Lompat ke isi

Energi terbarukan

Ḍâri Wikipèḍia bhâsa Madhurâ, lombhung pangataowan mardhika
Concentrated solar power parabolic troughs in the distance arranged in rectangles shining on a flat plain with snowy mountains in the background
Wind turbines beside a red dirt road
The Three Gorges Dam on the Yangtze River in China
Biomass plant in Scotland.
Contona energi terbarukan: tenaga mataarèh terkonsentrasi bi' Penyimpanan tenaga panas è Spanyol; Tenaga angèn è Afrika Laok; Three Gorges Dam è Songay Yangtze è Cina; pembangkit tenaga biomassa è Skotlandia.

Energi terbarukan panèka sala sèttong macem energi sè asalla dâri sombher è alam sè bisa èpèyara otabâ èpabâli polè sacara alami è dâlem bekto sè pandha'. Sumber energi panèka èangghep lebbi ramah lingkungan dâri bahan bakar fosil, polana ngasèllaghi gas roma kaca. Contona energi sè bisa èpèyara è antarana tenaga mataarè, tenaga angen, arus aèng, proses biologis, bân energi panas bumi. Energi panèka lebbi ramah lingkungan polana ngasèllaghi emisi karbon sè korang èbandhingaghi energi fosil.

Definisi "sè bissa è anyarè polè"

[beccè' | beccè' sombher]

Konsep energi terbarukan molaè èkennal è taon 1970-an, mènangka upaya kaangghuy ngèbâ pengembangan energi nuklir bân bahan bakar fosil. Definisi sè palèng umum panèka sumber energi sè bisa èbâliaghi kalabân ghâncang sacara alami, bân prosesna berkelanjutan. Kalabân definisi panèka, bahan bakar nuklir bân fosil ta' èserrat.

Energi sè bisa è anyarè polè

[beccè' | beccè' sombher]

dâri definisina, kabbhi energi terbarukan tantona jhughân energi sè berkelanjutan, polana salanjangnga bâdâ è alam ghâbây bekto sè abek abit saènggâna ta' parlo kowat otabâ antisipasi èlang dâri sombherna.

Ghunana energi terbarukan ghâbây obâ'ân iklim

[beccè' | beccè' sombher]

Menangka bagiyân dâri upaya global kaangghuy mabâtesi obâ'ân iklim, sabâgiyân bânnya' naghara ampon akompolaghi kaangghuy nol emisi gas rumah kaca.[1] È praktekna, arèya artena èpaèlang bahan bakar fosil bân èghântè kalabân sumber energi emisi rèndah. Proses sè cè' parlona panèka, sè èsebbhut "substitusi karbon rèndah"[2] èbhândhingaghi sareng proses transisi laènna tamaso' penambahan energi, parlo èpercepat pan-bârâmpan kale kaangghuy berhasil èkorangè obâ'ân iklim.[3] È Konferensi Perubahan Iklim Perserikatan Bangsa-Bangsa 2023, sekitar tello' per empa' naghara è dhunnya aghâdhui tojjuwan kaangghuy tello kale kapasitas energi terbarukan è taon 2030.[4] Uni Eropa aghâdhui tojjuwan kaangghuy ngasèllaghi 40% dâri listrik dâri energi terbarukan è taon sè padâ.[5]

Sombher energi terbarukan

[beccè' | beccè' sombher]

Energi Mata'arè

[beccè' | beccè' sombher]

Pangangghuyan energi mataarè otabâ sè èkennal mènangka Pembangkit Tenaga Mataarè ghâpanèka aghâdhui panas dâri cahya mataarè bân bhâkal ètangkep sareng lapisan panel mataarè. polana sabâgiyân bânnya' energi sè bisa èpèyara dâri "energi mataarè" istilah panèka sakoni' membingungkan. Namong, sè èmaksod è dinna' panèka energi sè èkompolaghi langsung dâri sonarra arè. Energi mataarè panèka energi sè èkaolle kalabân cara ngobâ energi mataarè lèbât pakakas tertentu dâddhi sumber daya dâlem bhângon laènna.


Kapasitas sè èpasang bân parameter rancangan poko' laènna Nilai ban taon
Kapasitas pembangkit listrik global 1419.0 GW (2023)[6]
Pertumbuhan taonan kapasitas pembangkit listrik global 25% (2014-2023)[7]
Levelized cost per megawatt hour Utility-scale photovoltaics: USD 38.343 (2019)[8]
Teknologi poko' otaba se benyya' Photovoltaics, concentrated solar power, solar thermal collector
Pangangghuyan otama Electricity, water heating, heating, ventilation, air conditioning (HVAC)

Energi mataarè bisa èghunaaghi kaangghuy:

  • Ngasèllaghi listrik ngangghuy sel surya
  • Ngasèllaghi listrik ngangghuy menara surya
  • Manasaghi geddhung lèbât pompa panas
  • Manasaghi kakanan ngangghuy oven surya.
  • Manassa aèng ngangghuy pemanas aèng solar
  • Nèra'aghi kennengngan sè jhâu sè aksès PLN malarat

Tenaga surya èghâbây sekitar 1,3 terrawatt-jam (TWh) è sabâbhân dunnya è taon 2022,[9] sè èwakili 4,6% dâri listrik è dhunnya. Para' kabbhi pertumbuhan panèka ampon èlampa'aghi molaè taon 2010.[10] Energi mataarè bisa èmanfaataghi è dimmah bhâi sè narèma sonarra mataarè; namong, jumlah energi mataarè sè bisa èmanfaataghi kaangghuy pembangkit listrik èpangaro kondisi cuaca, lokasi geografis bân bâkto arè.[11]

Bâdâ duwâ' cara arus utama kaangghuy memanfaatkan energi mataarè: panas mataarè, sè ngobâ energi mataarè dâddhi panas; bân fotovoltaik (PV), sè ngobâ dâddhi listrik.[12] PV jhâu lebbi èkennal, èangghep sekitar duwâ' pertèlo dâri kapasitas energi mataarè global è taon 2022.[13] Bâdâ jhughân sè tombu kalabân laju sè jhâu lebbi ghâncang, kalabân kapasitas 170 GW sè anyar èpasang è taon 2021,[60] èbandhingaghi 25 GW termal mataarè.[14]

Solar pasif èmaksod dâ' bânnya' strategi bân teknologi konstruksi sè ètojjuaghi kaangghuy ngoptimalaghi distribusi panas surya è sèttong geddhung. Contona tamaso' cerobong asap mataarè,[15] sè aghâli bangunan ka mataarè, ngangghuy bahan konstruksi sè bisa aghâdhui panas, bân merancang ruang sè bisa èsirkulasikan udara secara alami.[16]

Dhari taon 2020 kantos 2022, investasi teknologi surya para' atamba 2 kale dâri USD 162 miliar kantos USD 308 miliar, èdorong sareng sektor sè ètambâi bân èkorangè biaya, khusussa è fotovoltaik surya (PV), sè èangghep 90% dâri total investasi. Cina bân Amerika Serikat panèka penerima otama, sè èkompolaghina aghâbây sekitar satengnga dâri kabbhi investasi surya sajjhek taon 2013. Namong è Jepang bân India èkorangè polana obâ'ân kabijakan bân COVID-19, pertumbuhan è Cina, Amerika Serikat, bân peningkatan sè signifikan dâri program tarif feed-in Vietnam èimbangi penurunan panèka. Sacara global, sektor surya nambah 714 gigawatt (GW) kapasitas PV surya bân tenaga surya terkonsentrasi (CSP) antara taon 2013 bân 2021, kalabân ètambâi instalasi pemanasan surya skala bhâghus è taon 2021, khusussa è Cina, Eropa, Turki, bân Meksiko.[17]

PV è attas atap è Bonn, Jerman
Pembangkit tenaga Mataarè Komekurayama è Kofu, Jepang

Fotovoltaik

[beccè' | beccè' sombher]

Sistem fotovoltaik, sè èpadhâddhi dâri sel surya sè èpasang dâddhi panel, ngobâ cahaya dâddhi arus langsung listrik lèbât efek fotolistrik.[18] PV andi' pan-bârâmpan kaontongan sè aghâbây teknologi energi terbarukan sè palèng ghâncang tombu. panèka murah, rèndhâ perawatan bân bisa èskalasi; nambai ka instalasi PV sè ella bâdâ akadhi sè èparloaghi panèka saderhana. Kerugian otama panèka kinerja sè korang beccè' è cuaca mendung.[19]

Sistem PV èmolaè dâri instalasi terpadu è attas atap otabâ geddhung sè cè' èndâ'na, è roma bân komersial, kantos PLTA fotovoltaik skala utilitas sè rajâ.[66] Panel surya è sèttong bengko bisa èghunaaghi ghâbây bengkona otabâ, manabi èsambhung ka jaringan listrik, bisa èkompolaghi sareng jutaan orèng laènna.[20]

Pembangkit listrik tenaga surya skala utilitas pertama èpadhâddhi è taon 1982 è Hesperia, California sareng ARCO.[21] Tanaman panèka ta' èghâdhui ontong bân èjhuwâl bâllu' taon saterrossa.[22] Namong, è dhâlem dhâ-polo taon salanjhângnga, sel PV dhâddhi lebbi efisien bân lebbi mode.[23] Hasèlna, adopsi PV ampon tombu sacara eksponensial molaè taon 2010.[24] Kapasitas global ètambâi dâri 230 GW è akhir taon 2015 dâ' 890 GW è taon 2021.[25] PV tombu paleng ghâncang è Cina antara taon 2016 bân 2021, nambah 560 GW, lebbi dâri kabbhi ekonomi maju èkombinasiaghi.[26] Empa' dâri sapolo PLTA sè palèng bhâghus bâdâ è Cina, è antarana sè palèng bhâghus, Taman Surya Golmud è Cina.[27]

Panel surya èdaur ulang kaangghuy ngèrèng limbah elektronik bân aghâbây sumber bahan sè parlo ètambang,[28] namong usaha kasebbhut ghi' kènè' bân karjâ ghi' èterrossaghi kaangghuy maèlang bân èpaènga' prosesna.[29]

Solar thermal

[beccè' | beccè' sombher]

Bhân-sabbhân sel fotovoltaik sè ngobâ cahya mataarè langsung dâddhi listrik, sistem termal mataarè ngobâ dâddhi panas. Bâdâ sè aghuna'aghi cermin otabâ lensa kaangghuy makompolaghi sonarra arè ka panèrima, sè è giliranna manasaghi reservoir aèng. Aèng sè èpanasaghi bisa èghunaaghi è roma. Kaontongan dâri termal mataarè panèka aèng sè èpanas bisa èsimpen kantos èparloaghi, èlangè kabutowan sistem panyempenan energi sè èpèsah.[30] Tenaga panas mataarè bisa jhughân èobâ dâddhi listrik kalabân aghâdhui uap sè èhasilaghi dâri aèng sè èpanasaghi kaangghuy aghâbây turbin sè èsambhung dâ' generator. Namong, polana aghâbây listrik kalabân cara panèka lebbi larang dâri pembangkit listrik fotovoltaik, cè' sakone'na sè èghunaaghi samangkèn.[31]

Panel surya ngambâng

[beccè' | beccè' sombher]

Floatovoltaics, otabâ panel surya ngambâng, panèka panel surya sè ngambâng è attas badan aèng. Bâdâ poin positif bân negatif dâri hal panèka. pan-bârâmpan poin positif panèka èfisiensi sè ètambâi bân arghâ sè èkorangè è bâbâna aèng èbandhingaghi bân tana. Poin negatif panèka jhâ' aghâbây panel surya ngambang bisa lebbi larang.

Agrivoltaik

[beccè' | beccè' sombher]

Agrivoltaik panèka kennengngan sè èghunaaghi tana sè èghunaaghi sacara abhareng kaangghuy produksi energi bân pertanian. Bâdâ polè poin-poin positif bân negatif. Pamangghi sè positif panèka bâdâ aghâma'aghi tana sè lebbi beccè', sè aghâbây ongkos tana lebbi rèndah. Pamangghi sè negatif panèka tombuwân sè tombu è bâbâ kodhu tombuwân sè bisa tombu è bâbâ tedhung, akadhi Polka Dot Plant, Pineapple Sage, bân Begonia.[32] Agrivoltaics bânnè namong ngoptimalaghi aghâma'aghi tana bân ngèrèng biaya kalabân mampu'aghi arus pendapatan ganda dâri produksi energi bân pertanian, namong jhughân bisa abhânto suhu moderat è bâbâna panel, sè berpotensi ngèrèng èlangna aèng bân maèlang iklim mikro kaangghuy tombuwân tanaman. Namong, rancangan sè te-ngate bân pemilihan tanaman panèka penting, polana efek teduh bisa èbâtesi jenis tombuwân sè bisa tombu, sè parlo èghunaaghi spesies sè tahan teduh bân praktek manajemen inovatif. [33]

Tanto mataarè ta' aberri' energi sè konstan ka sadhâjâna titik è bumè, dâddhi èghunaaghina èbâtesi. Sel surya serrèng èghunaaghi kaangghuy ngècas baterai, è bâkto sèyang bân kakowadhân dâri baterai èghunaaghi è malem bâkto tadâ' sonarra arè.

Tenaga Angèn

[beccè' | beccè' sombher]
Kapasitas sè èpasang bân parameter rancangan poko' laènna Nilai ban taon
Global electricity power generation capacity 1017.2 GW (2023)[34]
Global electricity power generation capacity annual growth rate 13% (2014-2023)[35]
Share of global electricity generation 7.8% (2023)[36]
Levelized cost per megawatt hour Land-based wind: USD 30.165 (2019)[37]
Primary technology Wind turbine, windmill
Main applications Electricity, pumping water (windpump)

Bhâdhâna suhu è duwâ' kennengngan sè bhân-sabbhân ngasèllaghi tekanan udara sè bhân-sabbhân, saènggâna ngasèlaghi angen. Angen panèka pergerakan materi (udara) bân ampon abit èkennal jhâ' angen bisa aghâlimpo' turbin. Turbin angen èghunaaghi kaangghuy ngasèllaghi energi kinetik bân energi listrik. Energi sè èsediaaghi dâri angen panèka fungsi dâri kecepatan angen; Bâkto lajuna angen ètambâi, energi kalowar jhughân ètambâi kantos bates energi maksimum sè bisa èghâbây turbin.[38] Area kalabân angen sè lebbi kenceng bân lebbi konstan, akadhi è penggirra tase' bân dataran tèngghi, biasana èprioritasaghi kaangghuy mabângun "ladang angen".

Burbo, NW-England
Sobbhu è Pembangkit Tenaga Angèn Fenton è Minnesota, Amerika Serikat

Tenaga angin bâgus kaangghuy è bângun è lokasi-lokasi è bâbâ panèka:

  • Daerah Pesisir: Lokasi pesisir biasana andi' angen sè kenceng bân konsisten.
  • Daerah Pagunongan: Angen è daerah pagunongan biasana lebbi kenceng bân lebbi stabil.
  • Polo-polo sè jhâu: Polo-polo kènè' sè ta' ècapa' sareng jaringan listrik otama bisa aghâdhui energi angen kaangghuy pembangkit listrik lokal.
  • Tanah Rumput otabâ Dataran Terbuka: Area sè sakone' alangan akadhi geddhung otabâ ka'-bhungka'an sè tèngghi.

Manossa ampon aghâdhui energi angen molaè taon 3500 SM. Sampè' abad ke-20, èghunaaghi kaangghuy aghâbây kapal, kincir angen bân pompa aèng. Satèya, sabâgiyân bânnya' tenaga angen èghunaaghi kaangghuy ngasèllaghi listrik ngangghuy turbin angen.[39] Turbin angen skala utilitas modern èmolaè dâri sekitar 600 kW kantos 9 MW daya nominal. Tenaga sè èsediaaghi dâri angen panèka fungsi dâri kubus kecepatan angen, saènggâna kecepatan angen ètambâi, daya kalowar ètambâi kantos output maksimum ghâbây turbin tertentu.[40] Area sè angenna lebbi kenceng bân lebbi konstan, akadhi situs è penggirra tase' bân tèngghi, panèka lokasi sè lebbi èkasennengi kaangghuy ladang angen.

Listrik sè èghâbây dâri angen èpenuhi para' 4% dâri parmintaan listrik global è taon 2015, kalabân para' 63 GW kapasitas tenaga angin anyar sè èpasang. Energi angen panèka sumber kapasitas anyar sè èghâdhui è Eropa, AS bân Kanada, bân sè palèng bhâghus nomer duwâ' è Cina. È Denmark, energi angen èpenuhi lebbi dâri 40% dâri parmintaan listrik è bâkto Irlandia, Portugal bân Spanyol èpenuhi para' 20%.[41]

Sacara global, potensi teknis jangka panjhâghân energi angen èparcajâ lema kale total produksi energi global samangkèn, otabâ 40 kale parmintaan listrik samangkèn, kalabân èangghep sadhaja halangan praktis sè èparloaghi ampon èatasi. Hal panèka bhâkal marloaghi turbin angen sè èpasang è area sè ghâghâng, khusussa è area sè lebbi bânnya' sumber angen, akadhi è lao', bân kamungkinan jhughân èghunaaghi industri dâri jenis turbin VAWT anyar salaèn unit sumbu horizontal sè samangkèn èghunaaghi. polana kecepatan angen è tase' rata-rata ~90% lebbi bânnya' dâri darat, sumber daya è tase' bisa aberri' energi sè lebbi bânnya' dâri turbin sè èpasang è darat.[42]

Investasi è teknologi angen ècapa' USD 161 miliar è taon 2020, kalabân angen darat sè èdominasi 80% dâri total investasi dâri taon 2013 kantos 2022. Investasi angin è lowar tase' para' èghâdhui USD 41 miliar è antara taon 2019 bân 2020, khusussa polana insentif kebijakan è Eropa bân ekspansi è Eropa. Kapasitas angen global ètambâi 557 GW è antara taon 2013 bân 2021, kalabân tambahan kapasitas ètambâi rata-rata 19% sabbhân taon.[43]

Tenaga Aèng

[beccè' | beccè' sombher]

Energi aèng èghunaaghi polana andi' massa bân bisa agili. Aèng andi' kapadatan 800 kale dâri hawa/angen. Maske ghâlimpo'na aèng sè lambat bisa èoba dâddhi bhângon energi laènna. Turbin aèng èrancang kaangghuy ètemmoè energi dâri bânnya' jenis reservoir, sè èètong dâri jumlah massa aèng, tèngghina, bân kecepatan aèng saènggâ turbin bisa moter generator bân ngasèllaghi energi listrik sè lebbi optimal.

The Three Gorges Dam for hydropower on the Yangtze River in China
Three Gorges Dam and Gezhouba Dam, China
Installed capacity and other key design parameters Value and year
Global electricity power generation capacity 1,267.9 GW (2023)[44]
Global electricity power generation capacity annual growth rate 1.9% (2014-2023)[45]
Share of global electricity generation 14.3% (2023)[46]
Levelized cost per megawatt hour USD 65.581 (2019)[47]
Primary technology Dam
Main applications Electricity, pumped storage, mechanical power

polana aèng ra-kèra 800 kale lebbi padet dâri hawa, maske aliran aèng sè agili lambat, otabâ gelombang tase' sè moderat, bisa ngasèllaghi energi sè cè' bânnya'na. Aèng bisa ngasèllaghi listrik kalabân efisiensi konversi sekitar 90%, sè aropaaghi laju sè palèng tèngghi è dâlem energi terbarukan.[48] Bâdâ bânnya' bhângon energi aèng:

  • Sacara jhâjhârbâ'ân, tenaga listrik aèng dâtâng dâri èbângun bendungan bân waduk listrik aèng sè ghâghâng, sè ghi' èkennal è naghara-naghara berkembang.[49] Sè palèng bhâghus panèka Bendungan Tello' Jurang (2003) è Cina bân Bendungan Itaipu (1984) sè èpadhâddhi sareng Brasil bân Paraguay.
  • Sistem hidro kènè' panèka instalasi tenaga listrik hidro sè biasana ngasèllaghi tenaga kantos 50 MW. Bâdâ sè serrèng èghunaaghi è songay-songay kènè' otabâ mènangka pembangunan sè rèndhâ dampakna è songay-songay sè lebbi ghâjheng. Cina panèka produsen listrik hidro sè palèng bhâghus è dhunnya bân andi' lebbi dâri 45.000 instalasi hidro kènè'.[50]
  • Pembangkit listrik aeng è songay èghâbây energi dâri songay tanpa aghâbây reservoir sè ghâghâng. Aèng biasana èpaènter è penggirra lebak songay (ngangguy saluran, pipa otabâ terowongan) kantos tèngghi è attas dasar lebak, è bâkto jârèya bisa èpaèla'aghi toron lèbât penstock kaangghuy èghâbây turbin. Pabrik run-of-river bisa ghi' ngasèllaghi listrik sè bânnya', akadhi Chief Joseph Dam è Songay Columbia è Amèrika Serikat.[51] Namong bânnya' pembangkit listrik tenaga air sè èghâbây dâri songay panèka pembangkit listrik hidro mikro otabâ pikohidro.

Bânnya' tenaga air sè fleksibel, sè alengkabin angèn bân mata'arè, polana ta' èlang-seling.[52] È taon 2021, kapasitas tenaga air sè bisa èpèyara polè è dhunnya panèka 1.360 GW.[53] Namong sapartello' dâri potensi listrik aèng è dhunnya sè èparkiraaghi 14.000 TWh/taon ampon èkembhângaghi.[54][55] Proyek-proyek PLTA anyar daddhi oposisi dâri masyarakat lokal polana dampakna sè raja, è antarana relokasi masyarakat bân banjir habitat satwa lèyar bân tana sabâ.[56] Biaya bân bâkto sè tèngghi dâri proses ijin, è antarana penilaian lingkungan bân risiko, kalabân kakorangan penerimaan lingkungan bân sosial maka tantangan otama ghâbây perkembangan anyar.[57] Èngghi panèka èkennal kaangghuy mabâli bendungan sè kona kalabân cara ghâpanèka èpabânnya' efisiensi bân kapasitasna bân jhughân èghâdhui responsif sè lebbi ghâncang è jaringan listrik.[58] Manabi kabâdâ'an èpabâli bendungan sè bâdâ akadhi Bendungan Russell sè èpadhâddhi è taon 1985 bisa èperbarui kalabân fasilitas "pompa balik" kaangghuy penyimpanan pompa sè èghunaaghi kaangghuy beban puncak otabâ kaangghuy nolonge tenaga angen bân mataarè sè èlang-alèng. polana tenaga sè bisa èkirim lebbi arghâ dâri VRE[103][104] naghara-naghara sè andi' pembangunan listrik hidro sè ghâghâng akadhi Kanada bân Norwegia aghâbay milyaran kaangghuy èpabhâjheng jaringanna kaangghuy adagang sareng naghara-naghara tatangga sè andi' hidro sè terbatas.[105]

Biomassa

[beccè' | beccè' sombher]

Tombuwân biasana aghunaaghi fotosintesis kaangghuy nyimpen energi mata'arè, udara, bân CO2. Biofuel iyâ arèya bahan bakar sè èkaollè dâri biomassa - organisme otabâ hasèl metabolisme keban, akadhi kotoran sapè bân salaènna. panèka jhughân sala sèttong sumber energi sè bisa èpèyara polè. Biasana biomassa èobbar kaangghuy makalowar energi kimia sè èsimpen è dâlemma, kajabana mon biofuel èghunaaghi kaangghuy bahan bakar sel bahan bakar (contohna sel bahan bakar metanol langsung bân sel bahan bakar etanol langsung).

Installed capacity and other key design parameters Value and year
Global electricity generation capacity 150.3 GW (2023)[59]
Global electricity generation capacity annual growth rate 5.8% (2014-2023)[60]
Share of global electricity generation 2.4% (2022)[61]
Levelized cost per megawatt hour USD 118.908 (2019)[62]
Primary technologies Biomass, biofuel
Main applications Electricity, heating, cooking, transportation fuels

Biomassa panèka bahan biologis sè èghâbây dâri organisme odhi', otabâ ghi' bhuru odhi'. Paleng bânnya', èmaksod dâ' tombuwân otabâ bahan sè èghâbây dâri tombuwân. Menangka sumber energi, biomassa bisa èghunaaghi langsung lèbât pembakaran kaangghuy ngasèllaghi panas, otabâ èoba dâddhi biofuel sè lebbi padet energi akadhi etanol. Kaju panèka sumber energi biomassa sè palèng signifikan è taon 2012[63] bân biasana èghâbây dâri ka'-bhungka'an sè èberse'è polana alasan silvikultural otabâ pencegahan kebakaran. Limbah kaju kota – contona, bahan konstruksi otabâ serbuk gergaji – jhughân serrèng èobbar kaangghuy energi.[64] Produsen bioenergi berbasis kaju per-kapita sè palèng bhâghus panèka naghara-naghara sè bânnya' alas akadhi Finlandia, Swedia, Estonia, Austria, bân Denmark.[65]

Bioenergi bisa maancor lingkungan manabi alas sè la towa èberse'è kaangghuy aghâbây jalan ghâbây produksi tanaman. Khususna, parmintaan mènnya' sawit kaangghuy ngasèllaghi biodiesel ampon aghâbây èlang alas tropis è Brasil bân Indonesia.[66] Salaèn jârèya, èobbar biomassa ghi' ngasèllaghi emisi karbon, sanajân jhâu korang dâri bahan bakar fosil (39 gram CO2 per megajoule energi, èbandhingaghi 75 g/MJ ghâbây bahan bakar fosil).[67]

Bâdâ sumber biomassa sè ta' bisa èterrossaghi otaba anyar'aghi è tingkat eksploitasi samangkèn (è taon 2017).[68]

Biomassa bissa èghunaaghi langsung mènangka bahan bakar boiler kaangghuy ngèbâ aèng bân ngasèllaghi uap otabâ kaangghuy ngasèllaghi jenis bahan bakar laènna akadhi biodiesel, bioetanol, otabâ biogas tagantong dâri sombherna. Biomassa dâlem bhângon biodiesel, bioetanol, bân biogas bisa èobbar è mesin pembakaran dâlem otabâ boiler langsung è bâbâna kondisi tertentu.

Bâdâ bânnya' sumber bioenergi laènna sè ta' layak è skala s è luwas. Contona, bioetanol bisa èghâbây dâri bâgiyân selulosa tanaman, bânnè namong bibit akadhi sè umum samangkèn.[69] Sorgum manès bisa dhâddhi sumber alternatif bioetanol sè èjanjiaghi, polana toleransina dâ' bânnya' iklim.[70] Kotoran sapè bisa èoba dâddhi metana.[71] Bâdâ jhughân bânnya' penelitian sè èbâgi dâ' bahan bakar alga, sè ètarèk polana alga panèka sumber daya non-pangan, tombu sekitar 20 kale lebbi ghâncang dâri sabâgiyân bânnya' tanaman pangan, bân bisa ètanem para' è dimmah bhâi.[72]

Biomassa dhâddhi sumber energi sè bisa èpèyara polè manabi lajuna èkstraksi ta' ngalebbi'i lajuna produksi, polana biomassa panèka bahan sè èhasilaghi sareng alam è dâlem bâkto sè rèlatif panḍâ' lèbât bânnya' proses biologis. Bânnya' kasus èghunaaghina biomassa sè ta' bisa èpèyara ampon èlakoni, akadhi kasus deforestasi è jaman Romawi, bân apa sè èkaolle samangkèn, deforestasi alas hujan Amazon. Gambut panèka saongghuna biomassa, definisi sè mènangka energi terbarukan cokop bias polana lajuna èkstraksi sareng manossa ta' èbandhingaghi sareng lajuna pertumbuhan lapisan gambut.[73]

Bâdâ tello' bhângon ghâbây aghâdhui biomassa, èngghi panèka padat, cair bân gas.[74] Bân umumna bâdâ duwâ' cara dâlem ngasèllaghi biomassa, èngghi panèka kalabân namen organisme sè ngasèllaghi biomassa bân aghâdhui bahan limbah dâri pengolahan industri mahlok odhi'.

Biofuel cair

[beccè' | beccè' sombher]

Biofuel cair biasana dâlem bhângon bioalkohol akadhi metanol, etanol. bân biodiesel. Biodiesel bisa èghunaaghi è kendaraan diesel modern kalabân sakone' otabâ tadâ' modifikasi bân bisa èkaolle dâri limbah mènnya' bân lemak nabati bân keban. Tagantong dâri potensi bhân-sabbhân wilayah, jagung, bit gula, tebu, bân pan-bârâmpan macem rebba ètanem kaangghuy ngasèllaghi bioetanol. Samentara jârèya, biodiesel èghâbây dâri tombuwân otabâ hasèl tombuwân sè aghândhu' minnya' (minnya' sawit, kopra, kacang jarak, ganggang) bân ampon ngalakoni bânnya' proses akadhi esterifikasi.

Bis sè ngangghuy bahan bakar biodiesel

Biomassa padat

[beccè' | beccè' sombher]

Pangangghuy langsung biasana dâlem bentuk padat sè bisa èobbar, èngghi panèka kaju otabâ taneman sè bisa èobbar. Tombuwân bisa è tanem khusus kaangghuy èobbar otabâ bisa èghunaaghi kaangghuy kaparlowan laèn, akadhi èproses è industri tertentu bân limbah dâri olah sè bisa èobbar mènangka bahan bakar. Pembuatan briket biomassa jhughân aghunaaghi biomassa padat, è dimma bahan baku bisa èbentuk potongan otabâ serpihan biomassa padat mentah otabâ sè ampon ngalakoni proses-proses tertentu akadhi pirolisis kaangghuy nambai persentase karbon bân ngèrèng kandungan aèng. Biomassa padat bissa jhughân èproses kalabân gasifikasi kaangghuy ngasèllaghi gas.

Kebun Tebu kaghâbây etanol è Brazil

Biogas

[beccè' | beccè' sombher]

Bânnya' bahan organik, sacara biologis lèbât fermentasi, otabâ sacara fisiko-kimia lèbât gasifikasi, bisa makalowar gas sè bisa èobbar. Biogas bisa èghâbây kalabân ghâmpang dâri cem-macemma sampah dâri industri sè ella bâdâ, akadhi produksi kertas, produksi gula, sampah ternak, bân salaènna. Bânya' aliran limbah kodhu èencerraghi kalabân aèng bân èbâgi fermentasi alami, sè ngasèllaghi gas metana. Sisa dâri aktivitas fermentasi panèka aropaaghi pupuk sè bânnya' nitrogen, karbon bân mineral.

Geotermal (Panas Bhumi)

[beccè' | beccè' sombher]
Steam rising from the Nesjavellir Geothermal Power Station in Iceland
Geothermal plant at The Geysers, California, US
Krafla, a geothermal power station in Iceland
Installed capacity and other key design parameters Value and year
Global electricity power generation capacity 14.9 GW (2023)[75]
Global electricity power generation capacity annual growth rate 3.4% (2014-2023)[75]
Share of global electricity generation <1% (2018)[76]
Levelized cost per megawatt hour USD 58.257 (2019)[77]
Primary technologies Dry steam, flash steam, and binary cycle power stations
Main applications Electricity, heating

Energi panas bumi panèka energi panas (panas) sè èekstraksi dâri kerak bumi. Asal dâri pan-bârâmpan sumber sè bhân-sabbhân, sè palèng signifikan panèka peluruhan radioaktif sè lambat dâri mineral sè bâdâ è dâlem bumi,[78] bân jhughân pan-bârâmpan panas sè èsalaaghi dâri pembentukan bumi.[79] Bâdâ panas sè èhasilaghi è semma'na permukaan bumi è kerak, tapè bâdâ jhughân sè ngalir dâri dâlem bumi dâri mantel bân inti.[80] Ekstraksi energi panas bumi èghâdhui è naghârâ sè bâdâ è penggirra lempeng tektonik, è dimma mantel panas bumi lebbi èpabânnya'.[81] è taon 2023, Amèrika Serikat aghâdhui kapasitas panas bumi sè palèng bânnya' (2,7 GW,[82] otabâ korang dâri 0,2% dâri kapasitas energi total naghara[83]), ètoro'è sareng Indonesia bân Filipina. Kapasitas global è taon 2022 panèka 15 GW.[84]

Energi panas bumi bisa èghunaaghi langsung kaangghuy manasaghi bengko, akadhi sè umum è Islandia sè para' kabbhi energina bisa èpèyara polè, otabâ kaangghuy ngasèllaghi listrik. È skala sè lebbi kenik, tenaga panas bumi bisa èhasilaghi kalabân pompa panas bumi, sè bisa èkstraksi panas dâri suhu tana è bâbâna 30 °C (86 °F), sè mabi èghunaaghi è dâlemma sè relatif cetek pan-bârâmpan meter.[85] Pembangkitan listrik parlo pabrik sè ghâghâng bân suhu tana sè paleng sakonè'na 150 °C (302 °F). È pan-bârâmpan naghara, listrik sè èhasilaghi dâri energi panas bumi aghâdhui sabâgiyân bânnya' dâri total, akadhi Kenya (43%) bân Indonesia (5%).[86]

Kamajuan teknis bisa akherra aghâbây tenaga panas bumi lebbi èsediaaghi. Contona, sistem panas bumi sè èpaènga' èbâgi dâ' pengeboran sekitar 10 kilometer (6,2 mil) ka dâlem Bumi, èpecah bato panas bân èkstraksi panas ngangghuy aèng. È dhâlem teori, jenis ekstraksi energi panas bumi panèka bisa èlakoni è dimmah bhâi è Bumi.[87]

Teknologi sè anyar

[beccè' | beccè' sombher]

Bâdâ jhughân teknologi energi terbarukan laènna sè ghi' èkembhângaghi, è antarana sistem panas bumi sè èpaènga', tenaga surya sè èkonsentrasi, etanol selulosa, bân energi laut.[88][89] Teknologi-teknologi panèka ghi' ta' ètonjhuaghi è bânnya' kennengngan otabâ aghâdhui komersialisasi sè terbatas. Bâdâ sè bisaos andi' potensi sè èbandhingaghi sareng teknologi energi terbarukan laènna, namong ghi' aghântong dâ' terobosan salanjhângnga dâri penelitian, pengembangan bân teknik.[90]

Sistem panas bumi sè è pacanggih

[beccè' | beccè' sombher]

Sistem panas bumi sè è pacanggih (EGS) panèka jenis tenaga panas bumi anyar sè ta' parlo reservoir aèng panas alami otabâ uap kaangghuy ngasèllaghi tenaga. Kabânnya'an panas è bâbâ tana sè ècapa' è pengeboran èjebak è dâlem bato sè koko, bânnè è dâlem aèng.[91] Teknologi EGS aghunaaghi fraktur hidrolik kaangghuy mecah bato-bato panèka bân makalowar panas sè bâdâ è dâlemma, sè saterrossa èpanen kalabân èpompa aèng ka tana. Proses panèka kadhâddhiyân èkennal mènangka "hot dry rock" (HDR).[92] Bhân-sabbhân èkstraksi energi panas bumi konvensional, EGS bisa èlakoni è dimmah bhâi è dhunnya, tagantong dâri ongkos pengeboran.[93] Proyek-proyek EGS kantos samangken èbâtesi ghâbây pabrik demonstrasi, polana teknologi panèka èghunaaghi modal polana biaya pengeboran sè tèngghi. [94]

Energi tasè'

[beccè' | beccè' sombher]

Energi tasè' (kadhâddhiyân èsebbhut jhughân energi tase') panèka energi sè èbâwa sareng omba' tase', pasang surut, salinitas, bân bhân-sabbhân suhu tase'. Teknologi kaangghuy memanfaatkan energi aèng sè abâdâh è antarana tenaga gelombang, tenaga arus laut, bân tenaga pasang surut. Elektro dialisis terbalik (RED) panèka teknologi kaangghuy ngasèlaghi listrik kalabân cara acamporaghi aèng tawar bân aèng tase' asin è sel-sel daya sè luas.[95] Kabânnya'an teknologi panen energi laut ghi' bâdâ è tingkat kesiapan teknologi sè rèndhâ bân ta' èghunaaghi è skala sè bhâghus. Energi pasang surut umumna èangghep sè palèng matang, namong ghi' ta' èkennal è luas pangangghuyanna.[96] Pembangkit listrik pasang surut sè palèng bhâghus è dhunnya bâdâ è Tase' Sihwa, Korea Sèltan,[97] sè ngasèllaghi sekitar 550 gigawatt-jam listrik bhen taon.[98]

Radiasi panas inframerah bumi

[beccè' | beccè' sombher]

Bhumi èpancarraghi ra-kèra 1017 W radiasi termal inframerah sè ngalir ka angkasa lowar sè cellep. Energi mataarè èkennèng permukaan bân atmosfer bumi bân ngasèllaghi panas. Kalabân aghâdhui bânnya' alat sè èteori akadhi panen energi emisi (EEH) otabâ dioda termoradiatif, aliran energi panèka bisa èobâ dâddhi listrik. È dhâlem teori, teknologi panèka bisa èghunaaghi è bâkto malem.[99] [100]

Sombhèr laènna

[beccè' | beccè' sombher]

Bahan bakar alga

[beccè' | beccè' sombher]

Ngasèlaghi bahan bakar cair dâri macem ganggang sè bânnya' minnya'na (sogi lemak) panèka topik penelitian sè èterrossaghi. Bânya' mikroalga sè tombu è sistem terbuka otabâ totop ècoba è antarana pan-bârâmpan sistem sè bisa èpasang è tana coklat bân tana gurun. [101]

Tenaga mata'arè lowar angkasa

[beccè' | beccè' sombher]

Bâdâ bânnya' proposal ghâbây tenaga surya berbasis angkasa, è dimma satelit sè cè' bhâghusna kalabân panel fotovoltaik bhâkal è lengkapi pemancar gelombang mikro kaangghuy mabâli tenaga berkas ka penerima terestrial. Satu penelitian taon 2024 sareng Kantor Sains bân Teknologi NASA èparèksa konsep bân menyimpulkan jhâ' kalabân teknologi samangkèn bân masa depan sè para' bhâkal ta' kompetitif sacara ekonomi.[102]

Uap aèng

[beccè' | beccè' sombher]

Pengumpulan muatan listrik statis dâri tetesan aèng è permukaan logam panèka teknologi eksperimental sè bhâkal cè' èghunaaghina è naghara-naghara berpenghasilan rèndah kalabân kelembaban udara relatif lebbi dâri 60%.[103]

Energi nuklir

[beccè' | beccè' sombher]

Reaktor breeder bisa, è dhâlem prinsip, tagantong dâri siklus bahan bakar sè èghunaaghi, èkstraksi para' kabbhi energi sè bâdâ è dâlem uranium otabâ thorium, èkorangè kabutowan bahan bakar kalabân faktor 100 èbandhingaghi reaktor aèng ringan sè èghunaaghi sakalèyan, sè èkstraksi korang dâri 1% energi è dâlem logam aktinida (uranium) otabâ thorium bumi.[104] Efisiensi bahan bakar sè tèngghi dâri reaktor peternak bisa cè' èkorangèna masalah pasokan bahan bakar, energi sè èghunaaghi è pertambangan, bân panyempenan limbah radioaktif. Kalabân èkstraksi uranium è aèng tase' (samangkèn talèbât larang kaangghuy èkonomi), bâdâ bahan bakar sè cokop kaangghuy reaktor peternak kaangghuy èpèyara kabutowan energi è dhunnya ghâbây 5 miliar taon è tingkat konsumsi energi total taon 1983, saènggâna energi nuklir efektif dhâddhi energi sè bisa èpèyara polè.[105][106] Salaèn aèng tase', bato granit kerak rata-rata ngandung jumlah uranium bân thorium sè signifikan sè èghunaaghi reaktor peternak sè bisa nyadhiyaaghi energi sè bânnya' ghâbây sisa omor mataarè è urutan otama evolusi bintang.[107]

Fotosintesis ghâbâyyân

[beccè' | beccè' sombher]

Fotosintesis buatan aghunaaghi tèknik-tèknik è antarana nanoteknologi kaangghuy nyimpen energi elektromagnetik mataarè dâlem ikatan kimia kalabân cara èbâgi aèng kaangghuy ngasèllaghi hidrogen bân saterrossa aghunaaghi karbon dioksida kaangghuy aghâbây metanol.[108] Para peneliti è bidang panèka èusahaaghi kaangghuy aghâbây mimik molekuler fotosintesis sè aghunaaghi wilayah spektrum mataarè sè lebbi lebar, aghâdhui sistem katalitik sè èghâbây dâri bahan-bahan sè bânnya' bân ta' larang sè koko, ghâmpang èpèyara, ta' beracun, stabil è bânnya' kondisi lingkungan bân abâdâh lebbi efisien sè mabi proporsi energi foton sè lebbi bânnya' kaangghuy èsimpen è dâlem senyawa i.e., karbohidrat (bânnè mabângun bân ajaga sel-sel odhi').[109] Namong, penelitian sè èkennal ngadhep ka rintangan, Sun Catalytix spin-off MIT ambu èskalaaghi sel bahan bakar prototipe è taon 2012 polana ètawaraghhi sakone' tabungan dâri cara laèn kaangghuy aghâbây hidrogen dâri sonarra mataarè.

Negara-negara berkembang

[beccè' | beccè' sombher]

Bagian panèka aropaaghi kutipan dâri energi terbarukan è naghara-naghara berkembang.[edit] Energi terbarukan è naghara-naghara berkembang panèka alternatif sè sajân èghunaaghi ghâbây energi bahan bakar fosil, polana naghara-naghara panèka aghâdhui pasokan energi bân ngatase kemiskinan energi. Teknologi energi terbarukan perna èangghep ta' terjangkau ghâbây naghara-naghara berkembang.[110] Namong, molaè taon 2015, investasi è energi terbarukan non-hidro ampon lebbi tèngghi è naghara-naghara berkembang dâri naghara-naghara maju, bân èpadhâddhi 54% dâri investasi energi terbarukan global è taon 2019.[111] Badan Energi Internasional èramal jhâ' energi sè bisa èpèyara polè bhâkal nyadhiyaaghi sabâgiyân bânnya' pertumbuhan pasokan energi è taon 2030 è Afrika bân Amerika Tengnga bân Selatan, bân 42% dâri pertumbuhan pasokan è Cina.[112]

Kabânnya'an naghara berkembang aghâdhui bânnya' sumber daya energi sè bisa èpèyara polè, è antarana energi mataarè, tenaga angen, energi panas bumi, bân biomassa, bân jhughân kamampoan kaangghuy aghâbây sistem sè relatif intensif buruh sè memanfaatkan hal-hal kasebbhut. Kalabân ngèmbangaghi sumber energi akadhi panèka, naghârâ-naghârâ berkembang bisa ngèrèng ketergantunganna dâ' mènnya' bân gas alam, sè aghâbây portofolio energi sè korang rentan dâ' kenaikan arghâ. È bânnya' kabâdâ'an, investasi panèka bisa lebbi larang dâri sistem energi bahan bakar fosil.[113]

È Kenya, Pembangkit Listrik Panas Bumi Olkaria V panèka sala sèttong sè palèng bhâghus è dhunnya.[114] Proyek Bendungan Renaisans Grand Ethiopia aghâdhui turbin angen.[115] Saellana lastare, PLTA Ouarzazate Maroko èproyeksiaghi kaangghuy nyadhiyaaghi listrik ghâbây lebbi dâri sajuta orèng.[116]

Referensi

[beccè' | beccè' sombher]
  1. ↑ https://www.wri.org/insights/next-ndcs-5-point-plan
  2. ↑ https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214629623003419
  3. ↑ https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2214629623003419
  4. ↑ https://impact.economist.com/sustainability/cop28-new-deals-and-evasive-tactics
  5. ↑ https://www.reuters.com/world/europe/european-commission-analysing-higher-45-renewable-energy-target-2030-2022-04-20/
  6. ↑ IRENA 2024, p. 21.
  7. ↑ IRENA 2024, p. 21. Note: Compound annual growth rate 2014-2023.
  8. ↑ NREL ATB 2021, Utility-Scale PV.
  9. ↑ https://ourworldindata.org/renewable-energy
  10. ↑ https://ourworldindata.org/grapher/share-electricity-solar?tab=table
  11. ↑ https://www.c2es.org/content/renewable-energy/
  12. ↑ Ehrlich, Robert; Geller, Harold A.; Geller, Harold (2018). Renewable energy: a first course (2nd ed.). Boca Raton London New York: Taylor & Francis, CRC Press. ISBN 978-1-138-29738-8]].
  13. ↑ https://www.iea-shc.org/Data/Sites/1/publications/Solar-Heat-Worldwide-2023.pdf
  14. ↑ https://www.iea-shc.org/Data/Sites/1/publications/Solar-Heat-Worldwide-2023.pdf
  15. ↑ Ehrlich, Robert; Geller, Harold A.; Geller, Harold (2018). Renewable energy: a first course (2nd ed.). Boca Raton London New York: Taylor & Francis, CRC Press. ISBN 978-1-138-29738-8.
  16. ↑ Zaręba, Anna; Krzemińska, Alicja; Kozik, Renata; Adynkiewicz-Piragas, Mariusz; Kristiánová, Katarina (17 March 2022). "Passive and Active Solar Systems in Eco-Architecture and Eco-Urban Planning". Applied Sciences. 12 (6): 3095. doi:10.3390/app12063095. ISSN 2076-3417
  17. ↑ https://web.archive.org/web/20240321092402/https://mc-cd8320d4-36a1-40ac-83cc-3389-cdn-endpoint.azureedge.net/-/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2023/Feb/IRENA_CPI_Global_RE_finance_2023.pdf?rev=8668440314f34e588647d3994d94a785
  18. ↑ https://www.energy.gov/energysources/solar.htm
  19. ↑ Ehrlich, Robert; Geller, Harold A.; Geller, Harold (2018). Renewable energy: a first course (2nd ed.). Boca Raton London New York: Taylor & Francis, CRC Press. ISBN 978-1-138-29738-8.
  20. ↑ https://www.economist.com/technology-quarterly/2022/06/23/getting-the-most-out-of-tomorrows-grid-requires-digitisation-and-demand-response
  21. ↑ "The History of Solar" (PDF). U.S. Department of Energy. Retrieved 7 April 2024.
  22. ↑ https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1990-01-12-fi-323-story.html
  23. ↑ https://www.db.com/cr/en/docs/solar_report_full_length.pdf
  24. ↑ https://doi.org/10.3390%2Frs15010210
  25. ↑ https://web.archive.org/web/20181128034842/http://resourceirena.irena.org/gateway/dashboard/?topic=4&subTopic=54
  26. ↑ IEA (2022), Renewables 2022, IEA, Paris https://www.iea.org/reports/renewables-2022, License: CC BY 4.0
  27. ↑ https://energydigital.com/top10/top-10-largest-solar-power-parks
  28. ↑ "Solar Panel Recycling". www.epa.gov. 23 August 2021. Retrieved 2 May 2022.
  29. ↑ https://www.technologyreview.com/2021/08/19/1032215/solar-panels-recycling/
  30. ↑ Coren, Michael (13 February 2024). "Meet the other solar panel". The Washington Post.
  31. ↑ Kingsley, Patrick; Elkayam, Amit (9 October 2022). "'Eye of Sauron': The Dazzling Solar Tower in the Israeli Desert". The New York Times.
  32. ↑ https://www.provenwinners.com/learn/top-ten-lists/10-plants-for-your-shade-garden
  33. ↑ https://cbey.yale.edu/research/agrivoltaics-producing-solar-energy-while-protecting-farmland
  34. ↑ Renewable Capacity Statistics 2024. Abu Dhabi: International Renewable Energy Agency (IRENA). March 2024. ISBN 978-92-9260-587-2
  35. ↑ Renewable Capacity Statistics 2024. Abu Dhabi: International Renewable Energy Agency (IRENA). March 2024. ISBN 978-92-9260-587-2.
  36. ↑ https://ember-energy.org/latest-insights/global-electricity-review-2024/
  37. ↑ "2021 Electricity Annual Technology Baseline (ATB) Technologies". United States National Renewable Energy Laboratory.
  38. ↑ http://www.ewea.org/fileadmin/ewea_documents/documents/publications/WETF/Facts_Summary.pdf
  39. ↑ Ehrlich, Robert; Geller, Harold A.; Geller, Harold (2018). Renewable energy: a first course (2nd ed.). Boca Raton London New York: Taylor & Francis, CRC Press. ISBN 978-1-138-29738-8.
  40. ↑ "Analysis of Wind Energy in the EU-25" (PDF). European Wind Energy Association.
  41. ↑ "Electricity – from other renewable sources - The World Factbook" Diarsipkan 2021-10-27 di Wayback Machine.. www.cia.gov.
  42. ↑ http://www.stanford.edu/group/efmh/winds/global_winds.html
  43. ↑ "Global landscape of renewable energy finance 2023" (PDF). International Renewable Energy Agency (IRENA).
  44. ↑ Renewable Capacity Statistics 2024. Abu Dhabi: International Renewable Energy Agency (IRENA). March 2024. ISBN 978-92-9260-587-2.
  45. ↑ Renewable Capacity Statistics 2024. Abu Dhabi: International Renewable Energy Agency (IRENA). March 2024. ISBN 978-92-9260-587-2.
  46. ↑ "Global Electricity Review 2024". Ember. 8 May 2024.
  47. ↑ NREL ATB 2021, Hydropower.
  48. ↑ Ang, Tze-Zhang; Salem, Mohamed; Kamarol, Mohamad; Das, Himadry Shekhar; Nazari, Mohammad Alhuyi; Prabaharan, Natarajan (2022). "A comprehensive study of renewable energy sources: Classifications, challenges and suggestions". Energy Strategy Reviews.
  49. ↑ Moran, Emilio F.; Lopez, Maria Claudia; Moore, Nathan; Müller, Norbert; Hyndman, David W. (2018). "Sustainable hydropower in the 21st century". Proceedings of the National Academy of Sciences.
  50. ↑ https://web.archive.org/web/20181109085415/https://www.irena.org/documentdownloads/publications/re_technologies_cost_analysis-hydropower.pdf
  51. ↑ Afework, Bethel (3 September 2018). https://energyeducation.ca/encyclopedia/Run-of-the-river_hydroelectricity. Energy Education.
  52. ↑ "Net zero: International Hydropower Association". www.hydropower.org.
  53. ↑ IEA (2022), Renewables 2022, IEA, Paris https://www.iea.org/reports/renewables-2022, License: CC BY 4.0
  54. ↑ "Hydropower Status Report". International Hydropower Association.
  55. ↑ Energy Technology Perspectives: Scenarios and Strategies to 2050. Paris: International Energy Agency. 2006. p. 124. ISBN 926410982X.
  56. ↑ "Environmental Impacts of Hydroelectric Power | Union of Concerned Scientists". www.ucsusa.org.
  57. ↑ "Hydropower Special Market Report" (PDF). IEA. pp. 34–36.
  58. ↑ L. Lia; T. Jensen; K.E. Stensbyand; G. Holm; A.M. Ruud. "The current status of hydropower development and dam construction in Norway" (PDF).
  59. ↑ IRENA 2024, p. 30.
  60. ↑ IRENA 2024, p. 30. Note: Compound annual growth rate 2014-2023.
  61. ↑ "Global Electricity Review 2024". Ember. 8 May 2024. Retrieved 8 May 2024.
  62. ↑ NREL ATB 2021, Other Technologies (EIA).
  63. ↑ Scheck, Justin; Dugan, Ianthe Jeanne (23 July 2012). "Wood-Fired Plants Generate Violations". The Wall Street Journal.
  64. ↑ "FAQs • What is woody biomass, and where does it come from?". Placer County Government.
  65. ↑ Pelkmans, Luc (November 2021). IEA Bioenergy Countries' Report: Implementation of bioenergy in the IEA Bioenergy member countries (PDF). International Energy Agency.
  66. ↑ Loyola, Mario (23 November 2019). "Stop the Ethanol Madness". The Atlantic.
  67. ↑ UK, Maria Mellor, WIRED. https://www.wired.com/story/biofuels-aviation-carbon-emissions/. Wired. ISSN 1059-1028
  68. ↑ Timperly, Jocelyn (23 February 2017). "Biomass subsidies 'not fit for purpose', says Chatham House". Carbon Brief Ltd © 2020 - Company No. 07222041.
  69. ↑ Kramer, David (1 July 2022). "Whatever happened to cellulosic ethanol?". Physics Today.
  70. ↑ Ahmad Dar, Rouf; Ahmad Dar, Eajaz; Kaur, Ajit; Gupta Phutela, Urmila (1 February 2018). "Sweet sorghum-a promising alternative feedstock for biofuel production". Renewable and Sustainable Energy Reviews.
  71. ↑ Howard, Brian (28 January 2020). "Turning cow waste into clean power on a national scale". The Hill.
  72. ↑ Zhu, Liandong; Li, Zhaohua; Hiltunen, Erkki (28 June 2018). "Microalgae Chlorella vulgaris biomass harvesting by natural flocculant: effects on biomass sedimentation, spent medium recycling and lipid extraction". Biotechnology for Biofuels.
  73. ↑ https://web.archive.org/web/20130121175926/http://www.eurosaiwgea.org/Activitiesandmeetings/OtherEUROSAIWGEAmeetings/Documents/Estonia_energy.pdf
  74. ↑ https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0306261909001688?via%3Dihub
  75. ↑ 75,0 75,1 Renewable Capacity Statistics 2024. Abu Dhabi: International Renewable Energy Agency (IRENA). March 2024. ISBN 978-92-9260-587-2.
  76. ↑ "Electricity". International Energy Agency. 2020. Data Browser section, Electricity Generation by Source indicator.
  77. ↑ NREL ATB 2021, Geothermal.
  78. ↑ Ehrlich, Robert; Geller, Harold A.; Geller, Harold (2018). Renewable energy: a first course (2nd ed.). Boca Raton London New York: Taylor & Francis, CRC Press. ISBN 978-1-138-29738-8.
  79. ↑ Clauser, Christoph (2024), "Earth's Heat and Temperature Field", Introduction to Geophysics, Springer Textbooks in Earth Sciences, Geography and Environment, Cham: Springer International Publishing, pp. 247–325, doi:10.1007/978-3-031-17867-2_6, ISBN 978-3-031-17866-5,
  80. ↑ Clauser, Christoph (2024), "Earth's Heat and Temperature Field", Introduction to Geophysics, Springer Textbooks in Earth Sciences, Geography and Environment, Cham: Springer International Publishing, pp. 247–325, doi:10.1007/978-3-031-17867-2_6, ISBN 978-3-031-17866-5
  81. ↑ Dincer, Ibrahim; Ezzat, Muhammad F. (2018), "3.6 Geothermal Energy Production", Comprehensive Energy Systems, Elsevier, pp. 252–303, doi:10.1016/b978-0-12-809597-3.00313-8, ISBN 978-0-12-814925-6
  82. ↑ Ritchie, Hannah; Rosado, Pablo; Roser, Max (2023). "Data Page: Geothermal energy capacity". Our World in Data.
  83. ↑ "Electricity generation, capacity, and sales in the United States". U.S. Energy Information Administration.
  84. ↑ Ritchie, Hannah; Rosado, Pablo; Roser, Max (2023). "Data Page: Geothermal energy capacity". Our World in Data.
  85. ↑ Dincer, Ibrahim; Ezzat, Muhammad F. (2018), "3.6 Geothermal Energy Production", Comprehensive Energy Systems, Elsevier, pp. 252–303, doi:10.1016/b978-0-12-809597-3.00313-8, ISBN 978-0-12-814925-6,
  86. ↑ "Use of geothermal energy". U.S. Energy Information Administration.
  87. ↑ Dincer, Ibrahim; Ezzat, Muhammad F. (2018), "3.6 Geothermal Energy Production", Comprehensive Energy Systems, Elsevier, pp. 252–303, doi:10.1016/b978-0-12-809597-3.00313-8, ISBN 978-0-12-814925-6
  88. ↑ Hussain, Akhtar; Arif, Syed Muhammad; Aslam, Muhammad (2017). "Emerging renewable and sustainable energy technologies: State of the art". Renewable and Sustainable Energy Reviews.
  89. ↑ International Energy Agency (2007). Renewables in global energy supply: An IEA facts sheet (PDF), OECD
  90. ↑ International Energy Agency (2007). Renewables in global energy supply: An IEA facts sheet (PDF), OECD
  91. ↑ Duchane, Dave; Brown, Don (December 2002). "Hot Dry Rock (HDR) Geothermal Energy Research and Development at Fenton Hill, New Mexico" Diarsipkan 2010-06-17 di Wayback Machine. (PDF). Geo-Heat Centre Quarterly Bulletin. Vol. 23, no. 4. Klamath Falls, Oregon: Oregon Institute of Technology. pp. 13–19. ISSN 0276-1084
  92. ↑ Stober, Ingrid; Bucher, Kurt (2021), "Enhanced-Geothermal-Systems (EGS), Hot-Dry-Rock Systems (HDR), Deep-Heat-Mining (DHM)", Geothermal Energy, Cham: Springer International Publishing, pp. 205–225, doi:10.1007/978-3-030-71685-1_9, ISBN 978-3-030-71684-4
  93. ↑ "Australia's Renewable Energy Future inc Cooper Basin & geothermal map of Australia Retrieved 15 August 2015" (PDF)
  94. ↑ Archer, Rosalind (2020), "Geothermal Energy", Future Energy, Elsevier, pp. 431–445, doi:10.1016/b978-0-08-102886-5.00020-7, ISBN 978-0-08-102886-5
  95. ↑ Innovation Outlook: Ocean Energy Technologies (PDF). Abu Dabi: International Renewable Energy Agency. 2020. pp. 51–52. ISBN 978-92-9260-287-1.
  96. ↑ Gao, Zhen; Bingham, Harry B.; Ingram, David; Kolios, Athanasios; Karmakar, Debabrata; Utsunomiya, Tomoaki; Catipovic, Ivan; Colicchio, Giuseppina; Rodrigues, Jos (2018), "Committee V.4: Offshore Renewable Energy", Proceedings of the 20th International Ship and Offshore Structures Congress (ISSC 2018) Volume 2, Progress in Marine Science and Technology, IOS Press, p. 253, doi:10.3233/978-1-61499-864-8-193, hdl:11250/2582171
  97. ↑ Park, Eun Soo; Lee, Tai Sik (November 2021). "The rebirth and eco-friendly energy production of an artificial lake: A case study on the tidal power in South Korea". Energy Reports.
  98. ↑ Warak, Pankaj; Goswami, Prerna (25 September 2020). "Overview of Generation of Electricity using Tidal Energy". 2020 IEEE First International Conference on Smart Technologies for Power, Energy and Control (STPEC). IEEE. p. 3. doi:10.1109/STPEC49749.2020.9297690. ISBN 978-1-7281-8873-7.
  99. ↑ "Major infrared breakthrough could lead to solar power at night". 17 May 2022.
  100. ↑ Byrnes, Steven; Blanchard, Romain; Capasso, Federico (2014). "Harvesting renewable energy from Earth's mid-infrared emissions". PNAS.
  101. ↑ "In bloom: growing algae for biofuel". 9 October 2008.
  102. ↑ Rodgers, Erica; Gertsen, Ellen; Sotudeh, Jordan; Mullins, Carie; Hernandez, Amanda; Le, Hanh Nguyen; Smith, Phil; Joseph, Nikoli (11 January 2024). Space-Based Solar Power (PDF). Office of Technology, Policy and Strategy. Washington, DC: NASA.
  103. ↑ "Water vapor in the atmosphere may be prime renewable energy source". techxplore.com. Archived from the original on 9 June 2020.
  104. ↑ "Pyroprocessing Technologies: Recycling Used Nuclear Fuel For A Sustainable Energy Future" (PDF). Argonne National Laboratory.
  105. ↑ Cohen, Bernard L. "Breeder reactors: A renewable energy source" (PDF). Argonne National Laboratory.
  106. ↑ Weinberg, A. M., and R. P. Hammond (1970). "Limits to the use of energy," Am. Sci. 58, 412.
  107. ↑ https://www.nuenergy.org/theres-atomic-energy-in-granite/
  108. ↑ Collings AF and Critchley C (eds). Artificial Photosynthesis – From Basic Biology to Industrial Application (Wiley-VCH Weinheim 2005)
  109. ↑ Faunce, Thomas A.; Lubitz, Wolfgang; Rutherford, A. W. (Bill); MacFarlane, Douglas; Moore, Gary F.; Yang, Peidong; Nocera, Daniel G.; Moore, Tom A.; Gregory, Duncan H.; Fukuzumi, Shunichi; Yoon, Kyung Byung; Armstrong, Fraser A.; Wasielewski, Michael R.; Styring, Stenbjorn (2013). "Energy and environment policy case for a global project on artificial photosynthesis". Energy & Environmental Science.
  110. ↑ "Developing Countries Lack Means To Acquire More Efficient Technologies". ScienceDaily.
  111. ↑ Frankfurt School-UNEP Centre/BNEF. Global trends in renewable energy investment 2020
  112. ↑ "Changes in primary energy demand by fuel and region in the Stated Policies Scenario, 2019-2030 – Charts – Data & Statistics". IEA.
  113. ↑ http://www.worldwatch.org/system/files/ren21-1.pdf
  114. ↑ Kabintie, Winnie (5 September 2023). "Africa Climate Summit - opportunities for harnessing renewable energy". The Kenya Forum.
  115. ↑ "Ethiopia's GERD dam: A potential boon for all, experts say – DW – 04/08/2023". dw.com.
  116. ↑ Wanjala, Peter (22 April 2022). "Noor Ouarzazate Solar Complex in Morocco, World's Largest Concentrated Solar Power Plant". Constructionreview.
Èpondhut ḍâri "https://mad.wikipedia.org/w/index.php?title=Energi_terbarukan&oldid=42912"