Gottfried Leibniz

Gottfried Leibniz
Asmana ḍâlem bhâsa asli	(de) Gottfried Wilhelm Leibniz
Carèta oḍi'
Èlahèraghi	21 Junè 1646 (Kalender Masehi Julius) ; Leipzig (id)
Sèdhâ	14 Novèmber 1716 (70 taon); Hannover (id)
Tempat pemakaman (id)	Neustädter Hof- und Stadtkirche St. Johannis (en) Coordinates: Missing latitude; Argumen-argumen yang tidak sah telah diberikan kepada fungsi {{#coordinates:}}
Konsili Aulicum (id)
Court counsel (en)
Geheimrat (en)
Data pribadi (id)
Aghâma	Gereja Lutheran (id)
Pendidikan	University of Altdorf (en) (1666–1667); Universitas Jena (id) (1663–1663); Universitas Leipzig (id) . Filsafat, hukum (id) (1661–1666); Alte Nikolaischule (Leipzig) (en) (1653–1661); Thomasschule zu Leipzig (en)
Kalakoan
Tesis akademis (id)	Casibus Perplexis In Jure (en) bi' Disputatio Arithmetica De Complexionibus (en) (1666 )
Penasihat doktoral (id)	Jakob Thomasius (en) , Erhard Weigel (en) , Bartholomäus Leonhard Schwendendörffer (en) bi' Christiaan Huygens (id)
Spesialisasi (id)	Analisis matematis (id) bi' Apologetik Kristen (id)
Karjâ	Matematikawan (id) , ahli hukum (id) , fisikawan (id) , filsuf (id) , diplomat (id) , sejarawan (id) , pustakawan (id) , musicologist (en) , penerjemah (id) , music theorist (en) , penulis (id) , diplomatician (en) , penyair (id) , insinyur (id) , zoologis (id) , juru arsip (id) , ahli biologi (id) , geolog (id) , policy advisor (en) , philosopher of law (en) bi' logician (en)
Bekerja di (id)	Universitas Leipzig (id)
Aliran (id)	Rasionalisme (id)
Murid dari (id)	Jakob Thomasius (en) , Bartholomäus Leonhard Schwendendörffer (en) , Erhard Weigel (en) bi' Christiaan Huygens (id)
Murid (id)	Jacob Bernoulli (id) , Johann Bernoulli (id) bi' Raphael Levi Hannover (en)
Dipengaruhi oleh (id)	Plato, Blaise Pascal (id) , Giordano Bruno (id) , Thomas Aquinas, Thomas Hobbes (id) , Aristoteles, Christiaan Huygens (id) , Moses Maimonides (id) , Konfusius, Francisco Suárez (en) , Nicolaus Cusanus (id) , Nicolas Malebranche (id) , Jacob Bernoulli (id) , Baruch de Spinoza (id) , René Descartes (id) , Agustinus dari Hippo, Jakob Thomasius (en) , Anselmus (id) , Nicolas Steno (id) , Erhard Weigel (en) , John Amos Comenius (id) , Plotinos (id) , Ramon Llull (id) , Hypatia (id) , Pierre Gassendi (id) , Giovanni Pico della Mirandola (id) , John Duns Scotus (id) , Jacques Bénigne Bossuet (en) bi' Ibnu Tufail (id)
Karya kreatif (id)
	Karya terkenal (id) Notasi Leibniz (id) ; Stepped Reckoner (en) ; integral calculus (en) ; calculus ratiocinator (en) ; (1684) Nova Methodus pro Maximis et Minimis (en) ; (1686) Discourse on Metaphysics (en) ; (1695) Q19234609 ; (1710) Théodicée (en) ; (1720) Monadology (en) ; (1765) New Essays on Human Understanding (en) ;
Murid doktoral (id)	Nicolas Malebranche (id) bi' Christian Wolff (id)
Bhâlâ
Orèng towa	Friedrich Leibniz (id) , Catharina Schmuck (en)
	Penghargaan (id) (19 April 1673) Fellow of the Royal Society (id) , untuk karya (id) Stepped Reckoner (en) ;
	Tanda tangan (id)

Gottfried Wilhem Leibniz otabâ è'èjhâ mènangka Leibnitz otabâ von Leibniz (1 Juli ( 21 Junè mènorot tarèkh kalènḍer Julian) 1646 - 14 Nopèmber 1716) èngghi panèka sèttong filsuf Jèrman katoronan Sorbia bân asalla ḍâri Sachsen. Èpon otamana èkennal karana ngartè Théodicée jhâ' manossa oḍi' ḍâlem dhunnya sè palèng bhâghus karana dhunnya èghâbây bân pangèran sè samporna. Paham Théodicée panèka dhâddhi kasohor sabâb èkritik èḍâlem buku Candide serratanna Voltaire.

Salaèn filsuf, Leibniz panèka èlmowân, matematikawan, diplomat, fisikawan,sajarawan, bân doktor ḍâlem hokom dhunnya bân hokom gârèja. Èpon èangghep mènangka roh universitas è jhâmanna bân aropa'aghi sala sèttong filsuf sè palèng anḍi' pangaro è abad ka-17 bân ka-18. Dhurrunna ḍâ' subyèk sè sanget lowas kasebbar è bânnya' jurnal bân apolo-èbuwân sorat bân serradhân manuskrip sè sadhâjâna ghi' ta' èpaterbi'. Kantos samangkèn ghi' sobung èdisi sè lengkap ḍâri serradhân-serradhân Leibniz bân kalabân panèka laporan lengkap ḍâri prestasina ghi' ta' bisa èlakonè.

Leibniz bhâbhâr è Leipzig bân sèdhâ è Hannover.

Riwâyat oḍi'na kalabân bâtara

Kalakowanna Leibniz kalabân bâtara akadhiyâ èbâbâ panèka:

1646-1666: taon-taon formatif
1666-1674: otamana alako ḍâ' Kurfürst Mainz, Johann Philipp von Schönborn, bân mentrina, Baron von Boineburg.
1672—1676: oḍi' è Paris, bân aghâbây ḍuwâ' perjhâlânan pentèng ka London.
1676—1716 ngabdhi ḍâ' kalowarga panjhi Hannover.
1677—1698: dhâddhi punggawa, lu-ghâllu ḍâri Johann Friedrich ḍâri Braunschweig-Lüneburg. Kamodiyân ḍâ' tarètanna, aḍipati, kamodiyân Kurfuerst, Emst August ḍâri Hannover.
1687—1690: mèyos kalabân lowas è Jèrman, Austria, bân Italia, aghâbây panelitian tentang buku sè èparènta bân Kurfürst tentang sajara kalowarga Braunschweig.
1698—1716: ngabdhi ḍâ' kurfurst Georg Ludwig ḍâri Hannover.
1712—1714: oḍi' è Wina. Èpèlè dhâddhi angghuta dèwan kakaisaran è taon 1713 bân Karl VI, Kaisar Romawi Soccè, è maligi Habsburg è Wina.
1714—1716: Georg Ludwig, salastarèna dhâddhi George I ḍâri Britania Raya, alarang Leibniz noro'è abâ'na ka London. Leibniz adhingghâl dhunnya ḍâlem kabâḍá'ân sè korang lebbi ètèlba.

Matematika

Sistem Linear

Leibniz nyoson koèfisièn sistem persamaan linèar ka ḍâlem sèttong matriks, ka'angghuy nyarè solusi ḍâri sistem kasebbhut manabi bâḍâ.^[1] Cara panèka kamodiyân èsebbhut èliminasi Gauss. Leibniz nyabâ' ḍhâsar hokom bân tèori dètèrminan, maskè matematikawan ḍâri Jeppang Seki Takakazu jhughân nemmo dètèrminan kalabân mandiri ḍâri Leibniz.^[2] karjâ-karjâna nojjhuwaghi pangètongan dètèrminan ngangghuy kofaktor. Pangètongan panèka ènyamaè rumus Leibniz. Èpon jhughân nemmo sistem persamaan linèar ngangghuy cara dètèrminan, sè samangkèn èsebbhut atoran Cramer.

Geometri

Rumus Leibniz ka'angghuy $π$ nyata'aghi akadhi èbâbâ panèka.

1\,-\,{\frac {1}{3}}\,+\,{\frac {1}{5}}\,-\,{\frac {1}{7}}\,+\,\cdots \,=\,{\frac {\pi }{4}}.

Leibniz nyerrat jhâ' bhângon lèngkerran "bisa ènyata'aghi sacara palèng jhimet kalabân dèrèt è attas, èngghi panèka agregat pecahan sè ètambâi bân èkorangè kalabân tè-ghântèan.^[3] Nangèng cara panèka ghun rapa' kalabân bânnya' suku, aghuna'aghi 10.000.000 suku ka'angghuy ngaollè ⁠ $π$ /4⁠ sè bhenḍer kantos 8 kennengngan dèsimal.^[4]

Kalkulus

Leibniz asareng bân Newton, èangghep mènangka sè nemmo Kalkulus (kalkulus diferènsial bân integral). Mènorot buku catettan Leibniz, panemmowan anyar sè pentèng kadhâddhiyân è tangghâl 11 Nopèmber 1675, prappa'na Leibniz lu-ghâlluna ngangghuy kalkulus intègral ka'angghuy nyarè lowas è bâbâna grafik fungsi $y = f (x)$ .^[5] Èpon ngennalaghi sajumbla notasi sè èghuna'aghi kantos samangkèn, akadhiyâ tandhâ intègral $\int$ ( $\displaystyle \int f(x)\,dx$ ) sè abâkkèlè S sè malanjhâng, ḍâri oca' latèn summa, bân $d$ sè èghuna'aghi ka'angghuy diferènsial ( ${\frac {dy}{dx}}$ ), ḍâri oca' latèn differentia.

Sombher

↑ Jones, Matthew L. (2006-10-01). The Good Life in the Scientific Revolution: Descartes, Pascal, Leibniz, and the Cultivation of Virtue. University of Chicago Press. pp. 237–239. ISBN 978-0-226-40955-9.
↑ Agarwal, Ravi P; Sen, Syamal K (2014). Creators of Mathematical and Computational Sciences. Springer, Cham. p. 180. ISBN 978-3-319-10870-4.
↑ Jones, Matthew L. (2006). The Good Life in the Scientific Revolution : Descartes, Pascal, Leibniz, and the Cultivation of Virtue ([Online-Ausg.] ed.). Chicago [u.a.]: Univ. of Chicago Press. p. 169. ISBN 978-0-226-40954-2.
↑ Davis, Martin (2018-02-28). The Universal Computer : The Road from Leibniz to Turing, Third Edition. CRC Press. p. 7. ISBN 978-1-138-50208-6.
↑ Leibniz, Gottfried Wilhelm Freiherr von. Gerhardt, Carl Immanuel (trans.). (1920). The Early Mathematical Manuscripts of Leibniz. Halaman 93. Open Court Publishing.

[1] Jones, Matthew L. (2006-10-01). The Good Life in the Scientific Revolution: Descartes, Pascal, Leibniz, and the Cultivation of Virtue. University of Chicago Press. pp. 237–239. ISBN 978-0-226-40955-9.

[2] Agarwal, Ravi P; Sen, Syamal K (2014). Creators of Mathematical and Computational Sciences. Springer, Cham. p. 180. ISBN 978-3-319-10870-4.

[3] Jones, Matthew L. (2006). The Good Life in the Scientific Revolution : Descartes, Pascal, Leibniz, and the Cultivation of Virtue ([Online-Ausg.] ed.). Chicago [u.a.]: Univ. of Chicago Press. p. 169. ISBN 978-0-226-40954-2.

[4] Davis, Martin (2018-02-28). The Universal Computer : The Road from Leibniz to Turing, Third Edition. CRC Press. p. 7. ISBN 978-1-138-50208-6.

[5] Leibniz, Gottfried Wilhelm Freiherr von. Gerhardt, Carl Immanuel (trans.). (1920). The Early Mathematical Manuscripts of Leibniz. Halaman 93. Open Court Publishing.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]