Fotosintèsis
Fotosintèsis èngghi panèka sèttong prosès biokimia abentu'na karbohidrat sè èlakonè sareng tombuwân, utamana tombuwân sè aghâdhuwi zat ijo-ḍâun, èngghi panèka klorofil. Salaèn panèka, bâḍâ jhughân mahlok oḍi' sè alakonè fotosintèsis èngghi panèka alga, bân sajumbla jenis baktèri kalabân aghuna'aghi zat hara, karbondioksida, bân aèng sareng èkabhuto bhântowan ènèrgi cahaya Mata'arè.[1]
Perangkat fotosintèsis
[beccè' | beccè' sombher]
1. membran lowar
2. kennengngan antar membran
3. membran ḍâlem (1+2+3: bâgiyân amplop)
4. stroma
5. lumèn tilakoid (inside of thylakoid)
6. membran tilakoid
7. granum (kompolan tilakoid)
8. tilakoid (lamella)
9. pati
10. ribosom
11. DNA plastida
12. plastoglobula
Pigmèn
[beccè' | beccè' sombher]Prosès fotosintèsis ta' bisa kadhâddhiyân è sadhâjâ sèl, tapè pèra' è sèl sè aghâdhuwi pigmèn fotosintètik [2] Sèl sè ta' aghâdhuwi pigmèn fotosintètik panèka ta' bisa alakonè prosès fotosintèsis.[2] È penelitian Jan Ingenhousz, bisa èkaonèngè jhâ' bânnya'na cahaya apangaro ḍâ' lajhu fotosintèsis è tombuwân. [3] Panèka bisa kadhâddhiyân karana perbhidhâ'ân ènèrgi sè èhasèllaghi sareng sabbhân-sabbhân spèktrum cahaya. [3] Salaèn ka'ḍissa, sabâb laèn sè abhidhâ'âghi panèka kamampuwan ḍâun ḍâlem nyerrep spèktrun cahaya sè bhidhâ.[3] Perbhidhâ'ân kamampuwan ḍâun ḍâlem nyerrep spèktrum cahaya kasebbhut èsabâbaghi bâḍâna perbhidhâ'ân macemma pigmèn sè bâḍâ è jaringan ḍâun.[3]
È ḍâlem ḍâun bâḍâ mèsofil sè aèssè jaringan kembhâng karang bân jaringan paghâr. [4] È kaḍuwâ' jaringan panèka, bâḍâ kloroplss sè aghâdhuwi pigmèn ijo klorofil.[4] Pigmèn panèka aropa'aghi sala sèttong ḍâri pigmèn fotosintèsis sè pentèng ḍâlem nyerrep ènèrgi Mata'arè.[4]
Ḍâri sadhâjâ radiasi mata'arè, pèra' lanjhâng gelombâng tertentu sè èghuna'aghi tombuwân ka'angghuy prosès fotosintèsis, panèka lanjhâng gelombâng sè bâḍâ è kèsaran cahaya tampa' (380–700nm).[5] Cahaya tampa' èbâgi attas cahaya mèra (610–700 nm), ijo-konèng (510–600 nm), bhiru (410–500 nm), bân violèt (< 400 nm).[6] Sabbhân-sabhhân jennis cahaya bhidâ pangarona ḍâ' fotosintèsis. [6] Panèka asambhung ḍâ' sèpat pigmèn penangkap cahaya sè alako ḍâlem fotosintèsiss. [6] Pigmèn sè bâḍâ è membran grana nyerrep cahaya sè aghâdhuwi lanjhâng gelombâng tertentu. Pigmèn sè bhidhâ nyerrep cahaya è lanjhâng gelombâng sè bhidhâ. Kloroplas aghâdhuwi sajumbla pigmèn. Contona, klorofil a utamana nyerrep cahaya bhiru-violèt bân mèra, klorofil b nyerrep cahaya bhiru bân jhingghâ bân memantulkan cahaya konèng-ijo. Klorofil a aghâdhuwi perran langsong ḍâlem rèaksi terrang, tapè klorofil b ta' kalabân langsong aghâdhuwi perran ḍâlem rèaksi terrang. [6] Prosès absorpsi ènèrgi cahaya nyebbâbaghi leppassa èlèktron sè aghâdhuwi ènèrgi tèngghi ḍâri klorofil a sè saterrossa bhâkal èsaluraghi bân ètangkep sareng aksèptor èlèktron.[1] Prosès panèka awwâl ḍâri rangkaian lanjhâng rèsksi fotosintèsis.
Kloroplas
[beccè' | beccè' sombher]
Kloroplas bâḍâ è sadhâjâ bâgiyân tombuwân sè abârna ijo, tamaso' kajuwân bân buwâ sè ghi' ta' massa'. [7] È ḍâlem kloroplas bâḍâ pigmèn klorofil sè aghâdhuwi perran ḍâlem prosès fotosintèsis.[8] Kloroplas aghâdhuwi bentu' akadhi cakram kalabân ruwang sè èsebbhut stroma.[7] Stroma panèka èbhungkos kalabân ḍuwâ' lapèsan mèmbran.[7] Membran stroma panèka èsebbhut tilakoid, sè è ḍâlemma bâḍâ ruwang-ruwang antar membran sè èsebbhut lokuli.[7] È ḍâlem stroma jhughân bâḍâ lamela-lamela sè atompo' abentu' grana (kompolan granum). [7] Granum aèssè membran tilakoid sè aropa'aghi kennengngan kadhâddhiyân rèaksi terrang bân ruang tilakoid sè aropa'aghi ruwang è antara membran tilakoid. [7] Bilâ sèttong granum èpotong maka bhâkal ètemmoè sajumbla komponèn akadhi protèin, klorofil a, klorofil b, karetonoid, bân lipid.[9] Saccara sadhâjâna, stroma aèssè protèin, ènzim, DNA, RNA, ghulâ fosfat, ribosom, vitamin-vitamin, bân ghulâ ion-ion logam akadhi mangan (Mn), bessè (Fe), bân tambhâghâ (Cu).[4] Pigmèn fotosintètik bâḍâ è membran tilakoid.[4] pangobâ'âb ènèrgi cahaya dhâddhi ènèrgi kimia kadhâddhiyân ḍâlem tilakoid kalabân produk akhèr aropa glukosa sè abentu' è ḍâlem stroma.[4] Klorofil dhibi' sabhenderrâ pèra' aropa sabâgiyân ḍâri perangkat ḍâlem fotosintèsis sè èkennal mènangka fotosistem.[4]
Fotosistem
[beccè' | beccè' sombher]Fotosistem èngghi panèka sèttong unit sè bisa nangkep ènèrgi cahaya mata'arè sè aèssè klorofil a, komplèks antèna, bân aksèptor èlèktron.[4] È ḍâlem kloroplas bâḍâ sajumbla macem klorofil bân pigmèn laèn, akadhi klorofil a, sè abârna ijo-ngodâ, klorofil b abârna ijo-towa, bân karotèn sè abârna konèng sampè' jhingghâ.[4] Pigmèn-pigmèn kasebbhut akalompo' ḍâlem mèmbran tilakoid bân abentu' perangkat pigmèn sè aghâdhuwi perran pentèng ḍâlem fotosintèsis. [10]
Sombher
[beccè' | beccè' sombher]- ↑ 1,0 1,1 Salisbury FB, Ross CW. 1992. Fisiologi Tumbuhan. Jilid 2. Bandung: Institut Teknologi Bandung. Hal. 19-38.
- ↑ 2,0 2,1 (Ènggris) Woodward RB, Ayer WA, Beaton JM, Bickelhaupt F, Bonnett R, Buchschacher P, Closs GL, Dutler H, Hannah J, Hauck FP, Itô S, Langemann A, Le Goff E, Leimgruber W, Lwowski W, Sauer J, Valenta Z, Volz H. 1960. The total synthesis of chlorophyll. Journal of the American Chemical Society 82: 3800–3802.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 (Ènggris) Gest H. 2000. Bicentenary homage to Dr Jan Ingen-Housz,MD (1730–1799), pioneer of photosynthesis research. Photosynthesis Research 63: 183–190.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 Prawirohartono S. 2005. Sains Biologi. Jakarta: Bumi Aksara. Hal. 64-71.
- ↑ (Ènggris) Taiz L, Zeiger E. 2002. Plant Physiology Third Edition. Sunderland: Sinauer Associates. Hal. 17-34.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Laju Fotosintesis Pada Berbagai Panjang Gelombang Cahaya. (2008–05–30). Institut Pertanian Bogor.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 (Ènggris) O'Keefe DP. 1988. Structure and function of the chloroplast bf complex. Photosynthesis Research 17:189-216.
- ↑ (Ènggris) Krause K. 2008. From chloroplasts to cryptic plastids: evolution of plastid genomes in parasitic plants. Curr. Genet. 54 (3): 111–21.
- ↑ (Ènggris) Chin WS, Woo KC. 1986. Simultaneous measurements of steady state chlorophyll a fluorescence and CO2 assimilation in leaves. J Pl Physiol 80:877-883.
- ↑ (Ènggris) Andreasson LE, Vanngard T. 1988. Electron transport in photosystems I and II. Ann Rev of Plant Physiol and Plant Molecu Biol 39:379-411.