Ihrom
È ḍâlem konsèp Islam, Ihrom ( bhâsa Arab : إحرام Ihrām ) Èngghi panèka kabâḍâ'ân orèng sè anḍi' niat ka'angghuy ngalakonè haji bân/otabâ Umroh . (hlm.15) Orèng sè ngalakonè ihrom èsebbhut kalabân istilah tongghâl "muhrim" bân istila jâma' " muhrimun" . Calon jâma'ah hajji bân Umroh kodhu ngalakonè sabellunna miqot bân èsambhât kalabân tahallul .
Angghuyân ihram
[beccè' | beccè' sombher]Kalambi ihrom ghâbây orèng lake' panèka 2 lembâr kaèn sè ta' jhâi' sè èangghuy ghâbây bâgiyân bâbâ ka'angghuy notobhi aurat, bân potong kaen sè laènna èangghuy mènangka salèndang. Salaèn ka'dissa, kalambhi ihrom bhâbinè'an notobhi kabbhi bhâdhanna salaèn salèrana bân pa'-dhâpa' tanang ḍuwâ'na (akadhi kalambhi bâkto abhâjâng). Bhârnana kalambhi ihrom èsunnahaghi potè.
Kaotama'an ihrom
[beccè' | beccè' sombher]1. Taat ḍâ’ ka Allah : Ihrom aropa’agi sala sèttong rokon otama èpon hajji sareng umroh. Kalabân ngaghem ihrom, orèng muslimin nandhâ’âgi ta’at tor atoro’ ḍâ’ papakonna Allah. Panèka langkah pertama sè pentèng ḍâlem ngalakonè hajji otabâ Umroh.
2. Kesederhanaan bân persaudaraan: Bâkto maso' ka kabâdâ'an ihrom, sadhâjâ jâma'a hajji otabâ umroh ngangghuy kalambhi ihrom sè paḍâ, ta' èbidhâ'âghi kellas sosial, kasoghiyân, otabâ status. Hal ka'ḍinto abhângon rassa persaudaraan bân kesederhanaan è antara sadhâjâna jâma'a. Tadha’ bidhâna, sadhâjâna paḍâ è ajunanna Allah.
3. Panyoccèan abâ': Ihrom èngghi panèka ritual panyoccèan bân abhersè'è abâ' dhibi' sabellunna maso' ḍâ' kabâḍâ'an ihrom. Hal ka’ḍinto aghâmbhâragi pangaterro ka'angguy abhersè'è abâ’ mènangka bhâdhân tor rohani sabellunna ibâdâ. È dâlem ihrom, orèng èparloaghi ka'angghuy ajhâuwi ḍâri hal-hal sè èlarang bân konsèntrasi namong ka'angghuy ibâḍâ.
4. Fokus ḍâ' ibâḍâ: Bâkto orèng maso' ihrom, orèng jârèyâ maso' ḍâ' kabâḍâ'an sè ngalarang cem-macem hal, akadhi nyokor rambhut, ngaghem om-ro'om, maḍang, aperrang, bân ngalakonè sèttong-sèttong lalakon. Hal ka'ḍinto abhânto orèng ka'angghuy fokus samporna ḍâ' ibâḍâ bân nambâi kasadaran ḍâ' hadirat Allah è ḍâlem sadhâjâna lalakon bân pèkkèran.
5. Kasempatan ka'angghuy meccè' abâ' dhibi': Ihrom panèka bâkto sè saè ka'angghuy introspeksi bân meccè' abâ' dhibi'. Ḍâlem kabâḍâân ihrom, orèng èlarang ngalakonè kalakoan sè biasana èlakonè ḍâlem kaoḍi'ân sabbhân arè. panèka aberri' kasempadhân ghâbây orèng ka'angghuy mèkkèr tèngka pola bân kabiyasa'anna, bân meccè' aba'na kalabân nambâi taqwa bân kabeccè'an.
6. Narèma sapora sareng ghânjhâran: Ngalakonè sunnah hajji sareng umroh kalabân ikhlas bân jhujhur ḍâlem kabâḍâ'ân ihrom aropa'aghi sala sèttong wujud ibâḍâ sè sanget èbherkadhi sareng Allah. Mamarè ibâḍâ ka’ḍinto kalabân saè bisa maḍâteng sapora ḍâri Allah tor ghânjhârân sè rajâ. Ḍâlem Al-Quran, Allah ajhânjhi aparèng ghânjhârân sè rajâ ḍâ’ orèng sè alampa’agi hajji kalabân ghu-onghu.
Parlo èkaènga’è jhâ’ o panèka kabâḍâ’ân sè kodhu èlampa’aghi kalabân atoro’ ḍâ’ atoran tor tata cara sè ampon ètep-teppaghi. Saka’ḍinto bâkto sâ arghâ ka'angguy abhâktè ka Allah kalabân ikhlas tor saḍar, tor ka'angguy mabeccè' abâ’ sacara rohani tor moral.
Pantangan
[beccè' | beccè' sombher]Bâkto è ihrom, èlarang ghâbây orèng ngalakonè sèttong-sèttong hal akadhi ngangghuy kalambi sè èjhâi', notobhi cèthak (ghâbây lakè') bân salèrana (ghâbây binè'), bersetubuh, akabin, adhâbu sè kotor, mate'è kèban bân tombuwân, motong obu'/kuku, bân salaènna.