Dmitri Mendeleev
Dmitri Mendeleev (bhâsa Rusia: Дми́трий Ива́нович Менделе́ев, Dmitriy Ivanovich Mendeleyev) (/ˌmɛndəlˈeɪəf/ MEN-dəl-AY-əf;[1] 8 Februari 1834 – 2 Februari 1907)[2] iyâ arèya orèng sè ahli kimi dhâi kekaisaran Rusia sè aghâbây tabel periodik sè èdhâsaraghi dhâ’ ka peningkatan bilangan atom. Bilangan rèya nunju’aghi jumla proton sè bhâdâ dhâlem inti atom. Jumla proton padhâ kalabhân jumla elektron sè ngalèlèngè atom bebas.[3]
Dhibi’na nemmu èbhâkto nyiapaghi sebuah buku pangajhâren ka’angguy mahasiswana. Dhibi’na nemmu jhâ’ bhile dhibi’na nata unsur-unsur mènorot nai’na massa atom, unsur kalabhân sèfat sè para’ padhâ bhâkal kaloar kalabhân nyèlang sè askala. Dhibi’na bisa matao hasèl kalakoanna è Himpunan Kimia Rusia è awwâl 1869.
Hal rua abherri’ kaontongan dhâ’ ka Dmitri polana è ahèr taon sè padâ, seorang Kimian laèn dhâri Jerman, Julius Lothar Meyer, jughân bisa nyoson tabel sè padâ, tape polana bisa lebih ngadhâ’, Mendeleevlah sè èanggep dhâddhi panemmu daftar berkala.
Dâlem penelitianna, dhibi’na aghâbây pan berempan orotan tentang unsur-unsur zat kimia sè ampon èkataoè kalabhân nyoson saparangkat kartu, sè kemma èsabbhân kartu aèssè tiap-tiap unsur bân sèfat-sèfat kimiana. Dhibi’na nemmu hokom periodik teppa’na nyoson kartu-kartu jeria, sè è soson seccara aorodhân mènorot nai’na massa atomma, bân sèfat-sèfatdhâ èulangi seccara periodik. Bahkan bâdhâ sakoni’ kalebbien ka tabel periodik sè èsoson, iyâ arèya bâdena pangakoan tentang unsur-unsur anyar sè ghita’ èkataoè è massa dhibi’na nemmu tabel periodik kasebbhut akanta galium, germanium, bân skandium. Dhibi’na nyadia’aghi ruang ka’angguy unsur-unsur jeria bân bahkan la èkèra’aghi berempa massa atom bân beremma sèfat-sèfat kimiana degghi’.
Kaoḍi'ân awwâl
[beccè' | beccè' sombher]Mendeleev lahèr è dhisa Verkhnie Aremzyani, semma’ Tobolsk è Siberia, ḍâri pasangan Ivan Pavlovich Mendeleev (1783–1847) bân Maria Dmitrievna Mendeleeva (née Kornilieva) (1793–1850).[4][5] Ivan alako dhâddhi kapala sekolah bân guru seni rupa, politik, bân filsafat è gimnasium Tambov bân Saratov.[6] Eppa’na Ivan, Pavel Maximovich Sokolov, iyâ arèya seorang Pendeta Ortodoks Rusia ḍâri wilayah Tver.[7] Sasuai traḍisi Pendeta sa’a jerèya, ana’-ana’ Pavel èberri’ nyama kaluargâ anyar teppa’ haḍir è seminar teologi,[8] kalabân Ivan ngaolle nyama kaluargâ Mendeleev samarèna toan tana setempat.[9]
Mendeleev iyâ arèya ana’ bungso ḍâri 17 soḍara, è antarana “gun 14 sè salamet ka’angghut èbaptis” mènorot tarètan lake’ Mendeleev, Pavel, sè artèna sè laènna wafat samarèna kalahèranna mereka.[6] Jumlah pastè tarètan kanḍungnga Mendeleev bidhâ-bidhâ è berbagai sombher bân gi’ dhâddhi pardebatan sejarah.[10] Mon èabhes ḍâri kasejahteraan finansial kaluargana, eppa’na dhâddhi buta bân kaèlangan posisi ngajhârre. Èbuna èpaksa alako bân dhibi’na molaè abhâli alako pabrik kaca anḍina kaluargâna sè abid ta’ èangghuy. È omor 13 ton, samarèna eppa’na wafat bân pabrik èbuna ancor polana kebakaran, Mendeleev maso’ ka Gymnasium è Tobolsk.
Sombher
[beccè' | beccè' sombher]- ↑ "Mendeleev". Random House Webster's Unabridged Dictionary.
- ↑ "Удомельские корни Дмитрия Ивановича Менделеева (1834–1907)", eakses tanggha 2025-04-09
- ↑ "dmitriy Mendeleev Diarsipkan 2024-07-07 di Wayback Machine.": A Short CV, and A Story of Life, eakses tangghal 2025-04-09
- ↑ Rao, C N R; Rao, Indumati (2015). Lives and Times of Great Pioneers in Chemistry: (Lavoisier to Sanger). World Scientific. p. 119. ISBN 978-9814689076.
- ↑ Maria Mendeleeva (1951). D. I. Mendeleev's Archive: Autobiographical Writings. Collection of Documents. Volume 1 // Biographical notes about D. I. Mendeleev (written by me – D. Mendeleev), p. 13. – Leningrad: D. I. Mendeleev's Museum-Archive, 207 pages (in Russian)
- ↑ 6,0 6,1 Maria Mendeleeva (1951). D. I. Mendeleev's Archive: Autobiographical Writings. Collection of Documents. Volume 1 // From a family tree documented in 1880 by brother Pavel Ivanovich, p. 11. Leningrad: D. I. Mendeleev's Museum-Archive, 207 pages (in Russian)
- ↑ Dmitriy Mendeleev: A Short CV, and A Story of Life Archived 25 August 2017 at the Wayback Machine, mendcomm.org
- ↑ Удомельские корни Дмитрия Ивановича Менделеева (1834–1907) Archived 8 September 2007 at the Wayback Machine, starina.library.tver.ru
- ↑ Larcher, Alf (21 June 2019). "A mother's love: Maria Dmitrievna Mendeleeva". Chemistry in Australia magazine. Royal Australian Chemical Institute. ISSN 1839-2539. Archived from the original on 26 August 2019. eakses tangghal 2025-04-17
- ↑ Johnson, George (3 January 2006). "The Nitpicking of the Masses vs. the Authority of the Experts". The New York Times. eakses tangghal 2025-04-17