Martin Heidegger
.jpg) (1960)  | |
| Asmana ḍâlem bhâsa asli | (de) Martin Heidegger |
|---|---|
| Carèta oḍi' | |
| Èlahèraghi | 26 Sèptèmber 1889 Meßkirch (id)  |
| Sèdhâ | 26 Mèi 1976 (86 taon) Freiburg (id) |
| Penyebab kematian (id) | Penyakit infeksi (id) |
| Tempat pemakaman (id) | Meßkirch (id) |
| Data pribadi (id) | |
| Pendidikan | Universitas Albert Ludwig Freiburg (id) . teologi (id) , Filsafat Universitas Albert Ludwig Freiburg (id) . Filsafat (–1916) |
| Kalakoan | |
| Penasihat doktoral (id) | Heinrich Rickert (id) |
| Spesialisasi (id) | Filsafat |
| Karjâ | Filsuf (id) , penyair (id) , dosen (id) bi' furniture designer (en) |
| Bekerja di (id) | Universitas Albert Ludwig Freiburg (id) (1928–1958) Universitas Philipp Marburg (id) (1923–1928)Universitas Albert Ludwig Freiburg (id) (1915–1923) |
| Partai politik (id) | Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (id) (1933–) |
| Aliran (id) | Conservative Revolution (en) |
| Murid dari (id) | Edmund Husserl (id) , Heinrich Rickert (id) bi' Carl Braig (mul) |
| Murid (id) | Hannah Arendt (id) , Carlos Astrada (en) , Günther Anders (mul) , Karl Löwith (id) , Charles Malik (mul) , Ernst Nolte (mul) , Emmanuel Levinas (id) , Karl Rahner (id) , Jan Patočka (mul) , Alberto Wagner de Reyna (en) , Sigrid Hunke (mul) bi' Ernesto Mayz Vallenilla (en) |
| Dipengaruhi oleh (id) | Edmund Husserl (id) , Friedrich Nietzsche (id) , Søren Kierkegaard (id) , Herakleitos (id) , Anaximandros (id) , Parmenides (id) , Aristoteles, Plato, Thomas Aquinas, John Duns Scotus (id) , Immanuel Kant (id) , Franz Brentano (mul) bi' Wilhelm Dilthey (id) |
| Konflik (id) | Perrang Dhunnya I |
| Karya kreatif (id) | |
Karya terkenal (id)
| |
| Murid doktoral (id) | Hans Jonas (mul) , Herbert Marcuse (id) , Victor Farías (en) , Jacob Klein (en) , Walter Bröcker (mul) , Hans-Georg Gadamer (id) bi' Fernando Huidobro (en) |
| Bhâlâ | |
| Pasangan nikah (id) | Elfride Heidegger (en) |
| Pottra | Hermann Heidegger (en) |
| Saudara (id) | Fritz Heidegger (en) |
 | |
  | |
Martin Heidegger ( 26 Sèptèmber 1889 – Mèi 1976 ) panèka sorang filsuf asal Jèrman. Dhibi'èn ajhâr è Universitas Freiburg èbâbâna Edmund Husserl, sè agagas fènomènologi, bân pas dhâddhi profesor è ka'dissa è taon 1928 . Dhibi'èn aghâdhui pangaro ḍâ' bânnya' filsuf laènna, bân para moreḍdhâ tamaso' Hans-Georg Gadamer, Hans Jonas, Emmanuel Levinas, Hannah Arendt, Leo Strauss, Xavier Zubiri bân Karl Löwith . Maurice Merleau-Ponty, Jean-Paul Sartre, Jacques Derrida, Michel Foucault, Jean-Luc Nancy, bân Philippe Lacoue-Labarthe jhughân ajhâr tolesanna kalabân ongghuân. Salaèn hubunganna sareng fenomenologi, Heidegger èangghep nganghungi pangaro sè rajâ otabâ ta' bisa èghântè'è ḍâ' èksistènsialisme[1], dèkonstruksi, hèrmènèutika bân pasca-modèrnisme. Dhibi'èn nyoba' mangalèng filsafat Bârâ' ḍâri partanya'an-partanya'an mètafisika bân èpistemologis dâ' partanya'an-partanya'an ontologis, èngghi panèka partanya'an tentang artena èbâḍâ'aghi, otabâ ponapa artena ghâbây manossa èbâḍâ'aghi. Heidegger jhughân tamaso' anggota akaḍemis sè penting ḍâri Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei.
Robuk ghik kènè' bân penḍiḍikan
[beccè' | beccè' sombher]Heidegger èlahèraghi ḍâri kalowarga dhisa è Meßkirch, Jèrman, bân èkarepaghi ghuk-lagghuk dhâddhi penḍèta. E bâkto ghi' ngoḍâ, dhibi'èn èpangaro sareng Aristoteles, sè èkennal lèbât teologi Kristen. Konsep tentang Bâḍâ, è ḍâlem artè tradisional panèka, sè asalla ḍâri Plato, panèka perkennallan pertamana ḍâ' gagasan sè bhâkal ètanâmaghi è pusat karjâna sè palèng kalonta, Being and Time (bhâsa Jèrman: Sein und Zeit ) ( 1927 ). Kalowargana ta' cokop soghi kaangghuy ngater dhibi'èn ka universitas, bân dhibi'èn parlo bèasiswa. Kaangguy maksoḍ kasebbhut, dhibi'èn kodhu ajhâr aghâma. Heidegger jhughân tertarik ḍâ' matematika. Nalèkana dhibi'èn ajhâr mènangka mahasiswa, dhibi'èn adhinaaghi tèologi bân aobâ ḍâ' ka filsafat, polana dhibi'èn nemmo sombher pendanaan laèn kaangghuy ajhâr. Dhibi'èn nolès disertasi doktoralla adhâsaraghi sebuh teks sè èyangghep mènangka karya Duns Scotus, sorang pemikir ètika bân kaaghâmaan abaḍ ke-14, namong bânynya' orèng nyangka tamaso' karjâna Thomas of Erfurt.
Heidegger asalla panèka pengikut fènomènologi. Sacara saderhana, kaom fènomènolog nyandher ka filsafat kalabân nyoba' ngartè'è pangalaman tanpa mediasi pangataowan sabellunna bân asumsi teoritis abstrak. Edmund Husserl panèka penḍiri bân tokoh otama ḍâri alèran panèka, è bâkto Heidegger panèka moreddhâ bân panèka sè mayakinaghi Heidegger kaangghuy dhâddhi ahli fènomènologi. Heidegger dhâddhi tertarik ḍâ' partanya'an "Bâḍâ" (otabâ ponapa artena "Bâḍâna"). Karjâna sè kalonta Being and Time (Bâḍâ bân Bâkto) ètandhai mènangka ontologi fenomenologis. Pèkkèran tentang Bâḍâ èmolaè ḍâri Parmenides bân sacara traḍisional panèka sala sèttong pèkkèran otama ḍâri filsafat Bârâ'. Persoalan tentang Bâḍâna èpèyara polè sareng Heidegger saamponna èlang karana pangarona traḍisi metafisika ḍâri Plato kantos Descartes, bân lebbi anyar è bâkto Pencerahan. Heidegger nyoba' adhâsaraghi bâḍâna è ḍâlem bâkto, bân kalabân cara jârèya nemmo sèpat otabâ artè sè saongghuna ḍâlem hal kamampowanna kaangghuy èpahami sareng kabbhi orèng.
Demikianlah Heidegger amolaè èkamma Bâḍâ kakrowa èmolaè, èngghi panèka è filsafat Yunani, kalabân mabâli masalah sè ampon èlang bân ta' èarghâi è filsafat massa mangkèn. Usaha bhâghus Heidegger panèka kaangghuy ngala' iḍe-iḍe Plato kalabân sèrius polè, bân è bâkto sè paḍâ magiyah sakabbhinah dhunnya Paltonis kalabân anantang saripati Platonisme - memperlakukan Bâḍâ bânnè mènangka sesuatu sè nirwaktu bân transenden, melainkan mènangka sè imanen (malolo haḍir) ḍâlem bâkto bân sejarah. Hal panèka sè aghâbây para ahli Platonis akadhi George Grant ngarghâi kecemerlangan Heidegger mènangka sorang pemikir sanajjân rèng-orèng rowa ta' setuju ḍâ' analisissa tentang Bâḍâ bân konsepsina tentang gagasan Platoniknya.
Maskè Heidegger panèka pemikir sè loar biasa kreatif bân asli, dhibi'èn jhughân nginjhâm bânnya' ḍâri pemikiran Friedrich Nietzsche bân Soren Kierkegaard . Heidegger bisa èbhândhingaghi sareng Aristoteles sè ngala' ḍialog-ḍialog Plato bân èsajiaghi secara sistematis mènangka sèttong bhângon pèkkèran. Saterrossa, Heidegger ngala' èssèna pèkkèran Nietzsche ḍâri fragmen sè ghi' ta' èterbitaghi bân èarteaghi mènangka puncak metafisika bârâ'. Karjâ Heidegger aropaaghi transkrip perkuliahan sè èghâbây è taon 1936 tentang Will to Power as Art Nietzsche, sè èangghep korang nilai akaḍemik ḍâri karjâna dhibi' sè lebbi asli. Konsep kecemasan angst bân das sein Heidegger èghâdhui ḍâri konsep anxiety Kierkegaard, pentingna hubungan subjektivitas kalbân kabhânḍârrân, èbâḍâ'aghi è adhâpna maot, kesementaraan èksistènsi, bân pentingnga afirmasi ka dhibi' ḍâri bhâdḍâna orèng è dhunnya.
Martin Heidegger èangghep sala sèttong filsuf palèng bhâgus è abaḍ ke-20 . Artè pentingnga coma bisa èsaingi sareng Ludwig Wittgenstein. Pèkkèran-pèkkèranna aghâdhui bânnya' biḍang penelitian se sanget lowas. Karana Heidegger abahas ontologi, maka dhibi'èn serrèng èangghep sala sèttong penḍiri èksistensialisme bân pemikiranna serrèng mewarnai bânnya' karjâ filsafat sè èghâdhui akadhi karjâ Sartre sè ngaḍopsi bânnya' pamèkkèrânna, sanajjân Heidegger maksa jhâ' Sartre sala ngartè pamèkkèrânna. Pèkkèran-pèkkèranna ètarèma è sabbhân Jèrman, Prancis bân Jeppang bân èghâdhui pengikut sè bânnya' è Amerika Lao' molaè taon 1970-an. Namong, pèkkèran èangghep ta' ngaghungi arghâ sareng pan-bârâmpan pemikir kontemporer akadhi sè bâḍâ è Vienna Circle, Theodor Adorno, bân filsuf Inggris Bertrand Russell bân Alfred Ayer.
Penolakan Heidegger ḍâ' konsèp-konsèp akadhi bhidhâna fakta bân nilai, ètambâi komponèn ètika ḍâ' filsafatna, kritikna ḍâ' èlmo sains bân tèknologi modèrn, bân klaim-klaim sala paham ḍâ' pèkkèranna dhibi' ampon serrèng mabhingung para filsuf laènna. Serrangan ḍâ' pèkkèran-pèkkèranna akaton sala sèttong cara sè bisa èlakoni, khusussa ètambâ kalabân' kalakoan pribaḍina sè akaton ambigu sacara moral bân politik.
Filsafat
[beccè' | beccè' sombher]Sein und Zeit
[beccè' | beccè' sombher]Karya Heidegger sè palèng penting panèka Being and Time ( German Sein und Zeit, 1927 ).[2] Maskè karjâ sè èterbitaghi namong sapartello' ḍâri total rèncana akadhi sè èjhârbhâ'aghi è ḍâlem pangaterrona, karjâ panèka aropaaghi titik balik ḍâlem filsafat komtinental. Karjâ panèka cè' apangarona bân èsebar è sabbhân kennengngan bân pagghun sala sèttong karjâ sè palèng ècatoraghi è abaḍ ka-20. Bânnya' alèran pemikiran filsafat, akadhi èksistènsialisme bân dekonstruksi, sè aotang bânynya' ḍâ' Being and Time.
È ḍâlem karya panèka, Heidegger atanya'aghi artèna Bâḍâna: ponapa artèna manabi sèttong entitas èkoca' bâḍâ? Pertanyaan panèka aropaaghi pertanyaan dhâsar ḍâlem lingkup ontologi. È ḍâlem pendekatanna Heidegger apèsa kalabân tradisi Aristoteles bân Kantian sè nyanḍer ḍâ' partanya'an ḍâri perspektif logika. Sacara implisit rèng-orèng rowa ngoca' jhâ' pangataowan teoritis ngajhâri hubungan dhâsar antara orèng bân bâḍâ è dhunnya sekitarna (tamaso' dhibi'na).
Heidegger nolak tèsis panèka kalabân molaè pendekatanna ḍâri fènomèna keterlibatan sè èsebbhut sorge. Tèngka ghulina manossa panèka keterlibatan aktif kalabân râng-bhârâng sè sabbhân arè è sekitarra. Dhibi'èn bânnè sorang pangamat pasif sè ngala' jarak ḍâri dhunnyana. Pèkkèran panèka jhughân aropaaghi kritik ḍâ' pèkkèran Cartesian sè ngagungngaghi "kaulâh" mènangka objek pèkkèran murni sè èpèsaaghi ḍâri dhunnya. Heidegger ngritik pernyataan Descartes sè kalonta Kaulâ mèkkèr maka kaulâ bâḍâ arè polana talebât bânnya' penekanan dâ' kaulâ mèkkèr bân loppa jhâ' kaulâ kodhu bâḍâ sabellunna kaulâ bisa mèkkèr. Fakta dhâsar ḍâri èpabâḍâna manossa panèka jhâ' kaulâh bâḍâ è dhunnya. Dhunnya panelèka watak baḍâna è mas dhunnya, se saterrossa esebbhut das sein.
Salanjuttâ Heidegger lebbi jhâu nolak katègori subjek-objek sè serrèng èghunaaghi sareng para filsuf pasca-Descartes. Sèttong hal sè ngaghungi artè ghâbây kaulâ sareng sakabbhinah namong coma ḍâlem ghunaânna ka konteks tertentu sè ampon ètenttoaghi sareng norma-norma sosial.
Namong, kabbhi norma panèka raḍikal kontingen. Kontingensi rèng-orèng panèka èpamangghi ḍâlem fenomena dhâsar Angst, è ka'emma kabbhi norma murtaḍ bân mahlok katon akadhi sobung sè khusus, è ḍâlem kesia sè èghâdhui. (Bidhâ sareng pan-bârâmpan interpretasi èksistènsialis Heidegger, panèka bhunten artèna jhâ' kabbhi èbâḍâ'aghi absurd, namong jhâ' èbâḍâ'aghi salanjangnga ngaghungi potensi absurd.) Pangalaman Angst èjhârbâ'aghi keterbatasan poko'na ḍâri manossa.
Kanyataan jhâ' mahlok bisa muncul, baik sè èmaksoḍ ḍâlem konteks otabâ sè èmaksoḍ ḍâlem pangalaman Angst, taghantong ḍâ' fènomèna sabellunna: jhâ' mahlok bisa muncul sakalè. Heidegger nyebbhut mahlok "kabendherrân", sè èarteaghi mènangka unconcealment bânnè kabhenḍerrân. "Kabhenḍerrân mahlok" panèka, dhibi'na wahyu, èbâghi ḍâ' jennis kebenaran sè lebbi adhâsar, "pengungkapan tentang keberadaan è kaemma mahlok-mahlok panèka ta' èsèmpen." Èngghi panèka ta' èsèmpen è bâbâna manossa sè èḍefinisiaghi kaangghuy Heidegger: manossa panèka manossa sè ghâbây rèng-orèng panèka aropaaghi parkara, èngghi panèka, ghâbây rèng-orèng sè èkaton akadhi jârèya (oca'na Heidegger ghâbây èntitas sè akadhi panèka, sè bisa èyangghep ngaghungi instansiasi non-manusia, panèka Da-sein). Panèka sabâbbhâ Heidegger molaè panèlitianna ḍâ' artèna èbhârengngè kalabân panyeliḍikan ḍâ' èssèna manossa; Ontologi Da sein panèka ontologi fundamental. Para unconcealment ka dhâsarra tamaso' temporal bân sejarah (dhâddhi “bâkto” è dhâddhi bân bâkto); apa sè èsebbhut massa lalu, samangkèn, bân massa deppan èsèsuaiaghi originaly kaangghuy' aspek unconcealment rèya bân bânnè ḍâ' tello' wilayah sè saleng èksklusif ḍâri bâkto sè homogen sè èokor jhâm (maskè jhâm-bâkto panèka toronan ḍâri bâkto originaly ḍâri unconcealment, akadhi sè ècoba ètonjhuaghi Heidegger è bâb-bâb sè malarat è buku akhèr).
Pemahaman total èhaselaghi ḍâri panjelasan pengetahuan implisit sè bâḍâ è ḍâlem kabbhi kalakoan manossa. Filsafat akadhi panèka dhâddhi bhângon interpretasi, sè arèya sabâbbhâ tèknik Heidegger è Being and Time serrèng èsebbhut fenomenologi hermeneutik. Mengaḍa bân bâkto, sè ta' samporna, aèssè pernyataan Heidegger tentang proyek panèka bân interpretasina tentang keberaḍaan manossa bân cakrawala temporal, tapè ta' nganḍung karjâ ḍâri artèna keberaḍaan akadhi jârèya è attas dhâsar penafsèran panèka. Tugas sè ambisius panèka èghâbây kalabân cara sè bhân-sabbhân è karjâ-karjâna salastarèna (bâca è bâbâ).
Menangka bâgiyân ḍâri proyek ontologisna, Heidegger aghâli polè filsafat Bârâ' sabellunna. Dhibi'èn terro ajellassaghi aponapa bân kadhiponapa pangataowan tèoritis ḍâtâng akadhi hubungan sè palèng dhâsar ḍâ' kabâḍâ'an. Panjelasan panèka aropaaghi destructiring (Destruktion) ḍâri traḍisi filsafat, strategi interpretatif sè èjhârbâ'aghi pangalaman dhâsar sè èbâḍâ'aghi è bâbâna filsafat sabellunna. È ḍâlem mabâḍâ bân bâkto, dhibi'èn sempat destructures filsafat Descartes; è karjâna salastarèna, èpon aghunaaghi cara panèka kaangghuy aghâli filsafat Aristoteles, Kant, Hegel, bân Plato, bân laènna. Tèknik panèka cè' èpangaro sareng penḍekatan dekonstruktif Derrida, sanajjân bâḍâ perbhidâân sè cè' pentingnga è antarana ḍuwâ' metoḍe panèka.
Mabâḍâ bân bâkto panèka tamaso' prèstasi sè èghâdhui è awwâl karir Heidegger, namong bâḍâ karjâ-karjâ penting laènna ḍâri perioḍe panèka, è antarana Die Grundprobleme der Phänomenologie (Masalah Dhâsar Fenomenologi, 1927), Kant und das Problem der Metaphysik (Kant bân Masalah Metafisika, 1929), bân "Watafisika?" ("Apa Metafisika?", 1929).
Maskè Heidegger ngèklaim jhâ' kabbhi tolesanna èkabâsaè sèttong partanya'an, partanya'an sè bâḍâ, è taon-taon saterrossa èterbitaghi bân bâkto dhâddi bhârâng sè èfokusaghi karjâna èlang-alèng aobâ. Obâ'ân panèka serrèng èsebbhut Heidegger Kehre (berbalik). È karjâ-karjâna sè saterrossa, Heidegger aobâ ḍâri "ngalakonè" ḍâ' "neng-neng." Dhibi'èn korang fokus ḍâ' cara-cara sè èghâbây struktur èpamangghi ḍâlem kalakoan sabbhân arè bân ḍâlem pangalaman Angst, bân lebbi fokus ḍâ' cara-cara sè èghâbây kalakoan dhibi' sè èghântong ḍâ' "keterbukaan dâ' bâdâna" sabellunna. Intina manossa panèka ajâgâ keterbukaan panèka. (Bhèdhâna karjâ-karjâ awwâl bân akhèrra Heidegger lebbi bânnya' bhâdhânna penekanan ḍâri bhâdhân sè raḍikal akadhi antara karjâ-karjâ awwâll bân akhèrra Wittgenstein, tapè cokop penting kaangghuy mabhenḍerraghi pembagian korpus Heidegger dhâddhi tolesan "awwâl" (ra-kèra, pra-1930) bân "terlambat" tolèsan).
Heidegger nolak kabukka'an panèka ḍâ' "katerrowan kaangghuy akoasa" ḍâri subjek manossa modern, sè ngèbâ mahlok ḍâ' tojjhuwânna dhibi' èbhândhingaghi èpabâli "dhâddhi apa sè bâḍâ." Heidegger ngajhâri jhâjhârbâ'ân filsafat bârâ' mènangka perioḍe singkat sè èbâḍâ'aghi è jhâman pra-Socrates, khusussa Parmenides, Heraclitus, bân Anaximander, ètoro'è sareng perioḍe sè lebbi lanjhâng sè sajân èḍominasi sareng subjektivitas nihilistik, sè èmolaè sareng Plato bân èpuncak sareng Nietzsche.
È tolesan salanjhângnga, ḍuwâ' tèma sè èbâliaghi panèka puisi bân tèknologi. Heidegger ngabâs puisi mènangka cara sè unggul sè èghunaaghi kaangghuy mahlok sè èpamangghi "è ḍâlem dhibi'na." Para pamaèn bhâsa puitis (sè, kangghuy Heidegger, panèka essena bhâsa dhibi') èjhârbâ'aghi permainan sè bâḍâ bân ta' bâḍâ sè pareppa'an kadhibi'. Heidegger fokus ḍâ' puisi Holderlin.
è bâbâna kakowadhân sè èpamangghi ḍâri puisi, Heidegger aghâbây kakowadhân tèknologi. Inti ḍâri tèknologi panèka konversi ḍâri sakabbhina alam semesta mahlok dhâddhi "berdiri cadangan" (Bestand) sè èbhândhingaghi ḍâri ènergi sè èsediaaghi kaangghuy èghunaaghi sareng manossa sè mèlè kaangghuy èghunaaghi. Caḍangan sè berdiri awâkkèlè nihilisme sè palèng ekstrim, polana mahlok sè oḍi' samporna tunduk ḍâ' karebbhâ subjek manossa. Heidegger ta' jhârna' ngokom tèknologi; èpon parcajâ jhâ' ḍominasi sè ètambâi bisa aghâbây manossa abâli dâ' tugas sè asli. Namong, bânnya' karjâ Heidegger è budhi arè ètandhai sareng nostalgia agraris sè jhârna'.
Karjâ-karjâ Heidegger sè penting salastarèna tamaso' Vom Wesen der Wahrheit ("È Èsènsi Kabhânḍârrân," 1930 ), Der Ursprung des Kunstwerkes ("Assal Karjâ Seni," 1935 ), Bauen Wohnen Denken ("Abhângon mèkkèr kènnengngan," 1951 ), bân Dincher der Dencer Dencer (Pertanyaan Tentang Tèknologi," 1953 ) bân Apakaj heisst Denken? ("Napa ponapah sè èsebbhut Mèkkèr?" 1954 ).[3]
Sombher
[beccè' | beccè' sombher]- ↑ Samodra, Fitriyani Puspa. "Apa itu Eksistensi: Memahami Makna dan Konsep Keberadaan Manusia". Liputan 6. 2025-01-16. Aksès 2025-04-12.
- ↑ Sihombing, Agustian Ganda Putra. "Desain Baru Relasi dengan Alam" Diarsipkan 2025-04-12 di Wayback Machine.. Detik. 2022-03-18. Aksès 2025-04-12.
- ↑ Saputra, Rachmaddani Saputra. "6 Buku Karya Martin Heidegger yang Mudah Kamu Pelajari". IDN Times. 2024-11-29. Aksès 2025-04-12.