Sufisme
Sufisme (Arab: صوفية, romanized: ṣufiyyah) otabâ tasawuf (Arab: تصوف, romanized: taṣawwuf) èngghi panèka gerakan Islam sè ngajhâri èlmo cara nyuccè'è abâ', mabhersè akhlak, abhângon lahir bân bhâtèn bân ngaoll kabhubga'an. Tasawuf awwâlla aropa'aghi gerrakan zuhud (ajhâhuwi dhunnya) ḍâlem islam, bn ḍâlem perkembânganna abhâdhi kabiyasa'an mistisme islam. Tarèkat (sajumbla alèrah otabâ jhâlân ḍâlem sufi) segghut èsambhungngagi kalabân Syiah, Sunni, ranca' Islam sè laèn, otabâ camporan ḍâri sajumbla tradisi. Pamikkèran Sufi muncul è Tèmor Tengnga è abad ka-8, samangkèn tradisi panèka ampon kasebbar ḍâ' sadhâjâ kennengngan è dhunnya. Sufisme aropa'aghi sèttong konsèp ḍâlem islam, sè èartè'è sareng para ahli mènangka bâgiyân ḍâri bhâtèn, dimènsi mistis Islam; sè laèn aparèng pamangghi jhâ' sufisme panèka filosofi parenial sè ampon bâḍâ sabellumma bâḍâna aghâma, èksprèsi sè ngembâng asareng aghâma Islam. [1]
Etimologi
[beccè' | beccè' sombher]Bâḍâ sajumbla hal tentang ètimologi ḍâri oca' "sufi". Pandhengngan sè umum panèka oca' kasebbhut asalla ḍâri Suf (صوف), Bhâsa Arab ḍâri wol, aroju' ḍâ' juba biyasa sè èangghuy sareng para asetik Muslim. Nangèng ta' Sadhâjâ Sufi ngaghem juba otabâ kalambhi ḍâri wol. Bâḍâ jhughân sè aghâdhuwi pamangghu jhâ' sufi asalla ḍâri oca' saf, artèna bhârisan ḍâlem abhâjâng. Sèttong tèori ètimologis sè laèn nyata'aghi jhâ' ramu' ḍâri oca' Sufi panèka Safa (صفا), sè artèna "kamurniyan". Panèka nyabâ' panekkanan ḍâ' Sufisme ḍâlem kamurniyan atè bân roh.[2] Tèori laèn nyata'aghi jhâ' tasawuf asalla ḍâri oca' Yunani theosofie artèna èlmo pangèran.
Artèna Sufisme
[beccè' | beccè' sombher]Bânnya' ulama jhâman lambâ' bân sarjana moḍèren nyoba' ngartè'è tasawuf otabâ sufisme. Buya Hamka, sala sèttong ulama nasional, ngartè'è tasawuf mènangka "karsa meccè' akhlak bân mabhersè bhâtèn",[3] sè ka'ḍimma panèka ghâmpang èpahamè sabâb tasawuf idèntik kalabân tazkiyatun-nafs (abhersè'è roh). Annemarie Schimmel ngartè'è tasawuf sè lwbbi rèngkes, panèka "dimènsi mistik ḍâlem Islam".[4] Artè panèka sajhâlân sareng sè èterrangngaghi Sayyed Hossein Nasr, jhâ' sufisme aropa'aghi "dimènsi bhâtèn (èsotèris) Islam sè aghâdhuwi ḍhâsar ḍâlem Al-Qur'an bân Sunnah Nabi".[5]
Ulama-ulama jhâman awwâl jhughân aparèng bânnya' artè. Dimyati Sajari nantowaghi jhâ' kantos abad ma-3 Hijriyah, ampon bâḍâ 40 artè, sè jhughân ampon èsebbhut sareng Ibrahim Basyuni ḍâlem Nasy'at at-Tashawwuf al-Islami.[6] Sajumbla artè ḍâri ulama-ulama kasohor èrèngkes sareng Abu Nashr al-Thusi (w.377 H/988 M) è ḍâlem kètab Al-Luma' akadhi è bâbâ panèka.[6][7]
- Muhammad bin Ali al-Qashshab: tasawuf panèka akhlak moljâ, sè tampa' jellas è jhâman sélè moljâ, sè asalla ḍâri orèng moljâ, bân kaom moljâ.
- Junaid al-Baghdadi (w. 298 H/911 M): tasawuf panèka sampèyan kodhu asareng Allah tanpa nyerta'aghi salaen-Na.
- Ruwaim bin Ahmad (w. 303 H/915 M): tasawuf panèka alarjâ' abâ' asareng Allah attas ponapa sè èkarsa sareng ghustè Allah.
- Sumnun bin Hamzat: tasawuf panèka sampèyan kodhu aromasa ta' aghâdhuwi ponapa bisaos bân ta' èka'aghungè pasèra bisaos.
- Abu Muhamad al-Jariri (w. 311 H/921 M): tasawuf panèka maso' ka ḍâlem sabbhân akhlak sè moljâ bân kalowar ḍâri sabbhân akhlak sè jhubâ'.
- Amr bin Utsman al-Makki: tasawuf panèka sèttong hamba kodhu ngalakonè ponapa sè utama è sèttong bâkto tertentu.
- Ali bin Abdul Rahman al-Qannad: tasawuf panèka ajhâlânè maqam-maqam (tahapan-tahapan) bân ajâgâ kalabân malanggheng abudhâbhu sareng ghustè Allah.
Bânnya' pangartèan tentang tasawuf sè muncul, nangèng bâḍâ bennang mèra sè masambhung, èngghi panèka akhlak, akadhi sè ènokèl Al-Hujwiri sè asambhungaghi tasawuf sareng akhlak.[8] Abu Hasan al-Nuri adhâbu jhâ' tasawuf ka'ḍissa bânnè bentu' jhughân bânnè èlmo, tapè akhlak, otabâ ḍâlem kalènat sè bhidâ Abu Muhammad Murta'sy adhâbu at-tashawwuf husnul-khuluq (tasawuf panèka sè ma'alos akhlak).[6]
Sosok Sufi
[beccè' | beccè' sombher]Sosok Sufi è Dhunnya
[beccè' | beccè' sombher]Sajumbla sufi sè terkennal è antarana:
- Rabi'ah al-Adawiyyah (713–717)
- Abu Nawas (756–814)
- Abu Yazid Al-Busthami (804–874)
- Junaid al-Baghdadi (830–910)
- Al-Hallaj (858–922)
- Imam Al-Ghazali (1056–1111)
- Syekh Abdul Qadir Jaelani (1077–1166)
- Moinuddin Chishti (1142–1236)
- Ibnu Arabi (1165–1240)
- Muhammad Al-Faqih Al-Muqaddam (1179–1232)
- Abul Hasan Asy-Syadzili (1197–1258)
- Jalaluddin Rumi (1207–1273)
- Syekh Siti Jenar (1404–1517)
- Sunan Bonang (1465–1525)
- Ahmad al-Tijani (1735–1815)
- Bawa Muhaiyaddeen (w. 1986)
Sosok Sufi Inḍonèsia
[beccè' | beccè' sombher]Sosok sè dhâddhi pangaro è ḍâlem tasawuf è Inḍonèsia èantarana: Syekh Hasan Genggong, Syamsuddin As-Sumatrani, Hamzah Al-Fasuri, Nuruddin Ar-Raniri, Syekh Abdurrauf As-Singkili, bân Syekh Yusuf Al-Makasari.[9]
Sombher
[beccè' | beccè' sombher]- ↑ Seyyed Hossein Nasr, 'Sufism', oladhi: http://dialoguetalk.org/seyyed-hossein-nasr/sufism/
- ↑ Shaykh Muhammad Hisham Kabbani, The Naqshbandi Sufi Tradition Guidebook of Daily Practices and Devotions, 2004, hlm. 83.
- ↑ Hamka (2015). Tasawuf Modern. Jakarta: Republika Penerbit. ISBN 978-602-8997-98-0.
{{cite book}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ Schimmel, Annemarie (1986). Dimensi-Dimensi Mistik dalam Islam. Translated by Djoko Damono, Sapardi. Jakarta: Pustaka Firdaus.
{{cite book}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ Nasr, Seyyed Hossein (2020). Tasawuf Dulu dan Sekarang. Yogyakarta: IRCiSoD. ISBN 9786027696976.
{{cite book}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ 6,0 6,1 6,2 Sajari, Dimyati (2015). "Keotentikan Ajaran Tasawuf". Dialog Journal. 38 (2): 145–156. doi:10.47655/dialog.v38i2.40.
- ↑ as-Sarraj, Abu Nashr (2009). Al-Luma'. Surabaya: Risalah Gusti.
{{cite book}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ Al-Hujwiri, Ali Ibnu Utsman (2015). Kasyful Mahjub. Bandung: PT. Mizan Pustaka. ISBN 978-979-433-876-6.
{{cite book}}: CS1 maint: url-status (link) - ↑ Anwar, Rosihan. Akhlak Tasawuf (Bandung: CV Pustaka Setia 2009) hlm. 225