Hangeul

Hangeul/Josŏn-gŭl 한글 / 조선글
Jenis aksara	Alfabet
Bahasa	Korèa bhâsa Cia-Cia (ta' resmi)
Pencipta	Raja Sejong sè aghung
Periode	1443 kantos samangkèn
Arah penulisan	Cèṭa'an:ISO 15924 direction (tradisional: atas ke bawah, dari kolom sebelah kanan)
ISO 15924
ISO 15924	Hang, 286 , ​Hangul (Hangŭl, Hangeul)
Pengkodean Unicode
Nama Unicode	Hangul
Rentang Unicode	U+AC00–U+D7AF, U+1100–U+11FF, U+3130–U+318F, U+3200–U+32FF, U+A960–U+A97F, U+D7B0–U+D7FF, U+FF00–U+FFEF

Hangeul, otabâ Joseongeul/Josŏn-gŭl è Korèa ḍâjâ èngghi panèka lètter sè èghuna'aghi ka'angghuy nyerrat bhâsa Korèa. . Hangeul èghâbây sareng Raja Sejong sè aghung (1397-1450) è taon 1443 jhâman Dinasti Joseon. Maskè serradhân Hangeul akantha serradhân ideografik (tolèsan ḍâlem bentu' 'simbol' akadhi lètter Tionghoa, Hangeul aslina aropa'aghi lètter fonetik otabâ alfabèt, karana sadhâjâ horoppa aropa'aghi lambhâng vokal bân konsonan sè bhidhâ. Alfabèt Hangeul bâḍâ 24 horop (jamo)— 14 horop matè (konsonan) bân 10 horop oḍi' (vokal). Aslina Hangeul ghi' aghâdhuwi 3 konsonan bân 1 horop vokal, tapè èpaèlang. Salaèn ka'angghuy nyerrat bhâsa Korèa, Hangeul jhughân èghuna'aghi ka'angghuy bhâsa Cia-Cia, è Sulawèsi Tenggara,Inḍonèsia. Sabbhân tangghâl 9 Oktober è Korèa Lao' èyèmodhi mènangka Arè Hangeul.

Sajara

Hangeul èkaghâbây sareng Raja Sejong sè aghung. Saterrossa, è taon 1446, Hangeul ètampèlaghi ḍâlem bentu' terpublikasi bân pandhuan panjelasan rinci. Sejong namen alfabèt kasebbhut Hunminjeongeum ("sowaea sè teppa' ka'angghuy èajhâri ḍâ' rakyat"). Alfabèt panèka samangkèn ènyamaè Hangeul sè artèna "Alfabèt Han" otabâ"Alfabèt aghung". Maskè èanjuraghi sareng raja, ta' bânnya' sarjana Joseon sè poron nyerrat kalabân Hangeul. Sadhâjâ sarjana ngangghep jhâ' Hangeyl panèka alfabèt ka'angghuy bâbinè' (eon-mun) karana sanget ghâmpang èajhâri. Sadhâjâ sarjana bân bangsawan sè kabânnya'an orèng lakè' ghi' aghuna'aghi hanja. Sadtrawan binè' sè èkennal sareng karjâ-karjâna ḍâlem Hangul antarana Shin Saimdang (1504–1551), Heo Nanseolheon (1563—1589) bân Myeongseong (1851—1895).

Kaunggulan

Ḍâri 6000 bhâsa sè ètotoraghi è dhunnya samangkèn, pèra' 100 bhâsa sè aghâdhuwi lètterra dhibi', sala sèttongnga panèka bhâsa Korèa sè aghuna'aghi sistem panolèsan Hangeul. Hangeul panèka tong-sèttongnga lètter sè èghâbây sareng sèttong orèng aḍhâsar tèori bân maksod sè ampon èrencana'aghi kalabân saè. Ètèmbhâg lètter bhângsa laèn, Hangeul ta' èḍhâsaraghi ḍâ' sèttong bhâsa tolès otabâ nèndhâ lètter laèn, tapè unik Ka'aghunganna Korèa. Bi-lebbi polè, Hangeul panèka sistem panolèsan sè sèpatta ilmiah, èḍhâsaraghi ḍâ' pangaonènganna kabhâsa'an sè ḍâlem bân asas-asas filosofis saèngghâ madhâddhi praktis, ghâmpang è ajhâri, bân bhâghus ropana.

Asas-asas Hangeul

Ḍâlem sabâgiyân bânnya' sajarana, rakyat Koréa nyerrat kalabân lètter Tionghoa (Hanja). Karana bhâsa totor kaḍuwâ' bhângsa panèka asalla ḍâri kalowarga sè bhidhâ, bhâsa Korèa ta' bisa èungkapaghi kalabân bhender ḍâlem lètter Tionghoa. Ḍâlem bhâsa Tionghoa, kalimat è tandhâi kalabân partikel, tapè ḍâlem bhâsa Korèa, akhèran èghuna'aghi ka'angghuy nambâi otabâ amodifikasi artè. Maskè ta' nyaman, kaom bhângsawan Korèa (yangban) pagghun nyokong pangangghuyân hanja.

Raja Sejong panèka sèttong pamimpèn sareng ilmuwan, bân pelopor bhudhâjhâ. Lèbât usahana sè ataonan, èpon neliti unit ḍhâsar bhâsa Korèa aghuna'aghi kapènterranna tentang kabhâsa'an bân akhèrra suksès aghâbây lètter, Hunminjeongeum.

Tolèsan è Sejong Sillok, volumè Joseon Wangjo Sillok (bhâbhâd Joseon) tangghâl 30 Ḍèsèmber taon ka-25 jhâman Sejong dhâddhi raja, amonyè

Bulân panèka, Raja ampon aghâbây 28 lètter Onmun (lètter totor) sacara abâ'na dhibi'... maskè jhimet bân rèngkes, lètter panèka bisa ngasèllaghi cem-macem sè bânnya' bân ènyamaè Hunmin Jeongeum.

Aḍhâsar "penjellasan bân conto-conto Hunmin Jeongeum" (1446): lambhâng konsinan ḍhâsar abentu' kalabân sistematis aḍhâsar ḍâ' lèsanna manossa bâkto adhâbu sajumbla jennis sowara, tapè konsonan laèn èbentu' kalabân nambâi guratan ka-5 bentu' ḍhâsar.