Masjid Aghung Songennep

Masjid Aghung Songennep otabâ lebbi èkennal kalabân nyama Masjid Jamik Songennep aropa'aghi sèttong masjid sè bâḍâ è kabhupatèn Songennep, Jhâbâ Tèmor. Bangunanna ngâḍep ka alun-alun Songennep bân dhâddhi simbol maso'na Islam è kabhupatèn Songennep.

Sejarah pembangunan

Masjid Jamik Panembahan Somala otâbâ lebbi èkennal kalabân sebbhutân Masjid Jamik Songennep aropa'aghi sèttong bangunan ḍâri 10 masjid sè towa bân anḍi' arsitektur sè khas è Nusantara. Masjid Jamik Songennep satèya la dhâddhi sala sèttong landmark è polo Madhurâ. Èpajhâghâ è pamarèntaan Panembahan Somala, sè anḍi' kobâsa Negri Songennep XXXI, èpajhâghâ samarèna kompleks Kraton Songennep, kalabân arsitek sè paḍâ ya'ni Lauw Piango.

Mètorot catedhân sejarah Songennep, Masjid Jamik Songennep èpajhâghâ molaè taon 1779 M. bân marè 1787 M. Bangunan nèka aropa'aghi sala sèttong bangunan panyokong kraton, ya'ni mènangka kennengan ibâdâna kalowarga kraton bân maghârsarè, masjid nèka aropa'aghi masjid kapèng ḍuwâ' sè èpajhâghâ ḍâri kalowarga kraton, sè sabelunna kompleks masjid bâḍâ teppa' è buḍina kraton sè lebbi èkennal kalabân nyaman Masjid lajhu sè èpajhâghâ ḍâri Kanjeng R. Tumenggung Ario Anggadipa, salèrana sè anḍi' kobâsa Songennep XXI.

Arsitektur

Arsitektur bangunan masjid, mètorot ghâris rajâna bânnya' èpangarowè unsur kabudhâjâ'ân Tiongkok, Eropa, Jhâbâ, bân Madhurâ. Sala sèttonga è labâng sakètèng, labâng otama masjid sè corak arsitekturrâ bâḍâ nuansa kabudhâjâ'ân Tiongkok. Sakabbhina bangunan otama masjid èpangarowè budhâjâ Jhâbâ è bâgiyân ata'na bân budhâjâ Madhurâ è pabârna'an labâng otama bân candèla masjid, samantara interior masjid lebbi anuansa kabudhâjâ'ân Tiongkok è bâgiyân mihrab.

Masjid nèka jhughân èlengkapè minaret sè desain arsitekturrâ èpangarowè kabudhâjâ'ân Portugis, minarettâ anḍi' tènggi 50 mèter, bâḍâ èdibârâ'na masjid, èbangun masa pamarèntaan Kanjeng Pangeran Aria Pratingkusuma. È kanan bân kacèr paghâr otama sè masif, bâḍâ jhughân bangunan abentuk kubah. È masana pamarèntaan Kanjeng Tumenggung Aria Prabuwinata paghâr otama sè onḍung masif bân tatotop, molana èmaksodaghi ka'angghuy ajâgâ katennangan jâma'ah èbakto alakonè ibâdâ tapè èyobâ total dhâddhi paghâr bessè.

È tanèyan masjid bâḍâ bhungkana sabu bân bhungkana tanjung. Lambâ' ḍuwâ' bhungka kasebbhut aropa'aghi hiasânna tanèyan masjid polana èkaparcajâ anḍi' artè filosofi mènangka:

• Sabu aropa'aghi panyatoan oca' sa bân bu, sa anḍi' maksot salat, bân bu anḍi' maksot jhâ' bu-ambu.
• Tanjung aropa'aghi panyatoan oca' ta bân jung, ta anḍi' maksot tanḍhâ, bân jung anḍi' maksot ajhungjhung.
• Masjid tibi' anḍi artè poked lalampan è dâlem syiar aghâma Allah.

Dhâddhi nalèka èjellassaghi kabbi anḍi' maksot bân pangarebbhân ènga' nèka: salat jhâ' bu-ambu, tanḍhâ ajhungjhung tèngghi lalampan aghâma Allah, artèna: salat lèma' bâkto jhâ' thina'aghi, mènangka tanḍhâ ajhungjhung tèngghi aghâma Allah.

Interior

Okèran Jhâba sè aberri' pangaro ka cem-macemma budhâjâ dhâddhi hiasân è 10 candèla bân 9 labâng rajâna. Nalèka èyabessaghi okèran è labâng otama masjid nèka èpangarowè budhâjâ China, kalabân ngangghuy bârna sè tèra'. Èpèngghir labâng aḍâ' masjid Songennep bâḍâ jhâm toju' okoran rajâ amerk Jonghans, è yattas labâng kasebbhut bâḍâ prasasti ahorop arab bân jhâbâ.

È dâlem masjid bâḍâ 13 pèlar sè cè' rajâna sè anḍi' artè rukun salat. Bâgiyân loar bâḍâ 20 pèlar bân 2 kennengan khotba sè cè lèburrâ bân è yattas kennengan khotba kasebbhut bâḍâ peddang ḍâri Irak. Awwâlla peddanng kasebbhut bâḍâ 2 tapè sala sèttonga èlang bân ta' toman abâli.

Filosofi labâng sakètèng masjid

Masjid jamik bân sakalèlèngna ngangghuy paghâr keḍḍhung kalabân labâng sakètèng abentu' ghâppora. Labâng masjid jamik abentu' ghâppora sè asal oca'na ḍâri bhâsa Arab "ghafura" sè artèna kennengan pangapora. Ghâppora nèka kadhâddhiyân ḍâri ornamen sè anḍi' bânnya' filosofi mènangka sala sèttong pangarebbhân ḍâri sang Panembahan ka maghârsarè nalèka alakonè ibâdâ.

È yattas ghâppora bhâkal ètemmoè ornamen abentu' ḍuwâ' lobâng ta' usa panotop, kaḍuwâna èpaḍâ'aghi ḍuwâ' matana manossa sè parappa'na ngabâs. È yattassa jhughân bâḍâ ornamen segi lèma' malanjhâng ka attas, èpaḍâ'aghi mènangka manossa sè parappa'na toju' kalabân sègek ngâdhep ka kiblat bân èpèsa kalabân sèttong labâng masok kalowar masjid, sè merri' tanḍhâ èbâkto masok otabâ kalowar masjid kodhu ngangghuy tatakrama bân kodhu ngabâs, jhâ' sampè' masèsa'aghi ḍuwâ' orèng jema'ah sè parappa'na toju' abhâreng bân èbâkto imam masjid kalowar nojju ḍâ' mimbar jhâ' ajhâlân alèngkaè lè'èrra orèng.

Èkanan kacèr ghâppora jhughân bâḍâ labâng abentu' bike', kaḍuwâna èpaḍâ'aghi mènangka ḍuwâ' kopèng manossa. Èmaksodaghi sopajâ jema'ah masjid èbâkto adzan, maca al-Quran otabâ èbâkto khotbah kodhu atèngka pola bijak kaangghuy ta' acaca bân ngaèḍingaghi kalabân saksama. Èsakalèlèngna ghâppora jhughân bâḍâ ornamen rantai, sè èmaksodaghi kaom muslim kodhu ajâgâ talè ukhuwah islamiyah sopajâ ta' pegghâ'.

Bâsiat Penambahan Somala kaangghuy Bangunan Masjid Jamik Songennep

Bâsiat nèka ètolès taon 1806 M otabâ 19 taon samarèna bangunan masjid nèka lastarè èghâbay. Panolèsan prasasti kasebbhut jhughân abhâreng kalabân èteptepaghina Pangeran Abdurrachamn Tirtodinungrat potra Penambahan Somala mènangka Nadir Wakaf sabelunna salèrana ongghâ tahta dhâddhi Adipati Sumenep XXXII.

Masjid nèka aropa'aghi baitullah, abâsiat Pangeran Natakusuma sè anḍi' kobâsa Negeri/Kraton Songennep. Saongghuna tang bâsiat ka orèng sè amarènta (sè anḍi' kobasa) bân masèghek kabhâghusân. Nalèkana masjid nèka bâḍâ karosaghân, maka beccè'. Polana saongghuna masjid nèka aropa'aghi wakaf, ta' ollè sangkol bân ta' ollè èjhuwâl, bân ta' ollè èrosak.