Lompat ke isi

Bintang terrang sobbu

Ḍâri Wikipèḍia bhâsa Madhurâ, lombhung pangataowan mardhika
(Èyallèyaghi ḍâri Vènus)
Ultraviolet-light-Venus-spacecraft-Pioneer-Orbiter-bands-Feb-26-1979
Ultraviolet-light-Venus-spacecraft-Pioneer-Orbiter-bands-Feb-26-1979

Bintang terrang sobbu[1] otabâ Vènus èngghi panèka planèt palèng semma' kapèng ḍuwâ' ḍâri mata'arè samarèna Mèrkurius. Planèt panèka ngorbit mata'arè abitta 224,7 arè Bhumè. Vènus ta' aghâdhuwi satelit alami bân ènyamaè ḍâri ḍèwi trèsna bân karaddhinan ḍâlem mitologi Romawi. Samarèna Bulân, planèt panèka dhâddhi objèk alami palèng tèra' è langngè' malem, kalabân magnitudo tampa' -4,6 sè cokop tèra' ka'angghuy ngasèllaghi jeng-bejengan. Vènus panèka planèt infèrior kalabân paddhu èlongasi sè ḍâpa' 47,8°. Panamoakan planèt akadhi bintang sè sanget tèra' è langngè' malem panèka adhâddhiyaghi Vènus èjhuluki mènangka "bintang kejora". Vènus palèng ghâmpang èabâs è bâkto sabellumma mata'arè terbi' otabâ samarèna mata'arè compet, saèngghâ Vènus jhughân èjhuluki mènangka "bintang pajjhâr/tèmor" otabâ "bintang senja".

Vènus panèka planèt kabhumèan bân kadhânf èsebbhut "planèt trètan" Bhumè sabâb okoran, gravitasi, bân èssèna sè mèbis (Vènus panèka planèt palèng semma' ḍâri Bhumè bân planèt sè okoranna palèng semma' bân Bhumè). Nangèng, ḍâlem hal laèn planèt panèka sanget bhidhâ bân Bhumè. Planèt panèka aghâdhuwi atmosfèr palèng ghâli è antara empa' planèt kabhumèan sè aèssè 96% karbondioksida. Tekkanan atmosfèr permuka'an Vènus 71 kalè lebbi rajâ ètèmbhâng Bhumè. Kalabân rata-rata suhu permuka'an 735 K (462 °C; 863 °F), Vènus panèka planèt palèng panas è Tata Surya. Planèt panèka ta' aghâdhuwi siklus karbon sè arangkep karbon ḍâlen to-bâto bân kanampa'an permuka'an, jhughân ta' aghâdhuwi kaoḍi'an organik sè bisa nyerrep karbon ḍâlem bentu' biomassa. Vènus ètotopè lapèsan bureng sè aèssè onḍem asam sulfat sè sanget rèflèktif, saèngghâ permuka'anna ta' bisa èabâs ḍâri lowar angghâsa. Vènus mungkin toman aghâdhuwi samudra,[2] tapè samudra kasebbhut menguap sabâb panèngkatan suhu sè èsabâbaghi bân èfèk rumah kaca sè ros-terrossan. Sabâgiyân bânnya' aèng mungkin amoon terfotodisosiasi, bân angèn mata'arè ampon adhâddhiyaghi hidrogèn bhibhâs ngalamè palocotan ka lowar angkasa mènangka sabâb ḍâri sobungnga mèdan magnèt è Vènus. Lowaranna vènus abentu' bèḍu, kerrèng, bân èsellèngè bâtoan sè èanyarè kalabân pèrioḍik sareng aktivitas vulkanik.

Ciri Fisik

[beccè' | beccè' sombher]

Sakètar 80% lapèsan lowar Vènus abentu' dhârâ' vukkanik, kalabân 70% aropa'aghi dhâra'an kalabân bubungan kerso' bân 10% aropa'aghi dhârâ'an sè alos bân alekko'.[3] Ḍupolo persèn karèna aropa'aghi ḍuwâ' benua è bun ḍâjâna Vènus, sè laèn bâḍâ è lao'na ghâris khatulistiwa. Benua ḍâjâ èsebbhut Ishtar Terra. sè ènyamaè ḍâri Ishtar, ḍèwi trèsna è Babilonia, bân okoranna korang lebbi rajâna akantha Australia. Ghunong palèng tèngghi è Vènus (panèka Maxwell Montes) bâḍâ è Ishtar Terra. Tèngghina korang lebbi 11 km è attas rata-rata katèngghiyân lapèsan lowar Vènus. Benua lao' èjhuluki Aphrodite Terra, sè ènyamaè ḍâri ḍèwi trèsna ḍâlem mitologi Yunani, bân benua panèka lebbi rajâ kalabân okoran sè sabhândhing bân Amèrika lao'. Benua panèka aèssè rangkaian rekahan bân potongan.[4]


Perbhândhingan okoran planèt-planèt kabhumèan. Ḍâri kacèr ka kanan: Mèrkurius, Vènus, Bhumè, bân Mars ḍâlem bârna sejati.
Perbhândhingan okoran planèt-planèt kabhumèan. Ḍâri kacèr ka kanan: Mèrkurius, Vènus, Bhumè, bân Mars ḍâlem bârna sejati.
Sosonan ondem è atmosfèr Vènus è taon 1979, sè ètoddhuwaghi lèbât pangamatan ultraviolèt sè èlakonè sareng Pioneer Vènus Orbiter
Sosonan ondem è atmosfèr Vènus è taon 1979, sè ètoddhuwaghi lèbât pangamatan ultraviolèt sè èlakonè sareng Pioneer Vènus Orbiter
Citra Venus dalam warna semu.
Citra permuka'an Vènus sè èpondhut sareng wahana Magellan antara taon 1990 kantos 1995.
Kawah tubrukan di permukaan Venus (gambar direkonstruksi dari data radar)
Kawah tabra'an è permuka'an Vènus ( ghâmbhâr èkaghâbây ḍâri ḍata raḍar)

Orbit bân Rotasi

[beccè' | beccè' sombher]
Vènus ngorbit Mata'arè ḍâri jârâ' sakètar 100 juta km (sakètar 0,7 SA) kalabân pèrioḍe orbit 224 arè.

Vènus ngorbit Mata'arè ḍâri jârâ' 0,72 AU (108.000.000 km; 67.000.000 mi) kalabân pèrioḍe orbit 224,65 arè. Maskè sadhâjâna orbit planèt abentu' èlips, orbit Vènus para' alèngker, kalabân èksèntrisitas lebbi mabâ ḍâri 0,01. Sabbhân 584 arè, kadhâddhiyan konjungsi infèrior, panèka bâkto Vènus bâḍâ è antara Bhumè bân Mata'arè saèngghâ Vènus bâḍâ è jârâ' rata-rata palèng semma' ḍâri Bhumè, jhâun 41 juta km. Vènus bisa nyemma'è Bhumè kantos jârâ' 38,2 juta km. Sabâb korangnga èksèntrisitas orbit Bhumè, jârâ' palèng sakonnè' Vènus rakèra bhâkal marajâ ḍâlem bâkto poloan èbu taon.

  1. Fatima, S., Orchiston, W., Hidayat, T. 2021. Ethnoastronomy in Madura, Indonesia: Observations of the Night Sky and Eclipses. In: Orchiston, W., Vahia, M.N. (eds) Exploring the History of Southeast Asian Astronomy. Historical & Cultural Astronomy. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-62777-5_19
  2. Hashimoto, G. L.; Roos-Serote, M.; Sugita, S.; Gilmore, M. S.; Kamp, L. W.; Carlson, R. W.; Baines, K. H. (2008). "Felsic highland crust on Venus suggested by Galileo Near-Infrared Mapping Spectrometer data". Journal of Geophysical Research, Planets. 113: E00B24. doi:10.1029/2008JE003134.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  3. Basilevsky, Alexander T.; Head, James W., III (1995). "Global stratigraphy of Venus: Analysis of a random sample of thirty-six test areas". Earth, Moon, and Planets. 66 (3): 285–336. doi:10.1007/BF00579467.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  4. Kaufmann, W. J. (1994). Universe. New York: W. H. Freeman. p. 204. ISBN 0-7167-2379-4.