Kristofer Kolumbus

Kristofer Kolumbus

Asmana ḍâlem bhâsa asli	(lij) Christoffa Corombo
Carèta oḍi'
Èlahèraghi	(la) Christophorus Columbus 25 Agustus 1451 ↔ 31 Oktober 1451 Genova (id)
Sèdhâ	20 Mèi 1506 (54/55 taon) Valladolid (id)
Penyebab kematian (id)	Gagal jantung (id)
Tempat pemakaman (id)	Katedral Sevilla (id)
Viceroy of the Indies (en)   17 April 1492 – 20 Mèi 1506   Profanador (en)   1492 – 23 Agustus 1500 – Francisco de Bobadilla (en)  →
Data pribadi (id)
Aghâma	Gereja Katolik Roma (id)
Kalakoan
Spesialisasi (id)	Transportasi laut (id) , marine transportation (en) bi' seamanship (en)
Karjâ	Explorer (en) , Pelaut (id) , seafarer (en) , pengelana (id) bi' pereka cipta (id)
Dipengaruhi oleh (id)	Pierre d'Ailly (mul) , Paolo dal Pozzo Toscanelli (mul) , Ptolemaeus (id) , Marco Polo (id) bi' John Mandeville (id)
Kesetiaan (id)	Mahkota Kastilia (id)
Pangkat militer (id)	laksamana (id) almirante de la mar Océana (en) (1492–)
Ordo keagamaan (id)	Third Order of Saint Francis (en)
Bhâlâ
Keluarga (id)	Columbus Family (en)
Pasangan nikah (id)	Filipa Moniz Perestrelo (en) (1479–)
Kekasih (id)	Beatriz Enríquez de Arana (en)
Pottra	Fernando Kolumbus (id) Diego Columbus (en)
Orèng towa	Domenico Colombo (en) , Susanna Fontanarossa (en)
Saudara (id)	Bartholomew Columbus (en) bi' Diego Colombos (en)
Tanda tangan (id)

Kristofer Kolumbus (nama Genoa asli: Christoffa Corombo; 30 Oktober 1451- 20 Mei 1506) èngghi panèka sala sèttong penjelaja bân dhâghâng ḍâri Republik Genoa (samangkèn Italia), sè nyebrangè Samudera Atlantik bân sampè' ḍâ' benua Amèrika è tangghâl 12 Oktober 1492. Perjhâlânan panèka èbiyayaè bân Rato Isabella ḍâri Kastila Spanyol salastarèna rato kasebbhut suksès ajhejhe Andalusis. Èpon partajhâ jhâ' bentu'en bhumè panèka bungkol, bân ngangghep sèttong kapal bisa ḍâpa' kantos ka Tèmor jhâu lèbât bârâ'.

Colombus bânnè orèng lu-ghâllu sè ḍâpa' ka Amerika, bâkto panèka ampon bâḍâ sè ngennengngè. Èpon jhughân bân jhughân bânnè orèng Èropa sè lu-ghâllu sè ḍâpa' ḍâ' benua jârèyâ sabâb samangkèn ampon èako sacara lowas jhâ' orèng-orèng Viking ḍâri Eropa ḍâjâ ampon mèyos ḍâ' Amerika ḍâjâ è abad ka 11 bâ maddhek koloni L'Anse aux Meadows ka'angghuy jangka bâkto sakejjhâ'. Bâḍâ parkèra'an jhâ' orèng sè ta' èkennal alajâr ḍâ' Amèrika sabellunna Kolombus.

Kolombus ngèra jhâ' polo kasebbhut ghi' sobung sè mèyossè, sobung sè ngennangngè. Kolombus bân kalompo'na aghâdhuwi rencana ka'angghuy adhâddhiyaghi polo kasebbhut mènangka palowasan wilajâ Spanyol. Nangèng èbâkto alebbhu ḍâ' polo kasebbhut Kolombus takerjhat nemmo bhangonan persis kalabân sè perna ètèngalè è Afrika. Awwâlla Kolombus bân ana' buwâna èsambhut kalabân bhâghus bân orèng Indian, tapè sa'amponna Kolombus aghuna'aghi kakerrasan bân perbudakan ka'angghuy ajhejhe wilajâ anyar jarèyâ, orèng Indian alaksana'aghi panolakan. Sabâgiyân kapal rombongan Kolombus èpakèllem sabâb orèng Indian arassa éganggu bân èancem kalabân kaḍâtengngan Kolombus.

Kaoḍi'an awwâl

Kristofer Kolombus bhâbhâr è Rèpublik Genoa antara 26 Agustus bân 31 Oktober 1451. Ta' èkaonèngè kalabân pastè bilâ Kolombus bhâbhâr. Panèka nyebbâbaghi anggheppan ḍâri bânnya' pihâ' jhâ' Kolombus bisa bânnè orèng Italia; bâḍâ pan-bârâmpan anggeppan sè terkennal nyebbhutaghi 25 kennengngan bhâbhârrâ Kolombus, tamaso' Spanyol, Yunani, Portugal kantos Skotlandia. È bâkto nyar-anyar panèka paneliti ḍâri Universitas Granada, Spanyol ngangghep Kolombus katoronan Yahudi sè bhâbhâr è Spanyol.

Ta' bânnya' sè bisa èkaonèngè ḍâri jhâman kènè'na Kolombus. Asalla kalowargana ḍâri kellas tengnga kabâbâ, tapè cokop èkennal è Genoa. Ramana èkennal ngaghungè pan-bârâmpan dhâghângan akadhi pèntèan ewwol, anggur bân kèju. È taon 1455 kalowargana ngallè ḍâ' sèttong compo' è sèddhi'na Porta Sand' Andrèa, è ka'ḍinto sèttong roma èparèngè asma Roma Kolombus ( Casa di Colombo)

Sajjhek ghi' kènè', Kolombus lèbur ḍâ' kapal bân palajârân. Ta' bisa èpastèaghi bilâ teppa'na lu-ghâlluna Kolombus alajâr sabâb kabhenderrân panèka ghi' dhâddhi perdebbadhân. Mènorot pottrana, Ferdinand, èpon ampon alajâr sajjhek omor 14 taon. È omor sè ghi' ngoḍá, Kolombus ampon alajâr ḍâpa' ka Lisbon, Marseille, Khios, Tunis, Irlandia, sampè' Islandia.

Kolombus ngoḍâna ta' sakola sè dhâddhi sabâbbhâ ta' onèng maos bân nyerrat. È bâkto oḍi' è Spanyol bhuru ajhâr èlmo —tèknik perkapalan, navigasi, astronomi, matematika, bân geografi,—bân ajhâr bhâsa anyar, tamaso' bhâsa Portugis, Spanyol, bân Latin sè èkaolle ḍâri kennalan bân buku. Kolombus ampon maos buku catettan perjhâlânan Marco Polo, sir John Mandeville, Imago Mundi karjâ Plerre d'Ailly, Natural History karjâ Pliny, bân Historia Rerum Ubique Gestarum karjâ Paus Pius II. Kabbhi bukuna bânnya' tentanv catettan tolèsan tanang sè èserrat è pèngghirra buku.

Rakèra Kolombus ḍâpa' è Lisbon è taon 1476 sa'amponna kapalla èserrang bân bajak laut ḍâri Prancis. Sajjhek taon 1477 Kolombus ampon neng-neng è Lisbon bân ètarèma bân padhurrun orèng lowar Genoa è kottha kasebbhut. Kolombus bân alè'na, Bartholomew, mukka' usaha tokang ghâbây petta sè bânyya' èkabhuto bân orèng majâng. È nga-tengnga kantos akhèr 1470-an, Kolombus èpalako bân kalowarga Centurione ka'angghuy mèmpèn kapal dhâgâng ghulâ è kapolowan Atlantik—ḍâri bân nojjhu ḍâ' Madeira, Porto Santo, Azores, kantos Karania. Èpon jhughân tamaso' ḍalem pangirèman ka Afrika Bârâ'.

È Portugal, Kolombus akabin sareng Dona Felipa Perestrello e Moniz. Dona Felipa panèka pottrè ḍâri sala sèttong kalowarga santana kasohor è Portugal; Dom Bartholomew Perestrello bân rajina sè kapèng tello', Dona Isabel Moniz. Ḍâri rajina panèka, bhâbhâr sèttong pottra, Diego Kolombus otabâ Diego Colon, è taon 1480. Pan-bârâmpan taon saterrossa, Dona Felipa sèdhâ sabellunna Kolombus adhingghâlaghi Portugal bân mèyos ḍâ' Spanyol è taon 1485.

Sakètar taon 1486 Kolombus aghâdhuwi hubungan bân bâbinè' è Cordoba sè asmana Beatriz Enriquez de Harana sè kamodiyân abhâbhâraghi pottra, Ferdinand Kolombus, è taon 1488. Maskè ta' akabin, Kolombus aghâdhuwi hubungan sè bhâghus kalabâb kalowarga De Harana, mala tarètan bân sapopona Beatriz ollè posisi è palajârân Kolombus. Paḍân kalabân bâsiyat Kolombus, Beatriz bân Ferdinand ollè sabâgiyân arta ḍâri klan Kolombus è koloni anyar.