Perpustakaan Aleksandria
Perpustakaan Agung Aleksandria è Aleksandria, Mesir, panèka sala sèttong perpustakaan sè palèng bhâghus bân palèng penting è jaman kona. Panèka bâgiyân dâri lembaga penelitian sè lebbi ghâghâng, Mouseion, sè èkhususaghi ghâbây Muses (sanga' dewi seni bân budaya). Pèkkèran perpustakaan ghâbây kabbhi mata pelajaran è Alexandria bisa èusulaghâghi sareng Demetrius dâri Phaleron (sèttong negarawan Athena sè ajhâlânaghi pengasingan è Alexandria) ghâbây Rato Ptolemy I Soter è periode Helenistik. Rencana perpustakaan panèka bisaos èghâbây è bâkto pamarenta'anna rato jârèya, namong bisaos ta' èpadhâddhi kantos pamarenta'anna pottrana, Ptolemy II Filadelfos. Berkat sokongan dâri para rato Ptolemeus, perpustakaan ghâncang èkaolle bânnya' gulungan papirus. Ta' èkataoè persis barampa gulungan papirus sè èsèmpen è perpustakaan panèka, namong èparkiraaghi dâri 40.000 kantos 400.000 gulungan.
Sala sèttong alasan Aleksandria èangghep mènangka pusat beasiswa bân pangajharan panèka polana bâdâna perpustakaan panèka. Bânnya' sarjana sè kalonta alako è perpustakaan è abad katello' bân kaduwâ' SM, akadhi Zenodotus dâri Ephesus sè nyoba' mabâkuaghi teks puisi Homer, Callimacus sè nolès Pinakes (kadhâddhiyân èangghep katalog perpustakaan pertama è dhunnya), Apollonius dâri Rhodes sè makompolaghi puisi epik Argonesau, sè èkalkolasi Cynetheratos keliling bumi kalabân kasala'an sè sakoni' è dâlem akurasi, Aristophanes dâri Bizantium sè aghâbây sistem diakritik Yunani bân sè partama èbâgi teks puisi dâddhi baris, bân Aristarchus dâri Samothrace sè ngasèllaghi teks definitif puisi Homer bân nolès komentar sè èjhârbâ'aghi. E bâkto pamarenta'an Ptolemy III Euergetes, cabang perpustakaan èpaddek è Serapeion, kuil sè èkhususaghi ghâbây dewa Yunani-Mesir Serapis.
Maske è jaman samangkèn bâdâ anggâpan jhâ' perpustakaan panèka perna "èobbar" bân èancor, perpustakaan panèka saongghuna ampon ngalami penurunan bertahap è dâlem periode pan-bârâmpan abad. Penurunan panèka èmolaè kalabân èusir para sarjana dâri Alexandria è taon 145 SM è attas parenta Ptolemy VIII Physcon, sè adhâddhiyâghi kapotosan Aristarchus dâri Samotrake, sè atugas mènangka kapala perpustakaan, kaangghuy ngunduragi aba'na bân saterrossa èbuwang dhibi' ka Siprus. Bânnya' sarjana laènna jhughân sè buru ka kottah laènna (akadhi Dionysius Thracus bân Apollodorus dâri Athena). Perpustakaan otabâ bâgiyân dâri koleksina èobbar ta' èsengaja sareng Julius Caesar è bâkto perrang sataretanan è taon 48 SM, bân bânnya'na kaancoran gulungan ghi' ta' èkataoè. Katonna perpustakaan ghi' odhi' otabâ èpadhâddhi polè ta' abit saellana jârèya; ahli geografi jaman kona Strabo nolès tentang entar ka Mouseion sekitar taon 20 SM, è bâkto karya sarjana Alexandria Didymus Calcenteros dâri periode panèka nojjhuaghi jhâ' èpon bisaos andi' aksès ka paleng sakonè'na sabagiyan dâri koleksi perpustakaan.