Lompat ke isi

Sistem operasi

Ḍâri Wikipèḍia bhâsa Madhurâ, lombhung pangataowan mardhika

Sistem operasi (OS) panèka perangkat lunak sistem sè ngator perangkat keras bân sumber daya perangkat lunak komputer, bân nyadhiyaaghi layanan umum ghâbây program komputer.

Sistem operasi time-sharing ngator tugas kaangghuy aghâma'aghi sistem sè efisien bân bisa jhughân tamaso' perangkat lunak akuntansi kaangghuy alokasi biaya bâkto prosesor, penyimpanan massal, periferal, bân sumber daya laènna.

kaangghuy fungsi perangkat keras akadhi input bân output bân alokasi memori, sistem operasi abâdâhaghi perantara antara program bân perangkat keras komputer, sanajân kode aplikasi biasana èlaksanaaghi langsung sareng perangkat keras bân serrèng aghâbây panggilan sistem ka fungsi OS otabâ èganggu sareng fungsi OS. Sistem operasi ètemmoè è bânnya' perangkat sè aghândhu' komputer – dâri ponsel bân konsol video game kantos server web bân superkomputer.

Macemma sistem operasi

[beccè' | beccè' sombher]

Sistem operasi multikomputer

[beccè' | beccè' sombher]

Kalabân multiprosesor bânnya' CPU sè abâgi memori. Komputer multikomputer otabâ cluster andi' bânnya' CPU, sè bhân-sabbhân andi' memori dhibi'. Multikomputer èkembhângaghi polana multiprosesor ghâjheng malarat èrancang bân cè' larangnga; rèng-orèng panèka universal è komputasi awan polana bânnya'na mesin sè èparloaghi. CPU sè bhân-sabbhân ghâpanèka serrèng parlo ngirim bân narèma pessen ka sèttong bân laènna; kaangghuy mastèaghi kinerja sè beccè', sistem operasi ghâbây mesin-mesin panèka parlo èminimalisir penyalin paket panèka.

Sistem operasi tertanam èrancang kaangghuy èghunaaghi è sistem komputer tertanam, apa polè panèka objek internet otabâ ta' nyambung ka jaringan. Sistem sè ètanam tamaso' bânnya' pakakas è roma. Faktor sè èbhândhingaghi panèka jhâ' rèng-orèng rowa ta' ngèbâ perangkat lunak sè èpasang sareng pangghuna. Saèngghâ, rèng-orèng panèka ta' parlo èlindungi antara aplikasi sè bhân-sabbhân, sè mampu aghâbây rancangan sè lebbi saderhana. Sistem operasi sè cè' kènè'na bisa ajhâlân korang dâri 10 kilobyte, bân sè palèng kenik ghâbây kartu pintar. Contona, Embedded Linux, QNX, VxWorks, bân sistem ekstra-kecil RIOT bân TinyOS.

Sistem operasi perpustakaan (libOS) panèka sala sèttong sè layanan sè èpassra'aghi sareng sistem operasi biasa, akadhi jaringan, èpassra'aghi dâlem bhângon perpustakaan bân èkompolaghi kalabân sèttong aplikasi bân kode konfigurasi kaangghuy mabângun unikernel: khusus (namong kode sè mutlak parlo èekstraksi dâri perpustakaan bân èikat è sèttong kennengngan), ruang alamat sèttong mesin sè bisa èpasang otabâ èpasang è lingkungan awan.

Kode sistem operasi bân kode aplikasi ta' èeksekusi è domain perlindungan sè èpèsah (namong bâdâ sèttong aplikasi sè ajhâlân, paleng sakonè'na sacara konseptual, saènggâna ta' parlo nyegghâ gangguan antar aplikasi) bân layanan OS èaksès lèbât panggilan perpustakaan sèderhana (potensi inlining èbâdâ'aghi ambang batas kompiler), tanpa overhead saklar sè biasa, è cara sè mirip bân embedded real-OS. Pèrhatiaghi jhâ' overhead panèka ta' èlang: ghâbây biaya langsung mode switching parlo ètamba'aghi polusi ta' langsung dâri struktur prosesor penting (akadhi cache CPU, pipeline instruksi, bân salaènna) sè èpangghi'i kinerja mode pangghuna bân mode kernel.