Salju
Salju (èkennal jhughân mènangka rena, lek otabâ ligiken) èngghi panèka bentu' ghâlina aèng sè ghâgghâr ka Bhumè ḍâri atmosfèr otabâ onḍem sè ampon bekku dhâddhi kristal ghâli bân akadhi ojhân sè notopè kalabân saterross otabâ sabâtara (23%) ḍâri sadhâjâna permuka'an Bhumè [1] Salju aèssè partikel owap aèng sè cellep è hawa attas ghâgghâr ka bhumè mènangka potongan alos, potè, bân akadhi krèstal lembu', pakis akadhi krèstal ès, kalompo' ḍâri sadhâjâna.
È hawa khusus (èsebbhut titi' bekku, 0° Celcius, 32° Fahrenheit), salju bisa ngalèllè bân èlang. Prosès bâkto salju/ès aobâ saccara langsong ka ḍâlem owap aèng ta' caèr ghâllu èsebbhut menyublim. Prosès lalabânna èsebbhut pengendapan. Bâkto salju bekku, segghut dhâddhi pecca'an kènè' èsebbhut "kepingan salju". Salju aropa'aghi prasyarat ka'angghuy lalakom olahraga mosèm cellep akadhi ski bân karèta luncur.
È dhunnya, salju biyasa kadhâddhiyân è naghârâ sè aghâdhuwi iklim subtropis bân iklim seddheng. Nangèng, bâḍâ daèra tropis sè asalju, panèka paghunongan Jayawijaya bân Bhârisan Sudirman è Papua, Inḍonèsia. Salaèn ka'ḍissa bâḍâ jhughân salju è ghunong Kilimanjaro. Tanzania, sè samangkèn sajân tèpès sabâb aobâna iklim bân pamasan global. Salju aslina abârna bhennèng akadhi krèstal, tapè karana èalto'è sinar Mata'arè jhellinganna akadhi bârna potè.
Potongan salju aghâdhuwi sajumbla macem bentu', sè palèng dhâsar panèka trombosit, jhârum, kolom, bân rime. Bâkto salju akompol dhâddhi tompo'an salju, salju mongkèn èghibâ aros. Saterrossa, tompo'an salju amètamorfosis, lèbât penyinteran, sublimasi, bân abekku-acaèr. Manabi iklim cokop cellep ka'angghuy akompol ḍâri taon ka taon, glètser bisa abentu'. Manabi bhunten, salju biyasana acaèr kalabân mosèman, nyebbâbaghi ngalowa ka alèran songay bân ngissè'è polè aèng tana. È bhumè bun lao', salju pèra' abâtes è daèra paghunongan, salaèn Antartika.[2]
Abentu'na onḍem salju
[beccè' | beccè' sombher]Onḍem salju biyasana kadhâddhiyân ḍâlem kontèks cuwaca sè lebbi rajâ, sè palèng pentèng panèka wilajâ sè aghâdhuwi tekkanan mabâ, sè biyasana macampo perenggan anga' bân cellep mènangka bâgiyân ḍâri sirkulasina. Ḍuwâ' sombher salju tambâ'ân sè produktif saccara lokal panèka angèn santa' sabâb danau (jhughân sabâb tasè') bân pangaro katèngghiyân, otamana è nong-ghunong.
Kennengngan sè aghâdhuwi tekkanan mabâ
[beccè' | beccè' sombher]
Siklon ghâris lèntang tengnga panèka kennengngan sè aghâdhuwi tekkanan mabâ sè bisa madhâddhiyaghi ponapa bisaos, molaè ḍâri kadhâddhiyân onḍem petteng bân badai salju dhâmmang kantos badai salju berrâ'. [3] Salagghi'na mosèm ghâgghâr, mosèm cellep, bân mosèm tombu è bhumè, atmosfèr è attas benua bisa dhâddhi cokop cellep kantos kaḍâlemman troposfèr kantos nyebbâbaghi ojhân salju. È bhumè bun ḍâjâ, bâgiyân ḍâjâ kennengngan sè aghâdhuwi tekkanan mabâ ngasèllaghi salju palèng bânnya'. [4] ka'angghuy ghâris lèngsng tengnga bâgiyä lao', bâgiyân siklon sè ngasèllaghi salju palèng bânnya' panèka bun lao'.
Pangalompo'an keppèngan salju
[beccè' | beccè' sombher]
Mikrografi èbuwân keppèngan salju ḍâri taon 1885 bân saterrossa, èmolaè sarenf Wilson Alwyn Bentley, ajellasaghi cem-macem keppèngan salju ḍâlem rangkè'an pola sè bisa èkalompo'aghi.[6] krèstal salju sè sanget mèvis ampon èteliti. [7]
Ukichiro Nakaya Ngembângaghi ḍiagram morfologi krèstal, nyambhungngaghi bentu' mrèstal kalabân kabâdâ'ân hawa bân kakemmellan kennengngan abentu'na, sè èrèngkes ḍâlem tabèl è bâbâ panèka.
| Rentang suhu | Rentang kejenuhan | Macem keppèngan salju | |||
|---|---|---|---|---|---|
| °C | °F | g/m3 | oz/cu yd | è bâbâ kejenuhan | è attas kejenuhan |
| 0 hingga −35 | 32 hingga −31 | 00 hingga 05 | 0,00 hingga 0,13 | Lèmpèng ghâli | Lèmpèng tèpès Dendrit |
| −35 hingga −10 | −31 hingga 14 | 05 hingga 12 | 0,13 hingga 0,32 | Prisma ghâli Prisma berongga | Prisma berongga jhârum |
| −10 hingga −22 | 14 hingga −8 | 12 hingga 14 | 0,32 hingga 0,38 | Lèmpèng tèpès
Lèmpèng ghâli |
Lèmpèng sèktoral
Dendrit |
| −22 hingga −40 | −8 hingga −40 | 12 hingga 01 | 0,324 hingga 0,027 | Lèmpèng tèpès
Lèmpèng ghâli |
Prisma kolom |
Sombher
[beccè' | beccè' sombher]- ↑ Putri, Arum Sutrisni. Nailufar, Nibras Nada Salju: Pengertian, Karakteristik, Proses, dan Manfaat (2019–12–27). Kompas.com. Aksès (2025–04–08).
- ↑ Rees, W. Gareth (2005). Remote Sensing of Snow and Ice. CRC Press. p. 312. ISBN 978-1-4200-2374-9.
- ↑ DeCaria (December 7, 2005). "ESCI 241 – Meteorology; Lesson 16 – Extratropical Cyclones". Department of Earth Sciences, Millersville University. Archived from the original on February 8, 2008. Retrieved June 21, 2009.
- ↑ Tolme, Paul (December 2004). "Weather 101: How to track and bag the big storms". Ski Magazine. 69 (4): 126. ISSN 0037-6159.
- ↑ Warren, Israel Perkins (1863). Snowflakes: a chapter from the book of nature. Boston: American Tract Society. p. 164. Archived from the original on September 9, 2016.
- ↑ Chris V. Thangham (Ḍèsèmber 7, 2008). "No two snowflakes are alike". Digital Journal. Archived from the original on Ḍèsèmber 28, 2009. Retrieved Juli 14, 2009.
- ↑ Randolph E. Schmid (June 15, 1988). "Identical snowflakes cause flurry". The Boston Globe. Associated Press. Archived from the original on June 24, 2011. Retrieved November 27, 2008.
But there the two crystals were, side by side, on a glass slide exposed in a cloud on a research flight over Wausau, Wis.