Lompat ke isi

Bâkkèl Prèsiḍèn Inḍonèsia

Ḍâri Wikipèḍia bhâsa Madhurâ, lombhung pangataowan mardhika

Bâkkèl Prèsiḍèn Rèpublik Inḍonèsia, omoma èsèngkat kalabân Bâkkèl Prèsiḍèn, iyâ arèya orèng sè abhânto Prèsiḍèn Rèpublik Inḍonèsia mènangka Kapala Nagârâ Inḍonèsia. Nalèka abhânto Kapala Naghârâ, Bâkkèl Prèsiḍèn iyâ arèya simbol râsmè naghârâ Inḍonèsia è dunnya sè kualitasâ paḍâ bân Prèsiḍèn. Bâkkèl Prèsiḍèn iyâ arèya dhunora Prèsiḍèn sè kualitas bânto'âna è atassâ bântoan sè èbâghi bi' Mèntèri, bân negghu' kakoasaan èksekutif kaghâbây kon-lakon pamarènta rè-sa'arè.[1] Bâkkèl Prèsiḍèn ajabat salama 5 taon, bân samarèna ollè èpèlè polè ḍâlem jabatan sè paḍâ kalabân sakalèan bhâkto jabatan.[2]

Bâkkèl Prèsiḍèn aropa'aghi orèng sè palèng anḍi' pangaro bân negghu' kakowadhân rajâ kaḍuwâ' samarèna prèsiḍèn è Naghârâ Kasatowan Rèpublik Inḍonèsia. Bâkkèl Prèsiḍèn aropa'aghi ghâris ḍâ'-kaḍâ' ḍâlem pawarisan kakowasaan Prèsiḍèn. Bhângonan Bâkkèl Prèsiḍèn ètattapaghi bhâkto 1945 nalèka dasar kalabân ḍâsar Unḍang-Unḍang Ḍâsar 1945 sè èrumusaghi sabelluna bi' Bhâḍân Parsèapan Osaha Kamardhikaan Inḍonèsia (BPUPKI).[3] Bâkkèl Prèsiḍèn kaḍâ' Inḍonèsia iyâ arèya Mohammad Hatta sè ètattapaghi bârèng bi' pângangkadhân Soekarno dhâddhi Prèsiḍèn kaḍâ' Inḍonèsia bhâkto 18 Agustus 1945, saarè samarèna kamardhikaan Inḍonèsia.[4]

Jabatan Bâkkel Prèsiḍèn è Inḍonèsia toman ngalamè kakosongan, ka'dinto sajjhâk taon 1957 sampè' 1967 è bâkto pamarèntaan Soekarno. Samarèna rèya, bhâkto Soekarno èyangka' dhâddhi pejabat Prèsiḍèn, taon 1967 sampè' 1968, tamaso' nalèka kalamon definitif ajabat dhâddhi Prèsiḍèn (1973), jabatan rèya kosong kèya. Jabatan Bâkkèl Prèsiḍèn sè anyar aessè polè bhâkto Hamengkubuwana IX abhârèngè Soeharto è 24 Marèt 1973.[5]

Sajjhâk tangghâl 18 Agustus 1945 sampè' satèya, bâḍâ 13 orèng sè marè ajabat dhâddhi Bâkkèl Prèsiḍèn Rèpublik Inḍonèsia.[5] Petahana jabatan kasèbbhut iyâ arèya Ma'ruf Amin.

Pamèlèyan

[beccè' | beccè' sombher]

Mètorot obâ'ân katello' UUD 1945 Pasal 6A, Prèsiḍèn bân Bâkkèl Prèsiḍèn èpèlè ḍâlèm sèttong pasangan kalamon langsong bi' rakyat lèbet Pamèlèyan Omom Prèsiḍèn bân Bâkkèl Prèsiḍèn (Pilprès).[6] Sabelluna, Prèsiḍèn bân Bâkkèl Prèsiḍèn èpèlè bi' Majèlis Permusyawaratan Rakyat.

Calon Prèsiḍèn bân Bâkkèl Prèsiḍèn èyusulaghi bi' partai politik otabâ gabungan partai politik pasèrta pèmilu sabelunna. Pilprès dâ'-kaḍâ'na è Inḍonèsia èmolang bhâkto taon 2004.

Mon ḍâlem Pilprès maollè sowara >50% jumla sowara ḍâlem pèmilu kalabân sakonni'na 20% è bhân-sabbhân provinsi sè la nyèbar dâ' lèbbi ḍâri saparo jumla provinsi Inḍonèsia, kantos ènyataaghi dhâddhi Prèsiḍèn bân Bâkkèl Prèsiḍèn sè èpèlè. Mon tadek pasanganna calon Prèsiḍèn bân Bâkkèl Prèsiḍèn sè èpèlè, kantos pasangan sè andi' sowara palèng bânnya' dâ'-kaḍâ' bân kaḍuwâ' ḍâlem Pilprès noro' Pilprès potâran kaḍuwâ'. Pasangan sè ollè sowara palèng bânnya' ḍâlem potâran kaḍuwâ' ènyataaghi dhâddhi Prèsiḍèn bân Bâkkèl Prèsiḍèn.

Pamèlèyan Bâkkèl Prèsiḍèn sè lobong

[beccè' | beccè' sombher]

Ḍâlem hal dhâddhiyân kakosongan Bâkkèl Prèsiḍèn, Prèsiḍèn ngajuaghi 2 calon Waprès ḍâ’MPR. Palèng abit ḍâlem bhâkto 60 arè MPR anyalanggara’aghi sidang MPR ghâbây mèlè Waprès.[1]

Pamèlèyan Prèsiḍèn bân Bâkkèl Prèsiḍèn sè lobong

[beccè' | beccè' sombher]

Dâlem hal Prèsiḍèn bân Bâkkèl Prèsiḍèn kaḍuwâ'na pagghun bâḍâ aral kalamon abhâreng, kantos partai politik (otabâ gabungan partai politik) sè pasangan calon Prèsiḍèn/Bâkkèl Prèsiḍènna andi' sowara palèng bânnya' ḍâ'-kaḍá' bân kaḍuwâ' ḍâlem Pilprès sabelluna, angusulaghi pasangan calon Prèsiḍèn/ Bâkkèl Prèsiḍèn ḍâ' MPR.

Palèng abit ḍâlem bhâkto 30 arè, MPR anyèlènggara'aghi sidang MPR ghâbây mèlè Prèsiḍèn bân Bâkkèl Prèsiḍèn.

Pelantikan

[beccè' | beccè' sombher]

Sasowai kalabân Pasal 9 UUD 1945, Prèsiḍèn bân Bâkkèl Prèsiḍèn sè èpèlè anyompa mètorot aghâma otabâ ajhânjhi sè ghu-ongghu è aḍâ'na Majèlis Permusyawaratan Rakyat otabâ Dèwan Parbâkkèlan Rakyat. Mon MPR bân DPR tak bisa angada'aghi sidang, kantos Prèsiḍèn bân Bâkkèl Prèsiḍèn sè èpèlè anyompa mètorot agâma otabâ ajhânjhi sè ghu-ongghu è aḍâ'na pimpinan MPR kalabân èsaksèaghi bi' pimpinan Mahkamah Agung.[2]

Osol ambuen Prèsiḍèn bân Bâkkèl Prèsiḍèn ollè èajuaghi bi' MPR. Mon DPR apèndapat jhâ' Prèsiḍèn/Bâkkèl Prèsiḍèn la ngalakoni pelanggaran okom otabâ tak polè amènoaghi syarat dhâddhi Prèsiḍèn/Bâkkèl Prèsidèn (ḍâlem rangka alaksa'aghi fungsi pangawasan DPR), DPR ollè angajuaghi pèntaan ḍâ' Mahkamah Konstitusi, mon ollè sokongan sarang-koranga 2/3 ḍâri jumla anggota sè hadèr ḍâlem sidang paripurna sè èhadèrre sarang-koranga 2/3 ḍâri jumla anggota.[7][8]

  1. 1,0 1,1 Gischa, Serafic. "Tugas dan Wewenang Wakil Presiden", kompas.com. Aksès 2023-04-02.
  2. 2,0 2,1 Kemenkeu. Perubahan Pertama Undang-Undang Dasar Tahun 1945. Aksès 2023-04-02.
  3. Yulianta Saputra, S. H. "Sejarah Undang-undang Dasar Negara Republik Indonesia Tahun 1945 Sebagai Konstitusi di Indonesia", vivajusticia.net. Aksès 2023-04-02.
  4. Rosa, Nikita. "Hasil Sidang Pertama PPKI 18 Agustus 1945, Ada 3 Keputusan", detikedu, detik.com. Aksès 2023-04-02.
  5. 5,0 5,1 "Wakil Presiden RI Dari Masa ke Masa", wapresri. Aksès 2023-04-02.
  6. "Undang-Undang Dasar Negara Indonesia Tahun 1945 Diarsipkan 2021-08-28 di Wayback Machine.", DPR. Aksès 2023-04-02.
  7. Muhammad Nur Hayid. "Dalam Konstitusi, Wapres Bisa Dimakzulkan". detikcom. detikNews. Aksès 2023-04-02.
  8. Laurencius Simanjuntak. "Wapres Bisa Jadi Presiden, Kemudian Memilih Wakilnya". detikcom. detikNews. Aksès 2023-04-02.