Satè Mâdhurâ

Satè Madhurâ iyâ arèya satè sè andi’ palappa khas Madhurâ. Satè Madhurâ biyasana èghâbây ḍâri ajâm. Madhurâ ta’ ghun èkennal kalabân polo bujâ, polè èkenal kalabân satèna. Satè Madhurâ la èkenal è sakabbhina Nusantara.

Molana bâḍâna

Satè Madhurâ èkèbâ bi’ Adipati Songennep, Arya Jaran Panoleh samarena èntar ḍâ' kaka’na, Lembu Kanigoro sè mare dhâddhi Adipati Ponorogo bân èberri’ kakanan Satè Ponorogo. Ajelling kakanan sè ta’ biyasana polana ejujju' lèntè bân èoles bi' plappa kacang, Arya Jaran Panoleh bân rombongan ta’ anḍâ’ ngakan kakanan rowa, salaèn jarèya polè posang ḍâ’remma sè ngakana. Samarèna èjhâbhâraghi bi’ kaka’na jhâ’ masyarakat Ponorogo, otamana para warok la biyasa ngakan sè èangka'è kasebbhut.

Warok sè andi’ sèpat wira’i, mangkana pas aghunaaghi jujjuna lente ghâbây media angakan ḍâging ajem, edimma bâkto arowa ghitak tao sendok, samelana cap-nyapcabhâ cengè ta’ merre grigi’.

Polè Arya Jaran Panoleh lebur ḍâ' angghuyâna ksatria warok sè gâgâ' bán amènta èdhin ghâbây eghunaaghi bi' para pengawalla. Atas parèntana Batara Katong, bhâkto Arya Jaran Panoleh bân rombonhan Songennep mole etoro'e bi' pasukan warok kalabân khusus sè pas warok-warok rèya dhâddhi pengawal kadipaten Songennep.

Panyajiân

Satè Madhurâ omoma iyâ arèya satè ajem sè eberri' cengi aropa saos kacang. Namong, e Madhurâ dhibi' kaḍâng bhâkto sè eyangghuy bennè ghun saos kacang kengeng saos otabâ saos kemerè. Salaèn jèya arang pangobbhârna satè sengghut etaburi bi' jeruk limau.

Tapè salaèn ajem dhâddhi bahan otama, satè kèya bâḍâ sè ngangghuy embè' sè etandaè bi' egântongè bâgiyân soko budina embè' e rombonga se ajuel sattè. Palappana iyâ arèya camporan kacang sè etombhuk alos pettès bân sakonnè' bhâbeng mèra. Palappa kecap kèya dhâddhi sala sèttong khas ḍâri Mekkasèn sè cokop nèkmat ghâbây ekakan. Epangghâng bi' apoy ḍâri bhâtoka nyèor sè la angos kaḍâ sè esebbhut arâng bhâtok nyèor. Rassana lemma' tapè ta' ollè ghâbây orèng sè anḍi' kolesterol tengghi bân sè anḍi' panyakèt asam urat akut.

Ejuel e luar Polo Madhurâ

Reng juel satè Madhurâ emulaè e awwâl abad ka-20 jâman kolonial penjajahan Blânḍâ, awwâlla elakoni bi' reng bini' kalabân cara esabe'e papan kajhu sè aesse paraladhân massa' satè e attas cetak, pas marèna kamardhikaan juellâna satè etoro'e bi' para lalakè' Madhurâ sè terro ngaddhu nasèb e kotta-kotta rajhâ e Inḍonèsia kalabân aghunaaghi rombong abentok parao, sè nanḍâ'aghi simbol ka'angghuy identitas satè ḍâri Madhurâ bân makle malolo enga' ḍâ' tana kalahèrra mon la sukses.