Lompat ke isi

Orèng Kurdi

Ḍâri Wikipèḍia bhâsa Madhurâ, lombhung pangataowan mardhika
Orèng Kurdi
کورد
Kurd
Cèṭa'an:Image array
Total population
Estimasi 30[1] hingga 38 juta[2][3]
Regions with significant populations
   Turki12,5-15 juta
15%[1][2][3][4]
   Iran6.5–7.9 juta
7–10%[1][2]
   Irak6,2–6,5 juta
15–23%[1][2]
   Suriah2,2–3 juta
9–15%[2][5][6][7]
   Azerbaijan150.000–180.000[8][9]
   Rusia63.818[10]
   Armenia37.470[11]
   Georgia20.843[12] Diaspora
   Jerman800.000[13]
   IsraelLebih dari 150.000[14]
   Prancis135.000[8]
   Swedia90.000[8]
   Belanda75.000[8]
   Belgia60.000[8]
   United Kingdom49.921[15][16][17]
   Kazakhstan41.431[18]
   Denmark49.000[19]
   Yordania30.000[20]
   Yunani28.000[21]
   United States15.361[22]
    Swiss14.669[23]
   Kirgizstan13.171[24][25]
   Kanada11.685[26]
   Finlandia10.075[27]
   Australia6.991[28]
   Turkmenistan6.097[29]
   Austria2.133[30]
Languages
Kurdi
Dalam beragam bentuk: Kurdi Soran, Kurmanji, Fayli, Kurdi Selatan, Laki, Zaza, Gorani
Religion
Islam
(didominasi Sunni, juga Syiah dan Sufisme) dengan minoritas Ateisme, Agnostisisme, Yazidisme, Zoroastrianisme, Kekristenan dan Yudaisme
Related ethnic groups
Orang-orang Iranik lainnya

Kabbhi angka populasi panèka èperkiraaghi sareng orèng katello'. Turkiye, Iran, bân Suriah ta' makompol otabâ aberri' statistik populasi.

Bhâsa Kurdi ( Bhâsa Kurdi : کورد‎ , Kurd ) panèka sala sèttong suku è Tèmor Tèngghâ, kabânnya'an sè èkennal mènangka Kurdistan Raya. Wilayah panèka èbâdâ'aghi è antara Iran, Irak, Suriah, bân Turki. Bâdâ ètnis sè palèng bhâghus nomer empa' è Timur Tengah saamponna orèng Arab, Turki, bân Persia. Orèng Kurdi panèka bhâsa Iran bân abhâsa Kurdi, bhâsa dâri keluarga bhâsa Iran/Iran, cabang dâri keluarga bhâsa Indo-Eropa.[31]

Orèng Kurdi jumlahna ra-kèra 30 juta. Kabânnya'an dâri rèng-orèng panèka odi' è Asia Bârâ', kalabân komunitas Kurdi sè signifikan è Turki tenggara, Armenia, Georgia, Israel, Azerbaijan, Rusia, Lebanon, bân è dhâlem pan-bârâmpan dhâsa'an samangkèn è pan-bârâmpan naghara Eropa bân Amerika Serikat.

Asal-usul sè teppa' dâri nyamana "Kurd" ghi' ta' jellas, sanajân èparcajâ jhâ' èmolaè dâri pembentukan kelompok etnis è abad-abad, mon bhunten milenium.

G.S. Reynolds parcajâ jhâ' istilah Kurd kamungkinan bânnya' èkabâliaghi sareng istilah jaman kona Qardu. Akar umum Kurd bân Qardu pertama kalè èsebbhut è tablet Sumeria dâri milenium katello' SM mènangka "tana Kar-da."[32] Saterrossa, Hennerbichler parcajâ jhâ' istilah Kurd bân label ètnis sè padâ èghâdhui dâri batang Sumeria "kur," artèna gunong.

Oca' Kurd pertama kalè ètolès è sumber-sumber kalabân bhângon Kurt (kwrt-) è risalah-risalah Persia Tengnga (Karnamak Ardashir Papakan bân Matadakan i Hazar Dastan). Istilah panèka èghunaaghi kaangghuy ngajhâri kelompok sosial otabâ suku sè bâdâ sabellunna perkembangan naghârâ etnis modern. Istilah panèka èghâdhui sareng para sastrawan Arab è jaman Islam awal bân èmolaè èkabâ'aghi kalabân èmaksod ghâbây amalgamasi suku-suku Iran nomaden bân orèng-orèng sè dhâddhi orèng Iran bân kalompo' è wilayah panèka.

Sherefxan Bidlisi nyataaghi jhâ' bâdâ empa' divisi etnis Kurdi: Kurmanji, Lur, Kalhor, bân Guran, sè bhân-sabbhânna acaca dialek otabâ bhâsa sè bhân-sabbhân. dâri panèka, menorot Ludwig Paul, namong Kurmanji bân mungkin Kalhuri sè ècocokkaghi sareng Kurdi, è bâkto Luri bân Gurani panèka bhâsa sè bhân-sabbhân. Namong, Ludwig nolès jhâ' linguistik ta' apareng definisi bila bhâsa dhâddhi dialèk, bân kalabân cara ghâpanèka, faktor-faktor non-linguistik aghâdhui kontribusi dâ' kasatuwan ètnis dâri pan-bârâmpan kalompo' sè abhâsa Kurmanji, Kalhur, bân Guran.

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 CIA - The World Factbook: 35 million in Turkey (18%)[1] Diarsipkan 2017-09-20 di Wayback Machine., 8–9 million in Iraq (15–20%)[2] Diarsipkan 2018-12-24 di Wayback Machine., 12 million in Iran(10%)[3] Diarsipkan 2012-02-03 di Wayback Machine. (all for 2012), plus several million in Syria, neighboring countries, and the diaspora
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 The Kurds: culture and language rights (Kerim Yildiz, Georgina Fryer, Kurdish Human Rights Project; 2004): 18% of Turkey, 20% of Iraq, 8% of Iran, 9.6%+ of Syria; plus 1–2 million in neighboring countries and the diaspora
  3. 3,0 3,1 Sandra Mackey , “The reckoning: Iraq and the legacy of Saddam”, W.W. Norton and Company, 2002. Excerpt from pg 350: “As much as 25% of Turkey is Kurdish.”
  4. Kürtlerin nüfusu 40 milyonda İstanbul"da 6 milyon Kürt yaşıyor – Radikal Dizi. Radikal.com.tr. Retrieved on 2013-07-12.
  5. Studying the Kurds in Syria: Challenges and Opportunities|Lowe|Syrian Studies Association Bulletin Diarsipkan 2013-09-29 di Wayback Machine.. Ojcs.siue.edu. Retrieved on 2013-07-12.
  6. Henriques, John L. "Syria: issues and historical background". Nova Science Publishers,.{{cite web}}: CS1 maint: extra punctuation (link)
  7. Gul, Zana Khasraw (22 July 2013). "Where are the Syrian Kurds heading amidst the civil war in Syria?". Open Democracy. Archived from the original on 2014-01-10. Retrieved 4 November 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 "The cultural situation of the Kurds, A report by Lord Russell-Johnston, Council of Europe, July 2006. Retrieved 11.01.2015.
  9. Ismet Chériff Vanly, “The Kurds in the Soviet Union”, in: Philip G. Kreyenbroek & S. Sperl (eds.), The Kurds: A Contemporary Overview (London: Routledge, 1992). pg 164: Table based on 1990 estimates: Azerbaijan (180,000), Armenia (50,000), Georgia (40,000), Kazakhstan (30,000), Kyrghizistan (20,000), Uzbekistan (10,000), Tajikistan (3,000), Turkmenistan (50,000), Siberia (35,000), Krasnodar (20,000), Other (12,000), Total 450,000
  10. "Всероссийская перепись населения 2010 г. Национальный состав населения Российской Федерации". Demoscope. Demoscope. Retrieved 4 July 2012.
  11. "Information from the 2011 Armenian National Census" (PDF). Statistics of Armenia (in Armenian). Retrieved 27 May 2014.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  12. "The Human Rights situation of the Yezidi minority in the Transcaucasus" (PDF). United Nations High Commissioner for Refugees. United Nations High Commissioner for Refugees. p. 18.
  13. "Camps built in Germany, Austria to win new members for PKK, reports reveal". Zaman. 9 August 2012. Archived from the original on 2012-08-09. Retrieved 28 October 2012. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  14. "Jewish Kurds from Iraq, Syria attend Jerusalem festival". I24 News. Retrieved 2013-09-11.
  15. "QS211EW - Ethnic group (detailed)". nomis. Office for National Statistics. Retrieved 3 August 2013.
  16. "Ethnic Group - Full Detail_QS201NI". Archived from the original on 2019-09-23. Retrieved 4 September 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  17. "Scotland's Census 2011 - National Records of Scotland, Language used at home other than English (detailed)" (PDF). Scotland Census. Scotland Census. Archived from the original (PDF) on 2020-02-15. Retrieved 29 September 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  18. Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі. ҚАЗАҚСТАННЫҢ ЭТНОДЕМОГРАФИЯЛЫҚ ЖЫЛНАМАЛЫҒЫ Diarsipkan 2014-02-22 di Wayback Machine. ЭТНОДЕМОГРАФИЧЕСКИЙ ЕЖЕГОДНИК КАЗАХСТАНА 2013
  19. "Fakta: Kurdere i Danmark". Jyllandsposten (in Danish). 8 May 2006. Retrieved 24 December 2013.{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  20. Mahmoud A. Al-Khatib and Mohammed N. Al-Ali. "Language and Cultural Shift Among the Kurds of Jordan" (PDF). p. 12. Archived from the original (PDF) on 1 October 2018. Retrieved 10 November 2012.
  21. "Kurds Flee Persecution for 'Sympathetic Shores' of Greece". The Christian Science Monitor. 12 January 1998. Retrieved 22 December 2013.
  22. "2006–2010 American Community Survey Selected Population Tables". Government of the United States of America. Government of the United States of America. Retrieved 5 August 2013.
  23. "Population résidante permanente de 15 ans et plus, ayant comme langue principale: kurde, en 2012". Statistics of Switzerland. Statistics of Switzerland. Retrieved 28 May 2014.
  24. "4.1. Number of resident population by selected nationality" (PDF). Government of Kyrgyzstan. United Nations. Archived from the original (PDF) on 2012-07-10. Retrieved 9 July 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  25. "Население Кыргызстана" (in Russian). Archived from the original on 2012-09-15. Retrieved 2014-05-31. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
  26. "2011 National Household Survey: Data tables". Statistics of Canada. Statistics of Canada. Retrieved 19 January 2013.
  27. "Language according to age and sex by region 1990–2011". Statistics Finland. Statistics Finland. Archived from the original on 2013-02-17. Retrieved 19 January 2013. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  28. "The People of Australia - Statistics from the 2011 census" (PDF). SBS. Archived from the original (PDF) on 2014-05-29. Retrieved 29 May 2014. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  29. "Итоги всеобщей переписи населения Туркменистана по национальному составу в 1995 году". asgabat.net (in Russian). asgabat.net. Archived from the original on 2016-03-10. Retrieved 31 July 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)CS1 maint: unrecognized language (link)
  30. "Tabelle 14: Bevölkerung nach Umgangssprache, Staatsangehörigkeit und Geburtsland" (PDF). Statistics of Austria (in German). Statistics of Austria. p. 75. Retrieved 27 April 2013.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)
  31. D.N. Mackenzie, "The Origin of Kurdish", Transactions of Philological Society, 1961, pp 68–86
  32. G. S. Reynolds, A Reflection on Two Qurʾānic Words (Iblīs and Jūdī), with Attention to the Theories of A. Mingana, Journal of the American Oriental Society, Vol. 124, No. 4 (October –December, 2004), pp. 675–689. (see p.683, 684 & 687)