Sidrotul Muntaha
Sidrotul Muntaha ( Arab: سدرة المنتهى, romanized: Sidrat al-Muntahā ) panèka ka'-bhungka'an bukkol (sidr) sè nandh'aghi aher langngè' / Sorga sè kapèng petto', sè nandhâ'âghi bâtes è kennengan mahlok ta' bisa lèbât, mènorot Islam. Ḍâlem kaparcajâ’ân aghâma sè laèn, bâḍâ jhughân carèta sè persis sareng Sidrotul Muntahā, sè ènyamaè “ Kajuwân Kaoḍi’an ”.
È kadhâddhiyân Isro' Mi'roj, namong nabi Islam, Muhammad, sè bisa maso' ḍâ' Sidrotul Muntaha bân è ḍâlem parjhâlânan, Muhammad èèrèngèè sareng malaikat Jibril, bân Allah aparèng parènta ghâbây orèng Islam ka'angghuy ngalakonè bhâjâng 5 bâkto.
È ḍâlem aghâma Bahá'í Sidrat al-Muntahā sè biasa èsambhât "Sadratu'l-Muntahá " panèka kiyâsan ghâbây penjelmaan pangèran.
Etimologi bân bhângon
[beccè' | beccè' sombher]Sidrat al-Muntahā asalla ḍâri oca' sidrah bân muntaha . Sidrah èngghi panèka “ka'bhungka'an bukkol”, dhinèng muntaha artèna “kennengngan bâḍâ konco’na” otabâ “punca'na”, akadhi oca’ ka’ḍinto sè èghuna’aghi ḍâlem ayat è bâbâ panèka: kamodiyân bhâkal èberri' bâlessân kalabân bâlessân sè palèng samporna, bân jhâ' saongghuna coma ḍâ' pangèranna sampèyan kalangghengan (ponapa bisaos). -Qur'an An-Najm: 41-42
Dhâddhi, sacara bhâsa Sidrotulmuntaha artèna "bukkol sè langghèng". èsebbhut akadhi panèka polana kennengngan panèka ta' bisa èlèbâtè lebbi jhâu sareng manossa bân panèka kennengngan èfatwa'aghi sadhâjâ parkara sè naik ḍâri dhunnya è bâbâna bân sadhâjâ parkara sè toron ḍâri attassa. Istilah panèka èsebbhut sakalèyan è ḍâlem Al-Qur'an, èngghi panèka è dâlem ayat: panèka è sidrotulmuntaha -Qur'an An-Najm:14
Mènorot kètab As-Suluk, Sidrat al-Muntahā panèka ka'-bhungka'an sè èpangghi'i è bâbâ Arasy, ka'-bhungka'an panèka aghâdhuwi ḍâun sè bânnya'na paḍâ sareng bannya'na mahlok sè ècèpta'aghi sareng Allah.
Dhâbuna Allah è ḍâlem Sorat An-Najm 16: È bâkto Sidrotul muntaha ètotobhi kalabân sèttong-sèttong sè notobhi -Qur'an An-Najm: 16
èkoca'aghi jhâ' sè notobhi èngghi panèka karpèt sè èghâbây ḍâri emmas .
Manabi Allah ampon motossagi sèttong parkara, maka “terbi'” Sidrotulmuntaha kantos ètotop sareng sèttong parkara, sè mènorot tapsèran Ibnu Mas’ud aropa’agi “karpèt emmas”. Artè Sidratulmuntaha èḍâlem hadits-hadits tentang Isro' Mi'roj coma aropa’agi deskripsi (kiyâsan) kantos kalabân oca’ sè bisa ènyata’aghi.
Kadhâddhiyân è Sidrotul Muntaha
[beccè' | beccè' sombher]È bâkto Mi'roj, Muhammad ngoladhi bânnya' hal, akadhi:
Bentuk Jibril
[beccè' | beccè' sombher]Èkoca’agi, Muhammad ngoladhi wujud sè saongghuna ḍâri Malaikat Jibril sè agandhu’ kalembâng 600. ...bân saongghuna Muhammad ampon ngoladhi Jibril (ḍâlem ropana sè asli) è bâkto sè laèn, -Qur'an An-Najm:13
Ngoladhi Ghustè Allah
[beccè' | beccè' sombher]Èkabâḍâ’aghi jhughân jhâ’ Muhammad ngoladhi Allah è ḍâlem wujud tèra’ otabâ namong ètotop tèra’.
Bâḍâ parbidhâ'ân pamangghi è antara para ulama' tentang hal ka'ḍinto. Tokoh-tokoh sè parcajâ jhâ' Muhammad ampon nèngalè Allah kalabân mata atè tamaso' al-Baihaqi, Ibnu Katsir, è ḍâlem tahkiknya ḍâ' hadits-hadits sè sohoh.
Parènta bhâjâng
[beccè' | beccè' sombher]È Sidrotulmuntaha, Muhammad narèma parènta kaa'ngghuy abhâjâng lèma' bâkto sa'arè. Awwâlla èparènta 50 kalè sabbhân arè. Namong, amarghâ pertèmbhângan sareng saranna nabi Musa, jhughân parnyo’onanna Muhammad dhibi’, jhughân katarèsna’an tor rahmaddhâ Allah, akhèrra èkorangè dhâddhi 5 kalè.
Oladhi jhughân
[beccè' | beccè' sombher]- Tahta
- Isro' Mi'roj
- Kajuwân Oḍi'