangka Arè Pramuka.[10]

Gerrakan Pramuka èkennallaghi[beccè' | beccè' sombher]

Pidato Prèsidèn ka tangghâl 9 Maret 1961 jhugân èghârissaghi sopajhâ parèngatân Proklamasi Kamarḍikaan RI Gerrakan Pramuka ampon bâḍâ bân èkaonènghi bi’ masyarakat. Sabeb panèka Kèpprès RI No.238 taon 1961 parlo bâḍâ panḍukungnga iyâ arèya pangoros bân anggotana.

Manorot Anggaran Ḍâsar Gerrakan Pramuka, pèmpènan parkompolan panèka ètegghuk sareng Majlis Pèmpènan Nasional (MAPINAS) sè èḍâlemma bâḍâ Kwartir Nasional Gerrakan Pramuka bân Kwartir Nasional Arèan.

Bâḍân Pèmpènan Pusat panèka sacara simbolis èsoson kalabân ngalak angka kramat 17-8-45, iyâ arèya tarḍiri atas Mapinas anggotaaghi 45 orèng èantarana tojhuk ḍâlem Kwarnas 17 orèng bân ḍâlem Kwarnasri 8 orèng.

Namong ḍâlem rèalisasina kadhi kasebbhut ḍâlem Kèpprès RI No.447 taon 1961, tangghâl 14 Agustus 1961 jumla anggota Mapinas dhâddhi 70 orèng kalabân rèncèyan ḍâri 70 anggota ghâpanèka 17 orèng èantarana dhâddhi anggota Kwarnas bân 8 orèng èantarana anggota Kwarnas panèka dhâddhi anggota Kwarnari.

Mapinas èkaonèngi bi’ Dr. Ir. Soekarno, Prèsidèn RI kalabân bhâkkèl katoa I, Sri Sultan Hamengku Buwono IX bân bhâkkèl katoa II Brigjen TNI Dr. A. Aziz Saleh.

Samatara ghâpanèka ḍâlem Kwarnas, Sri Sultan Hamengku Buwono IX ajabat katoa bân Brigjen TNI Dr. A. Aziz Saleh mènangka bhâkkèl katoa arangkep katoa Kwarnari.

Gerrakan Pramuka sacara resmi èkennallaghi ka sadhâjâ rakyat Inḍonèsia ka tangghâl 14 Agustus 1961 benni coma ning èbhu Kotta Jakarta, tatapèna jhugân ning kennengan sè pentèng ning Inḍonèsia. Ning Jakarta sakètaran 10.000 anggota Gerrakan Pramuka mabâḍâ apèl rajhâ sè ètoroè kalabân pawai pambangunan bân defile ning aḍâ’na Prèsidèn bân klèlèng Jakarta.

Sabellum kagiatân pawai/defile, Prèsidèn malantik anggota Mapinas, Kwarnas bân Kwarnari, ning Istana Naghârâ, bân nyampayyaghi anugra tanḍâ panghargâân bân kahormatân aropa Panji Gerrakan  kapanḍuân Nasional Inḍonèsia (Kèpprès No.448 taon 1961) sè ètarèma ka Katoa Kwartir Nasional, Sri Sultan Hamengku Buwono IX sakejjhâ’ sabellum pawai/defile èmolaè.

Paristiwa parkenalan tangghâl 14 Agustus 1961 panèka pas èlakonè  mènangka ARÈ PRAMUKA sè sabben taon èparèngati bi’ sadhâjâ jâjâren bân anggota Gerrakan Pramuka.[11]

Salastarèna-Rèformasi[beccè' | beccè' sombher]

Pramuka èpadhâddhi èkstrakurikulèr wâjib ka taon 2013 kalabân bâḍâna Kurikulum 2013. Maskè ghânèka, sakolaan-sakolaan, otamana Sakola Ḍâsar, ampon madhâddhi Pramuka mènangka èkstrakurikulèr wâjib sajjhâk lambek sabellum kabijakân pânèka.[12][13]

Ka Julè 2017, pamarènta Inḍonèsia nangghuaghi ḍukungan kaangghuy Gerrakan Pramuaka Inḍonèsia saampona katoa Kwartir Nasional (Kwarnas) Pramuka Adhyaksa Dault nyataaghi ḍukunganna kaangghuy Hizbut Tahrir, karana Hizbut Tahrir atentangan kalabân lanḍâsân lègislatif Inḍonèsia Pancasila. Bântoan obeng ètangghuaghi nantos klarifikasi ḍâri Adhyaksa Dault atas kahadirna ning rapat umum Hizbut Tahrir ka taon 2013 bân wawancara kalabân videografer  Hizbut Tahrir sè nyataaghi “Khekhalifahan iyâ arèya ajhârân Nabbhi. Bilâ Pangèran menghendaki, kalabân otabâ tanpa bântoan abâ’ dhibi’, khilafah bhâkal bangkit. Cara abâ’ dhibi’ abek bidhâ coma tojjuânna paḍâ. Ghâpanèka aponapa abâ’  bâḍâ èdinna’. abâ’ dhibi’ terros aghâbây pangobâân kèni’. abâ’ dhibi’ kodhu aghâbây pangobâân rajhâ. Tatanan dunnya kodhu èobe. abâ’ dhibi’ kodhu maksaaghi Syariah”.

Tojjuân[beccè' | beccè' sombher]

Gerrakan Pramuka anḍi’ tojjuân kaangghuy abhântuk sabben pramuka:[6]

  • Ngaanḍi’ kapribaḍiân sè aiman, ataqwâ, anḍâp asor, ajiwa patriotik, taat hokom, disiplin, nyunjhung tèngghi nilaè-nilaè luhur bhângsa, berkecakapân oḍi’, sèhat ragâna bân rohanina;
  • Dhâddhi warga naghârâ sè ajiwa Pancasila, sacca, bân patuh ka Naghârâ Kasèttongan Rèpublik Inḍonèsia tor dhâddhi anggota masyarakat sè bhâgus, bân aghuna, sè bisa abangun dhibi’na sacara manḍiri tor reng-sareng bertanggung jâwâb atas pambangonan bhângsa, bân naghârâ, anḍi’ kaparḍuliân ka sè paḍâ oḍi’, bân alam lingkunganna.

Prinsip  ḍâsar[beccè' | beccè' sombher]

Gerrakan Pramuka alanḍâssaghi prinsip-prinsip ḍâsar kadhi:[14]

  1. Iman bân taqwâ ḍâ’ka pangèran sè maha kobâsa.
  2. Peduli ḍâ’ka bhângsa bân tana aèng, sè paḍâ oḍi’, bân alam saèssèna
  3. Peduli ḍâ’ka dhibi’na
  4. Taat ka Kode Kahormatân Pramuka.[6]

Mètode[beccè' | beccè' sombher]

Mètode kapramukaan iyâ arèya cara ajhâr interaktif progrèsif lèbhât:[15][6]

  • Pangamalan Kode Kahormatân Pramuka.[6]
  • Ajhâr sambhi ngalakonè.
  • Kagiatân klompok, alako bhâreng, bân akompetisi.
  • Kagiatân sè lèbhur bân anantang
  • Kagiatân ning alam tabukkak
  • Kahadirân orèng dhibâsa sè aberrik bimbingan, ḍorongan, bân ḍukungan.
  • Pangarghâân aropa tanḍâ kacakepân
  • Sèttongan tapèsa antara lakèk bân bini’.

Kaanggotaan[beccè' | beccè' sombher]

Anggota Gerrakan Pramuka tarḍiri ḍâri Anggota Ngodhâ, bân Anggota Dhibâsa. Anggota Ngodhâ iyâ arèya paserta ḍiḍik Gerrakan Pramuka sè èbhâgi dhâddhi brempan golongan èantarana:[6][16]

  1. Golongan Siaga iyâ arèya anggota sè omorra 7 s.d. 10 taon.
  2. Golongan Penggalang iyâ arèya anggota sè omorra 11 s.d. 15 taon.
  3. Golongan Penegak iyâ arèya anggota sè omorra 16 s.d. 20 taon.
  4. Golongan Pandega iyâ arèya anggota sè omorra 21 s.d. 25 taon.

Anggota sè omorra diattas 25 taon astatus mènangka anggota dhibâsa. Anggota dhibâsa Gerrakan Pramuka tarḍiri ḍâri:

Tenaga Panḍiḍik[beccè' | beccè' sombher]

  • Pembina Pramuka
  • Palatè Pembina
  • Pambhânto Pembina
  • Pamong Saka
  • Instruktur Saka

Fungsionâris[beccè' | beccè' sombher]

  • Katoa, bân Andalan Kwartir (Ranca’ s.d. Nasional)
  • Staf Kwartir (Ranca’ s.d. Nasional)
  • Majlis Pambingbing (Gugus Aḍâ’ s.d. Nasional)
  • Pèmpènan Saka (Cabang s.d. Nasional)
  • Anggota Gugus Dharma Gerrakan Pramuka.

Gerrakan Pramuka Inḍonèsia anḍi’ 17.103.793 anggota (per 2011), madhâddhi Gerrakan Pramuka mènangka organisasi kapanḍuân palèng rajhâ sadunnya.

Lambang[beccè' | beccè' sombher]

Lambang Gerrakan Pramuka iyâ arèya Parsè[6]

Sèfat[beccè' | beccè' sombher]

Aḍâsarraghi rèsolusi Konfèrènsi Kapanḍuân Sadunnya taon 1924 ning Kopenhagen, Denmark, maka kapanḍuân anḍi’ tello’ sèfat otabâ ciri khas, iyâ arèya:[17]

Nasional[beccè' | beccè' sombher]

Organisasi sè nyalanggaraaghi kapanḍuân ning sèttong naghârâ kodhu nyasuwayyaghi panḍiḍikânna ghâpanèka kalabân kabâḍâân, kabutoan, bân kapentèngan masyarakat, bhângsa, bân naghârâ.[6]

Internasional[beccè' | beccè' sombher]

Organisasi kapanḍuân ning naghârâ kamma peih ning dunnya panèka kodhu membina, bân ngembangngaghi rassa satarètanan, bân sakancaan antara paḍâ panḍuna, bân paḍâ manossana, tanpa mabiḍâ kaparcajhâân/aghâma, golongan, tingkat, suku bân bhângsa.[6]

Universal[beccè' | beccè' sombher]

Kapanḍuân ollè èghunaaghi èkamma peih kaangghuy aḍiḍik nak-kanak ḍâri bhângsa napa peih.[6]

Nyanyèan[beccè' | beccè' sombher]

H. Mutahar sala sèttong pajuâng, pangobâ laghu, bân toko Pramuka menciptakan sebuah Hymne Pramuka bagi Gerakan Pramuka. Lagu itu berjudul Hymne Pramuka. Hymne Pramuka dhâddhi nyanyèan sè segghut ènyanyèyaghi ḍâlem upacara-upacara sè èlakoni ḍâlem Gerrakan Pramuka.

Syair laghu Hymne Pramuka iyâ arèya

"Kami Pramuka Inḍonèsia

Manossa Pancasila

Satyaku kudharmakan, dharmaku kubaktikan

agar jaya, Inḍonèsia, Inḍonèsia

tanah air ku

Kami jadi pandumu."

Kode Kahormatân[beccè' | beccè' sombher]

Kode kahormatân ḍâlem Gerrakan Pramuka bâḍâ tello' jânji sè èsebbhut "Trisatya" bân sapolo moral sè èsebbhut "Dasadarma". Khusus kaanggghuy golongan siaga kode kehormatan bâḍâ duwâ' jânji sè èsebbhut "Dwi Satya" bân duwâ' moral sè èsebbhut "Dwi Darma"

Trisatya Pramuka[beccè' | beccè' sombher]

Demi kahormatân ghulâ ghulâ ajânji ongghu-ongghu:

  • Ajâlâaghi kawâjibân ghulâ ḍâ'ka Pangèran sè kobâsa , Naghârâ Kasèttongan Rèpublik Inḍonèsia,bân ngamallaghi Pancasila
  • Nolong ḍâ'ka paḍâ manossana, bân nyèappaghi abâ' sibi' tormabangonmasyarakat
  • Aneppati Dasadarma

Dasadarma Pramuka[beccè' | beccè' sombher]

  1. Taqwa ḍâ'ka Pangèran sè kobâsa.
  2. Cinta Alam, bân salèng akor paḍâ manossana.
  3. Patriot sè sopan, bân kesatria.
  4. Patuh, bân lèbur amusyawarah.
  5. Rela menolong, bân tabah.
  6. Rajin, terampil, bân gembira.
  7. Hemat, cermat, bân bersahaja.
  8. Disiplin, berani, bân setia.
  9. Bertanggung jawab, bân bisa èkaparcajhâ.
  10. Succè ḍâlem pèkkèran, pangoca', bân kalakoan.

Lecana Kwartir Daèrah (Samangkèn)[beccè' | beccè' sombher]

Sumatra[beccè' | beccè' sombher]

Acèh

Sumatra Dhâjâ

Sumatra Bârâ'

Bengkulu Riau

Kapoloan Riau

Jambi

Sumatra Lao'

Lampung

bangkab Belitung

Jhâbâ[beccè' | beccè' sombher]

Jakarta

Jhâbâ Bârâ'

Banten

Jhâbâ Tengnga

Kwartir Daèrah Yogyakarta

Jbâbâ Tèmor

Kalimantan[beccè' | beccè' sombher]

Kalimantan Bârâ'

Kalimantan Tengnga

Kalimantan Lao'

Kalimantan Tèmor

Kalimantan Dhâjâ

Bâli bân Nusa Tenggara[beccè' | beccè' sombher]

Bâli

Nusa Tenggara Tèmor

Nusa Tenggara Bârâ'

Sulawèsi[beccè' | beccè' sombher]

Sulawèsi Bârâ'

Sulawèsi Dhâjâ

Sulawèsi Tengnga

Sulawèsi Lao'

Sulawèsi Tenggara

Gorontalo

Kapoloan Maluku bân Papua[beccè' | beccè' sombher]

Maluku

Maluku Dhâjâ

Papua

Papua Bârâ'

Lambang Kwartir Daèrah (Lambe')[beccè' | beccè' sombher]

Kwartir Daèrah Jhâbâ Bârâ'

Kwartir Daèrah Irian Jaya

Kwartir Daèrah Tèmor Tèmor

Congngo' Jhugân[beccè' | beccè' sombher]

  • Sragam Pramuka
  • Pramuka Penggalang
  • Pramuka Siaga
  • Pramuka Penegak

Sombher[beccè' | beccè' sombher]

  1. Mrtdha, Ali. Pendidikan Informal di Dalam Kegiatan Kepramukaan. Kompasiana.com. 2020-12-19. Aksès 2023-11-24.
  2. "Pengertian Istilah Pramuka, Kepramukaan, dan Gerakan Pramuka". kumparan.com. Diakses tanggal 2023-11-22. 
  3. Adit, Albertus. Seperti Ini Pramuka dari Sisi Pendidikan, Metode dan Gerakan. Kompas.com. 2023-08-14. Aksès 2023-11-24.
  4. "History of Scouting". Dizhaowa. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2023-04-17. Diakses tanggal 2023-04-20. 
  5. 5,0 5,1 "Het Padvindersblad; officieel orgaan der Vereeniging Nederlandsch Indische Padvinders, jrg 20, 1934, no 3, 1934". Diarsipkan dari versi asli tanggal 2023-08-01. Diakses tanggal 2021-12-01. 
  6. 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 6,12 Bob Sunardi, Andri. BOYMAN. Darma Utama, Bandung. 2016. Aksès 24 -11-2023. Hlm 4.
  7. Aprianto Rohman, Fandy. Sejarah Pramuka di Indonesia dan Asal-Usul Gerakan Kepanduan. Gramedia.com. Aksès 2023-11-24.
  8. SEJARAH PRAMUKA INDONESIA. kwarda Jatim Pramukarek.or.id. Aksès 2023-11-24.
  9. Arum Wibawana, Widhia. Sejarah Lahirnya Pramuka di Indonesia, Simak Awal Mulanya. news.detik.com. 2022-08-09. Aksès 2023-11-24.
  10. "Keppres 104-2004::Pengesahan AD Gerakan Pramuka". ngada.org. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2021-01-24. Diakses tanggal 2020-09-12. 
  11. Chryshna, Mahatma. Sejarah dan Tantangan Gerakan Pramuka di Indonesia. kompaspedia.kompas.id. 2021-08-14. Aksès 2023-11-24.
  12. "Pramuka Menjadi Ekskul Wajib". Kompas.com (dalam bahasa Indonesia). 20 November 2012. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2020-08-01. Diakses tanggal 26 Januari 2022. 
  13. Wibowo, Said Edy (26 Juli 2017). "Ektrakurikuler Wajib Pramuka Pada Kurikulum K13 dan Sebuah Pemikiran". Kumparan (dalam bahasa Indonesia). Diarsipkan dari versi asli tanggal 2023-08-01. Diakses tanggal 26 Januari 2022. 
  14. Dwi Agustin, Hetty. Empat Prinsip Dasar Kepramukaan- Delapan Metode Kepramukaan, Pembina Wajib Tahu. pramukasolo.id. 2020-12-29. Aksès 2023-11-24.
  15. Metode Kepramukaan. ensiklopediapramuka.com. 2015-05-27. Aksès 2023-11-24.
  16. Alamendah. Anggota Gerakan Pramuka. Pramukaria.id. 2013-08-26. Aksès 2023-11-24.
  17. Kartika Dewi, Retia. 3 Sifat Kepramukaan Berdasarkan AD dan ART. Kompas.com. 2023-08-10. Aksès 2023-11-24.