Michael Faraday
![]() | |
Asmana ḍâlem bhâsa asli | (en) Michael Faraday ![]() |
---|---|
Carèta oḍi' | |
Èlahèraghi | 22 Sèptèmber 1791 ![]() Newington Butts (en) ![]() ![]() |
Sèdhâ | 25 Agustus 1867 ![]() Hampton Court Castle (en) ![]() ![]() |
Tempat pemakaman (id) ![]() | Pemakaman Highgate (id) ![]() Argumen-argumen yang tidak sah telah diberikan kepada fungsi {{#coordinates:}} ![]() |
Data pribadi (id) ![]() | |
Aghâma | Kakrèstenan bi' Glasite (en) ![]() ![]() |
Kalakoan | |
Spesialisasi (id) ![]() | Fisika, Kimia, elektromagnetisme (id) ![]() ![]() ![]() |
Karjâ | Fisikawan (id) ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Bekerja di (id) ![]() | Royal Institution (en) ![]() George Riebau (en) ![]() ![]() |
Murid dari (id) ![]() | Humphry Davy (id) ![]() ![]() |
Murid (id) ![]() | Charles Joseph Hullmandel (en) ![]() ![]() |
Dipengaruhi oleh (id) ![]() | |
Karya kreatif (id) ![]() | |
Murid doktoral (id) ![]() | John Tyndall (id) ![]() ![]() |
Bhâlâ | |
Pasangan nikah (id) ![]() | Sarah Barnard (en) ![]() ![]() |
Orèng towa | James Faraday (id) ![]() ![]() ![]() ![]() |
Saudara (id) ![]() | Robert Faraday (en) ![]() ![]() |
|
Michael Faraday ( 22 Sèptèmber 1791 – Tangghâl 25 Agustus 1867 ) panèka ilmuwan Inggris sè èjhulughi "Eppa' Listrik ", polana usahana listrik dhâddhi tèknologi sè bânnya' ghunana.[1] [2]Dhibi'èn ajhâr bânnya' biḍang èlmo pangataoan, è antarana èlèktromagnètisme bân èlèktrokimia. Dhibi'èn jhughân nemmo pakakas sè bhâkal dhâddhi pembakar Bunsen, sè èghunaaghi è para' sadhâjâna laboratorium sains mènangka sombher panas sè praktis.
Pangarona magnèt aghâbây dhibi'èn bisa nemmo ide-ide sè dhâddhi dhâsarra tèori mèḍan magnèt. Dhibi'èn aberri' bânnya' caramah kaangghuy mamajuaghi èlmo ka antarana orèng bânnya'. Penḍekatan rasionalla kaangghuy ngèmbângaghi tèori bân nganalisa hasèlla cè' èkasennengngèna.
Robuk ghik kènè'
[beccè' | beccè' sombher]Michael Faraday lahèr è Newington Butts, Lonḍon, Inggris. Kalowarga ghâpanèka apinḍa ka Lonḍon è mosèm cellep ka taon 1790. Bân è mosèm semmè taon ka'rowa, Faraday lahèr. Faraday panèka ana' katello' ḍâri empa' satarètanan sè sakonnè' ngaghungi penḍiḍikan formal.[3] È bâkto aomor 14 taon, dhibi'èn magang dhâddi tokang sè ajhuwâlân buku ban sè nyiliḍ buku. È ḍâlem pètto' taon alako mènangka ajhuwâlân buku bân nyiliḍ buku, dhibi'èn ngaghungi bânnya' kasempadhân kaangghuy maos bânnya' buku bân è bâkto jârèya dhibi'èn ngembângaghi rassa terro onèng tentang èlmo.
E bakto aomor 20 taon, dhibi'èn ambu magang bân haḍir è kuliah sè èsampaiaghi sareng Humphry Davy. Ḍâri ka'ḍissa' dhibi'èn pas abhâreng Davy bân akhèrra dhâddhi asistèn Davy. Namong, è bâkto dhibi'èn dhâddhi asistèn Davy, ilmuwan Davy ngalami gângguân pangatèlaenna polana nitrogèn triklorida . Bân ḍâri ka'ḍinto molaè carèta oḍi'na sè loar biasa.
Prèstasi Ilmiah
[beccè' | beccè' sombher]Kimia
[beccè' | beccè' sombher]Faraday molaè alako è biḍang kimia mènangka asisten Humphry Davy . Dhibi'èn berhasil nemmo zat-zat Klorin bân Karbon. Dhibi'èn jhughân berhasil macair pan-bârâmpan gas, nyeliḍighi camporan baja bân aghâbây pan-bârâmpan jennis kaca anyar sè èmaksod kaangghuy tojjhuwân optika. Faraday panèka orèng sè partama sè nemmo Bunsen Burner. Sè samangkèn ampon bânnya' èghunaaghi è sabbhân dhunnya. Faraday alako è biḍang kimia. Nemmo bahan kimia laènna, èngghi panèka Benzena bân macair gas klorin. Pencairan gas klorin tojjhuwânna kaangghuy nettepaghi jhâ' gas panèka uap ḍâri cairan sè ngaghungi titik ḍiḍih rènḍá bân kaangghuy aberri' konsèp dhâsar tentang pangompolan molekul sè lebbi jellas. Dhibi'èn jhughân nantoaghi komposisi ḍâri klorin klatrat hidrat. Faraday panèka sè nemmo Hukum Elektrolisis bân mapopulèraghu istilah anode, katode, èlèktrode bân ion. Dhibi'èn jhughân orèng sè partama sè ajhâr logam nanopartikel.[4]
Listrik bân Magnèt
[beccè' | beccè' sombher]Faraday dhâddhi kasohor polana karjâna tentang listrik bân magnèt. Percobaan pertamana panèka aghâbây konstruksi tompo'na volta ngangghuy 7 pessè satengnga sèn, ètompo' kalabân 7 lembâr seng bân 6 lembâr kertas sè èrenḍem è ḍâlem aèng bujâ. Kalabân konstruksi panèka dhibi'èn berhasil mangoraè magnesium sulfat.
È taon 1821 Hans Christian Ørsted apublikasiaghi fènomèna èlèktromagnètisme. Ḍâri ka'ḍinto, Faraday molaè penelitian sè ètojjhuaghi kaangghuy aghâbây pakakas sè bisa ngasèllaghi "rotasi elektromagnetik". Sala sèttong pakakas sè ècèptaaghi kalabân berhasil panèka homopolar motor, è ḍâlem pakakas panèka bâḍâ ghuli lingkaran sè ros-terrosân sè èsebbhut polana gaya lingkaran magnèt sè èkelilingi kabel sè èpalanjhâng ḍâ' genangan mèrkuri sè sabellunna ampon èpasang magnèt è gennangan kasebbhut, saterrossa kabel ghâpanèka bhâkal apoter alèng-lèngi magnèt manabi èaliri arus listrik ḍâri battrè.[5] Temuan panèka sè dhâddhi dhâsar ḍâri tèknologi èlèktromagnètik samangkèn.[6]
Faraday aghâbây terobosan anyar è bâkto dhibi'èn alilitaghi ḍuwâ' kumparan kabel sè èpèsah bân nemmoaghi jhâ' kumparan sè partama bhâkal èlèbâti arus, è bâkto kumparan sè kaḍuwâ' bhâkal èkennèng arus. Panèka sè samangkèn èkennal mènangka inḍuksi tumbal-balik . Hasèl ḍâri percobaan panèka nojjhuaghi jhâ' " obâ'ân ka mèḍan magnèt bisa ngasèllaghi mèḍan listrik " sè saterrossa èghâbây moḍèl matematikana sareng James Clerk Maxwell bân èkennal mènangka Hokom Faraday.[7][8]
Diagmatisme
[beccè' | beccè' sombher]È taon 1845 Faraday nemmoaghi jhâ' bânnya' matèri sè nojjhuaghi tolakan sè lemmah ḍâri mèḍan listrik. Peristiwâ panèka ènyamaè Diagmatisme. Faraday jhughân nemmoaghi jhâ' biḍang polarisasi ḍâri cahaya sè èpolarisasi linièr bisa èpoter kalabân nerrapaghi ḍâri mèḍan magnèt è lowar sè saarah ḍâ' arah gerak cahaya. Panèka sè èsebbhut kalabân Èfèk Faraday.[9]
Saterrossa è taon 1862, Faraday aghunaaghi spektroskop kaangghuy nyarèh bhidhânah obâ'ân cahaya, obâ'ân ḍâri gharis spektrum kalabân aghâdhui mèḍan magnètik. Namong pakakas sè èghunaaghi bâkto jârèya ta' cokop, dhâddhi ta' cokop kaangghuy nantoaghi obâ'ân spektrum sè èkaollè. Saterrossa penelitian panèka èterrossaghi sareng Peter Zeeman, saterrossa dhibi'èn apublikasiaghi hasèlla è taon 1897 bân narèma Nobel Fisika è taon 1902 berkat referensi ḍâri Faraday.
Sombher
[beccè' | beccè' sombher]- ↑ Rachman, Ani. "Biografi Michael Faraday, Penemu Arus Listrik". Kompas. 2022-08-29. Aksès 2025-04-13.
- ↑ Utami, Silmi Nurul. "Generator Listrik: Penemu Michael Faraday yang Mengubah Dunia". Kompas. 2022-05-13. Aksès 2025-04-13.
- ↑ Khairally, Elmu Tasya. "Mengenal Michael Farady, Ahli Fisika dan Kimia yang Dijuluki Bapak Listrik" Diarsipkan 2024-02-14 di Wayback Machine.. Detik. 2024-02-02. Aksès 2025-04-13.
- ↑ Utomo, Ardi Priyatno. "Biografi Tokoh Dunia: Michael Faraday, Bapak Listrik". Kompas. 2018-09-25. Aksès 2025-04-13.
- ↑ Utami, Silmi Nurul, "Siapa yang Menemukan Dinamo?". Kompas. 2025-02-01. Aksès 2025-04-13.
- ↑ Utami, Silmi Nurul. "Hukum Faraday tentang Induksi Elektromagnetik". Kompas. 2022-03-08. Aksès 2025-04-13.
- ↑ Kamal N.. " Hukum Faraday: Pengertian, Prinsip, dan Contoh Soal". Gramedia. Aksès 2025-04-13.
- ↑ Utami, Silmi Nurul. "Hukum Farady I dan II tentang Elektrolisis". Kompas. 2022-03-11. Aksès 2025-04-13.
- ↑ Rosidi, Hirpan. "5 Ilmuwan dan Penemuannya yang Mampu Mengubah Dunia". IDN Times. 2024-09-11. Aksès 2025-04-13.