Demam Zika
Demam Zika iyâ arèya panyakèt demam sè èsabâbaghi bi' sè anyama virus Zika, iyâ arèya virus dâri Flavivirus. Panyakèt rèya dâdhi sabâb kèkkè'èn rengngek Aedes Aegypti dâ' manussa. Gejala sè ècapo' dâri virus Zika rèya padâ bân panyakèt DBD, radang dâ' mata, nyo'nyo' bân sakè' to'ot, sarta nyubbhul ruam dâ' kolè'. Tapè ta' sakabbhina orèng sè arassa'aghi gejala kasebbhut. Sampè' taon 2015, ghi' tadâ' orèng sè matè sabâb infèksi. Infèksi demam Zika asambhung bi' sindrom Guillain-Barrè.[1]
Bâkto bâdâna virus Zika è sabâgiyân naghârâ benua Amerika è awwâl taon 2016 sampè' satèya, panolaran virus rèya dâ' orèng bini' ngandung bisa nyâbâbaghi bhâji' sè èkandung ècapo' mikrosefalus, iyâ arèya panyakèt pangènè'an otek. Sampè' bulân Februari 2016, ghi' tadâ' vaksin bân obhât hosos sè bisa abhâsmi virus rèya.[2]
Dokter sè arabât orèng sakè' sabâb demam Zika ghun bisa maberes demam rèya padâ bân gejala demam dâ' panyakèt saropa DBD. Maskè ghi' tadâ' pananganan hosos, obhât parasetamol (asetaminofen) bisa abhânto màbârâs gejala. Rabhât sè ngènâp è roma sakè' rangrang èkabhuto. Panyegghâ'ân bisa èkalako antarana kalabân ngorangin kèkkè'an rengngè' è wilayah sè ècapo' panyakèt rèya. Bhuwâ' rèya tamaso' panolak serangga, notop sabâgiyân bhâdhân kalabân angghuyân, kalambu, bân matadâ' genangan aing polana aropa'aghi tempat nambâna rengngè'. Ghi' tadâ' vaksin sè efektif. È taon 2015, Pejabat kasèhatan Brasil ngosolaghi sopajhâ orèng seppo kalabân atunda program ngandung polana badâna panyakèt rèya, bân orèng bini' sè ngandung èsaranaghi kaangghuy ta' kalowaran ka wilayah-wilayah sè è capo' panyakèt rèya.[3]