Kopèng
Kopèng iyâ arèya organ sè bisa nengennè sowara bân jughân bânnya' anḍi peran è dâlem kaseimbangan bân posisi bhâdhân. Kopèng neng kèbân vertebrata anḍi ḍâsar sè paḍâ ḍâri jhuko' sampè' manossa, kalabân pan-bârempan variasi sasuai kalabân fungsi bân spesies.
Satiap vertebrata anḍi' sèttong pasang kopèng sè simètris neng bâgiyân sè berlawanan neng cètha', kaangghuy ajâgâ kaseimbangan bân lokalisasi sowara.
Sowara iyâ arèya bentu' ènergi sè agerra' ngalèbâdhi udara, aèng otabâ bârâng laènna, è dâlem sebuah gelombang. Maskè kopèng sè adetèksi sowara, fungsi pangenalân bân interpretasi èlakonè neng otâ' bân sistem saraf pusat. Rangsangan sowara èsampaiaghi ka otâ' lèbât saraf sè nyambungaghi kopèng bân otâ' (nervus vestibulokoklearis). Manossa kalabân kondisi kopèng normal omomma bisa adeteksi sowara kalabân frekuensi antara 20 sampè' 20.000 Hertz.[1]
Kopènga Manossa
[beccè' | beccè' sombher]Bâgiyân Kopèng
[beccè' | beccè' sombher]Kopèng tasoson ḍari tello' bâgiyân iyâ arèya kopèng lowar, kopèng tengnga, bân kopèng dâlem.[2]
Kopèng lowar
[beccè' | beccè' sombher]Bâgiyân lowar iyâ arèya bâgiyân palèng lowar ḍâri kopèng. Kopèng lowar tasoson ḍâri dâun kopèng, lobâng kopèng, bân saloran kopèng lowar. Kopèng lowar tamaso' dâun kopèng otabâ pinna, Liang kopèng otabâ meatus auditorius eksternus, bân gendang kopèng otabâ membran timpani. Bâgiyân dâun kopèng anḍi' fungsè kaangghuy abhânto ngara'aghi sowara ka dâlem liang kopèng bân ahèrra depa' gendang kopèng.[3] Rancangan sè cè' kompleks neng kopèng lowar anḍi' fungsè kaangghuy nangkep sowara bân bâgiyân palèng penting iyâ arèya liang kopèng. Saluran rèya aropa hasèl sosonan tolang ngoḍâ sè èlapèsè kolè' tèpès.
È dâlem saloran bâḍâ bânnya' kalènjâr sè ngasèllaghi zat akadhi lilin sè è sebbhut serumen otabâ kotoranna kopèng. Ghun bâgiyân saloran sè aghâbây sakonnè' serumen sè anḍi' obu'. Neng konco'en saloran bâḍâ gendang kopèng sè nerrosaghi sowara ka kopèng bâgiyân ḍâlem.[4]
Kopèng lowar bân kabudayaan
[beccè' | beccè' sombher]Maskè bâgiyân ḍâun kopèng ta' patè penting, bâgiyân rèya sering èghuna'aghi kaangghuy mateppa' tampèlan mowah. Ḍâlem masyarakat bârâ', kopèng sè rajâ bân èkatèla ta' simetris bhâkal marosa' panampilân. Bedah sè awwâl kaangghuy ngatasè hal kadebbhut èpublikasiaghi neng 1881.
Kopèng tengnga
[beccè' | beccè' sombher]Kopèng tengnga iyâ arèya rongga udara neng buḍina gendang kopèng, sè tasoson, 3 tolang pangèdingan (martil otabâ malleus, landâsan otabâ incus, bân sanggurdi otabâ stapes). Konco'en ḍari saloran Eustachius jughân bâḍâ è kopèng tengnga sè anḍi' fungsè kaangghuy nyaimbangaghi tekanan udara neng kopèng lowar kalabân kopèng tengnga.
Getarân sowara sè ètarèma bi' gendang kopèng bhâkal èpadepa' ka tolang pangèdingan. Bâng-sèbânga tolang pangèdingan bhâkal tettep madepa' getarân ka tolang. Tolang sanggurdi sè aropa tolang palèng kènnè' neng bhâdhân nerrosaghi getarân ka koklea otabâ roma siput.
Neng manossa bân kèbân dârât laènna, kopèng tengnga bân saloran pangèdingan bhâkal taèssè udara dâlem kabâdâ'en normal. Ta' akadhi neng bâgiyân lowar, udara neng kopèng tengnga ta' ahubungan kalabân udara neng lowar bhâdhân. Saloran Eustachius ngahubungaghi roangan kopèng tengnga ka budina faring. Dâlem kabâdâ'en biasa, hubunganna saloran Eustachius bân kopèng tengnga tatotop bân tabukka' neng è bâ'to ngaèl bân awway. Hal kasebbhut ajellasaghi jhâ' arapa panompang kapal ngarbâng arassa 'kopok samantara" è bâ'to lepas landas. Rasa kopok èsebabaghi bâdâna parbidâen tekanan antara udara neng sakètar. Tekanan udara neng sakètar la toron, tapè è kopèng tengnga aropa tekanan udara dârât. Hal kasebbhut bhâkal nyebabaghi gendang kopèng kalowar saèngghâ pangèdingan dhâddhi terganggu bân nimbulaghi rassa sakè'. Parbidâen rèya bisa èatasè kalabân mekanisme angaèl sasuatu otabâ awway.
Mènorot Gabriel Corfas, bâdâ pan-bârânpan orèng ta' patè arassa tagangghu pangèdingânna polana alasân sè bidâ. Saèngghâ butoh diagnosis patogenesis sè sèpa' bân èyangghâp penting sarah. Mereka nemmo sabâb rèya aghuna'aghi tèkos sè ngalamè gângguwân dâlem sel Schwann sè aghâbây myelin (insulates akson saraf neng kopèng) nyebabaghi èlanga pangèdingan sè ngèrrem. È bâ'to kopèng èkenning sowara ranying salama pan-bârâmpan bâ'to, sinapsis ngahubungaghi sel-sel kalabân neuron neng kopèng bâgiyân dâlem sè èlang. Kaèlangan sinapsis la abhu'tèaghi mènangka mekanisme sè nyebabaghi èlanga pangèdingan. Sabâb kakorangan sel Schwann bisa kadhâddhiyân ka individu sè la ngalamè paparan sowara saèngghâ dhâddhi gângguwân neuropati pangèdingan. Kaḍuwâ' bentu' gângguân rèya bisa dhâddhi neng orèng sè paḍâ mènangka efek aditif.
Sombher
[beccè' | beccè' sombher]- ↑ Widagda, M. E. P., Suhaedi, S., Adesfar, L., Wahyudi, N., & Vahlevi, M. R. (2021). ALAT BANTU DENGAR SEBAGAI MEDIA PENUNJANG PEMBELAJARAN KOMUNIKASI BICARA PADA SISWA–SISWI TUNARUNGU DI SEKOLAH LUAR BIASA (SLB) NEGERI BALIKPAPAN DAN SEKOLAH LUAR BIASA (SLB) TUNAS BANGSA BALIKPAPAN. KoPeN: Konferensi Pendidikan Nasional, 3(1), 163-174. Aksès 2025-04-03.
- ↑ Verina, W. (2015). Penerapan Metode Forward Chaining untuk Mendeteksi Penyakit THT. JATISI (Jurnal Teknik Informatika dan Sistem Informasi), 1(2), 123-138. Aksès 2025-04-06.
- ↑ Arisworo, DJoko (2008). IPA Terpadu (Biologi, Kimia, Fisika) untuk Kelas IX jilid 3. Jakarta: PT Grafindo Media Pratama. hlm. 67. ISBN 9789797583316. Aksès 2025-04-06.
- ↑ Budiarti, I. S. (2023). Indra Pendengaran; Telinga. Bumi Aksara. Aksès 2025-04-06.