Jainisme

Jainisme (Bhâsa Sanskerta: जैनधर्म - Jainadharma, bhâsa Tamil: சமணம் - Samaṇam) iyâ arèya aghâma Dharma. Jaina anḍi' artè anḍi' artè aghâma panakloghân. Maksoddhâ panaklok kodrat-kodrat syahwâti è ḍâlem tata oḍi' na manossa. Aghâma-aghâma Jaina rowa è kaghâbây bi' Nataputta Vardhamana, oḍi' è taon 559-527 SM sè anḍi' celloghân Mahawira sè artèna pahlawan rajâ.

Aghâma Jaina lahèr ngaḍâ' katèmbhâng aghâma Bhuḍḍhâ. Aghâma Bhuḍḍhâ anḍi' pengikut lebbi lowas è lowar Inḍia, tapè aghâma Jaina kabâtes coma è Inḍia. Kaḍuwâ' aghâma kasebbhut aropaaghi reaksi ka kabâḍâân è ḍâlem aghâma Hinḍu tentang parkembangânna ajhârân è masa lambâ'.

Dhibâsa rèya bâḍâ lebbi ḍâri 8 juta pengikut aghâma rèya. Kabbhi orèng otamana è temmo è Inḍia. Secara sosial, biyasana para pengikut Jainisme tamaso' ka kalompo' menengah ka attas. Aghâma Jaina rowa è toronnaghi bangunan-bangunan kowèl sè sanget è kennal kabhâghusân arsitekturrâ è Inḍia bân è kèntarè bi' wisatawan.

Asal-mola na

istilah Jaina sè palèng semma' kalabân "kètab soccè" iyâ arèya aghâma, "kadâtengngan" saprangkat doktrin lèbât transmisi bi' ghuru otoritatif bân katoronan jellas, iyâ arèya orèng sè lakar ongghu jellas sè ella nemmo kabhenḍerân ahimsa. Aghâma è simpullaghi ḍâlem parnyataan sè segghut è kaoca': "Manossa sè layak mètorot artè, terros para morèd nyoson sutta (teks soccè), bân teks soccè alanjhut demmi kabhâghusânna doktrin". Arèya sè aghâbây artè teks kapèsa ḍâri kata-kata na. Sutta artè na "indikasi" -- bhârâng sè coma ngisyarattaghi otabâ nojjhuwaghi ka artè sè sacara bungkol coma è terrangngaghi bi' ghuru sè bisa.

Lèbât hal kasebbhut, bisa è saksèaghi bahwa prosès tello' lapès rèya dhâddhi ḍâlem carèta na Mahavira. Samarèna nasèhattdhâ, è riwayattaghi bahwa ia ahotbâ è kowèl roh bhungka è addhâpphânn rato bân rato Champa, jhughâ palèng rajâ na askètik, ḍèwa, orèng bhudhu bân kèbân. Para morèd Mahavira sè ngedingaghi hotbâ kasebbhut terrosâ nyampayyaghi pessanna lèbât lèsan, saèngghâ dhâddhi sutta. Namong, rèya coma aropaaghi "indikasi" oca' Mahavira. Ia menuturkan kabhenḍerân sè abhâdhi bân teptep, sè akadhi alam samesta, ella è sampayyaghi bi' para manossa tercerahkan è era-era sabelluna. Sutta ta' arekkam oca'na Mahavira, tapè komèntar pagghun ka pessanna.