Biologi

Sel biologis, orotan dâri nomer sèttong: Nucleolus, Nucleus, Ribosome, Vesicle, Rough endoplasmic reticulum, Golgi apparatus, Cytoskeleton, Smooth endoplasmic reticulum, Mitochondrion, Vacuole, Cytoplasm, Lysosome bân Centriole

Biologi panèka èlmo parkara kaoḍi'ân. Asal oca' biologi iyâ arèya ḍâri bhâsa Yunani: bios ("oḍi'") bân logos ("lambhâng", "èlmo"). Cakobhân èlmo panèka cè' loassa bân ngalèpotè sadhâjana aspèk makhluk oḍi' otabâ organisme, dhâddhi tamaso' botani, zoologi jhughân mikrobiologi bân èn-laènna.

Sajara

Èlmo biologi panèka awâlla dhâddhi èlmo mandiri molaè ahèr abaḍ XVII bân awwâl abaḍ XVIII. Neng Indonesia, èlmo panèka lambâ' kalonta klabân nyama èlmo hayat (ḍâri bhâsa Arab) sè artèna èlmo kaoḍi'ân.

Cakobhân

Cakobhân èlmo biologi panèka gaḍhuwan cabang-cabang sè bânnya', bisa atosan. Biologi panèka saongghuna asalla ḍâri èlmo alam (natural sciences) sè eyajhâri sareng ahli èlmo-èlmo alamiah (naturalis). Semangkèn, biologi dhâddhi èlmo sè manḍiri, artèna gaḍhuwan perangkat analisis bân konsep-konsep ilmiah sè khusus bân kowat, otamana sa'amponna panemowan mikroskop bân tombhânga dogma generatio spontanea sareng konsèp omne vivum ex vivo.

Konsep evolusi, pewarisan sifat (hereditas), bân penemowan DNA mènangka bahan genetik jhughân ngèrèng mamacu parkembangan biologi secara pesat bân ngaselaghi cabang-cabang biologi sè anyar.