Pakarangan
Pakarangan iyâ arèyâ samacèmma kebbhun èroma tropis sè èrabât è Indonesia, khususèpon è Polo Jhâbâ. Pakarangan omomma aèssèh mèn-tamènan, bân bâdâ sè aèssèh kèbân (akadhi jhuko' sè èobu, sapi bân èmbi', unggas, bân satwa liar) sè èobu dâlâm kandhâng bân korong mano'. Pakarangan ngasèllaghi kakanan kaangghuy kabutowan sabbhân arè sè bisah èjhuwâl, bân è pakarangan ngasèllaghi tombuwân hias. Salaènna jârèya, pakarangan jhughân dhâdḍi kennèngan kaangghuy apol-kompol(tamaso' kaangghuy abâgi hasèlla tani dâri pakarangan) bân nyadhiyaaghi hasèl tanih kaangghuy upacara adhât bân agama. Sabâgiyèn pakarangan èkaghâbây, èrabât, bân èator menorot nilai-nilai lokal. Pakarangan ampon bâdâ pan-bârâmpan èbu taon sè tapongkor, namong sèrratan lu-ghâllu sè nyarètaaghi pakarangan ampon ètemmoè èdâlem babad Jhâbâ sè ètolès è taon 860 M. È taon 2010, ra-kèra 103.000 kilometer persegi tana è Indonesia èghunaaghi kaangghuy Pakarangan.
Kabâdâ'an bân kaghuna'an pakarangan kaangghuy sosial èsabbâbn arèna èrosak kalabân bâdâna urbanisasi massal bân fragmentasi lahan otabâna tana sè dhaḍdhi faktor è dâlem akorangah loas tana sè èkènnèngè. Kabâdâ'an panèka saterrossa ètoro'è kalabân èlangna cèm-macèmma mèn-tamènan è taneyan. Salaèn jârèya, bâdâ sè ghâduwèn pakarangan sè sengaja ngorangi cèm-macèmma tamènan kaangghuy ngoptimalaghi hasèl tanè komersial. Masalah akadhi wabah hama bân otang dâlâm rumah tangga sè teros atambâ amarghâ aobèna tèngka manossa dâlâm ajagâ bentuk asal pakarangan.
E jâman lambâ’, pakarangan, otamana e Polo Jhâbâ, ta’ bânnya’ narèma parhatian khusus dâri pamarènta, molaè dâri jhâman kraton, kolonial, sampe’ ka pamarènta Indonesia sabèllunna taon 2010-an. Kabâdâ'ân arèya marghâna malarat kaangghuy aghâbay sistem panen bân pajhâk ollèna panen dâri pakarangan. Samarèna dâri kabâdâ'an jârèya pakarangan èparaddhuaghi bân pamarènta Indonesia molaè awal taon 2010-an lèbât program P2KP (Percepatan Penganekaragaman Konsumsi Pangan) sè èfokusaghi ḍâ' daerah kottah bân èsèddhi'na. Program panèka ètojjuaghi kaangghuy ngoptimalaghi produksi tanè pakarangan kalabân cara sè saè.
Rèngkèsan
[beccè' | beccè' sombher]Dâlèm bhâsa Indonesia, pakarangan èartèaghi kalabân "tana èsèḍdhi'na roma". "tanèyanna roma", "tana sè èsiapaghi kaangghuy abangun roma sè bisah èkènnèngi".[1] Istilah sè èangghuy bânya' aghuna'ghi bhâsa ilmiah, otamana sèrratan internasional sè a bhul-ombhul pertanian kehutanan bân lingkungan hidup sè ghâdhuwan pangartèan "taman roma".[2]
Sombhèr
[beccè' | beccè' sombher]- ↑ Kamus Besar Bahasa Indonesia (KBBI) Online. Arti Kata Karang. Diakses tanggal 2025-02-07.[1]
- ↑ Kaswanto, Regan Leonardus, Nakagoshi, Nobukazu. "Landscape Ecology-Based Approach for Assessing Pekarangan Condition to Preserve Protected Area in West Java". Ecological Research Monographs. Tokyo: Springer Japan 2014. Diakses tanggal 2025-02-07. [2]