Bhâbbhuru

Bhâbbhuru
Chiroptera
Rekaman (id)
Taksonomi (id)
Filum	Chordata
Kelas	Mammalia
Superordo	Laurasiatheria
Ordo	Chiroptera Blumenbach, 1779
Distribusi

Bhâbbhuru, bhâtbhuru otabâ coḍhut iyâ arèya kèbân mamalia sè ngabbher ḍâri ordo Chiroptera (/kaɪˈrɒptərə/). Bhâbbhuru ngabbher ngangghuy soko bun aḍâ'na sè èpadhâddhi lèmbâng bân dhâddhi sala sèttong mamalia sè semangghâ ngabbher beccè' bân jumbhu. Bhâbbhuru asanta'an è ḍâlem ngabbher ḍâri kabânnya'an mano' sè ngabbher kalabân ghârighi'na sè cè' lanjhângnga èbhunḍhu' mèmbran dhâri sè èrembit patagium . Bhâbbhuru sè palèng kènnè', bân bisa èrembit mamalia sè palèng kènnè' iyâ rèya bhâbbhuru èlong bâbi, sè lanjhângnga 29–34 milimèter (1+1⁄8–1+3⁄8 inci), bân anḍi' lèmbâng sè lèbârrâ 150 mm (6 inci). bân anḍi' abhut 2–2,6 g (1⁄16–3⁄32 ons). Bhâbbhuru sè palèng rajâ iyâ rèya <i>kalong</i>, bân Kalong mahkota-emmas raksasa ( Acerodon jubatus ) sè ècapa' anḍi' abhut 1,6 kg (3+1⁄2 lb) bân anḍi' lèbâr lèmbâng 1,7 m (5 ft 7 in).

Mènangka dhâddhi kèbân mamalia sè palèng rajâ kapèng duwâ' samarèna kèbân pengèrat akanṭa tèkos, bhâbbhuru tamaso' ḍâlem 20% ḍâri sakabbhina spèsies mamalia è dhunnya, sè sakabbhina bâḍâ lebbi ḍâri 1.400 spèsies. Bâḍâ sè èsèbâ' dhâddhi duwâ' ordo: coḍhut sè kabânnya'an ngakan wâ-buwâân, bân kampret sè alako èkolokasi. Namong, bhuktè sè nyar-anyaran jhujhuk ḍâ' pamanṭa'an ordo rowa dhâddhi Yinpterochiroptera bân Yangochiroptera, kalabân coḍhut dhâddhi angghuta sapolongan bân pan-brâmpan spèsies kampret.

Bânnya' bhâbbhuru sè ngakan serangga, bân kabânnya'an karèna iyâ arèya kèbân frugivora (sè ngakan wâ'-buwâ'ân) otabâ kèbân sè ngakan nektar (). Bâḍâ spèsies sè ngakan kèban salaèn serangga; akanta bhâbbhuru vampir sè ngakan ḍârâ. Kabânnya'an bhâbbhuru rèya kèbân nokturnal (kèbân sè bânnya' aghuli bân ako-lako è malem arè), bân bânnya' sè tèḍung è ghuwâ otabâ kennengngan laènna; ta' jeḍḍhâk bhâ' bhâbbhuru anḍi' tèngka akanta rèya ka'angghuy ajhâuwi prèdator. Bhâbbhuru bisa èpapak è sakabbhina dhunnya, kajhâbhâna è kennengngan sè cè' cellebbhâ. Bhâbbhuru dhâddhi kèbân sè palèng èkaambhu è ḍâlem èkosistemna ka'angghuy abhânto pangarbhu'ân kembhâng bân tartaran bhibhit; bânnya' tombuwân tropis sè aghumântong ḍâ' fungsina bhâbbhuru ka'angghuy kaparlowan jârèya.

Bhâbbhuru aberri' manossa bânnya' kaghuna'an terkas, namong bâḍâ kèya katona'anna. Taèna bhâbbhuru dhâddhi guano ḍâri ghuwâ bân èghuna'aghi mènangka bhutok. Bhâbbhuru ngakan serangga hama, kangsè ngorangè kabhutowan pèstisida bân kalakowân laènna ka'angghuy ngorangè serangga. Bâḍâ sè kadhâddhiyân bânnya' bân cokop semma' ḍâ' ka-bungkana manossa ka'angghuy dhâddhi objèk kalènjâr (wisata), bân èghuna'aghi mènangka kakanan tradisional è sakabbhina Asia bân Pasifik. Namong, bhâbbhuru sè ngakan wâ'-buwâ'ân segghut èangghep hama sareng orèng tanè. Polana fisiologina, bhâbbhuru rèya sala sèttong macemma kèbân sè dhâddhi reservoir asli ḍâri alam ghâbây bânnya' patogèn, akanṭa rabiès; bân polana rèng-orèng rowa cè' ghâmpangnga lè-ngallè, along-polong bân orèng, bân omorra lanjhâng. Kèbân rowa ghâmpang mabhrusa'aghi panyakè' è pandhâliân dhibi'na. Manabi manossa along-polong bi' bhâbbhuru, sèfat-sèfat rowa bisa adhâddhiaghi lolajâ ḍâ' manossa . Bâḍâ bhâbbhuru sè dhâddhi prèdator rengngè' kangsèna bisa ngorangè panyèngghâddhân panyakè' sè èkèbâ bi' rengngè'.

Anatomi bân fisiologi

Torsonan tolang bân ghighi

Olat cèthagghâ bân ghighina bhâbbhuru bisa acem-macem aghântong ḍâri spèsiessâ. Ampona, coḍhut anḍi' colo' (cocot) sè alanjhângân, lobâng mata sè arajâân, bân kopèng sè akènnè'ân, ḍâmon dhâddhi akanta patè'. È antarana kampret, cocot sè alanjhângân ampona bhâbbhuru sè ngakan nektar, è bâkto bhâbbhuru vampir ampon arevolusi ka'angghuy ngorangè lanjhâng cocotta ka'angghuy abusso' ghighi sèri bân ghighi sèyong sè rajâ.

Bhâbbhuru sè ngakan serangga kènè' bisa andi' 38 ghighi, è bâkto bhâbbhuru vampir coma andi' 20. Bhâbbhuru sè berkulit akolè'akerrèng ndi ' gigi sè lebbi sakoni' tapè lebbi ghâghâng kalabân taring sè lebbi lanjhâng bân rahang bâbâ sè lebbi kowat dâri spesies sè ngakan serangga sè berbadan alos. Bhâbbhuru sè ngakan nektar, ghighi lajhinga panjhâghân è bâkto ghighi pèpèna sajân kene'. È bhâbbhuru buwâ, konco'na ghighi pèpè ècocokkaghi kaangghuy èghâli. Ghighi seri attas bhâbbhuru vampir ta' andi ' enamel, sè aghâbây tajhem. Kakowadhân kèkkè'ânna bhâbbhuru kènè' èhasilaghi lèbât kaontongan mekanis, sè bisa èkèkkè' lèbât penutup serangga otabâ kolè' buwâ sè ghâli.

Lèmbâng bân ngabbherrâ

Bhâbbhuru panèka sèttong-sèttongna mamalia sè busa ngabber ros-terrosân, bânnè alonca' akadhi ebbhu' sè ngabber . Tolang gharighi'en bhâbbhuru jhâu lebbi lentur dâri mamalia laènna, polana penampang sè rata bân kandungan kalsium sè sakonè' è semma'na konco'na. Panjangan ghârighi'en bhâbbhuru, fitur poko' sè èparloaghi kaangghuy perkembangan lèmbâng, èsebbhut polana èpaènga' protein morfogenetik tulang (Bmp). È bâkto perkembangan embrio, gen sè ngontrol sinyal Bmp, Bmp2, ngalami ekspresi sè ètambâi è bhâgiyân adâ'na bhâbbhuru – sè ngasèlaghi èpabhâjheng digit manual. Obâ'ân genetik sè penting panèka abhânto aghâbây angghuta bhâdhân khosos sè èparloaghi kaangghuy ngabbher bertenaga. Proporsi relatif soko adâ'na kelelawar sè ghi' bâdâ èbandhingaghi fosil kelelawar Eosen ta' bhâdhih bhân-sabbhân, sè noddhuaghi jhâ' morfologi lèmbânga bhâbbhuru ampon èlestarikan lebbi dâri saeket juta taon. è bâkto ngabber, tolang ngalami tekanan bilu' bân ghingsèr; tekanan bilu' sè èalami lebbi kenik dâri mamalia dhârât, namong tekanan ghingsèr lebbi bhâghus. Tolang lèmbânga bhâbbhuru andi' titik tegangan potong sè sakoni' lebbi rèndah dâri tolang lèmbânga mano'

Akanta mamalia laènna, bân bânnè akanta mano', radius panèka komponen otama dâri lengngen. Bhâbbhuru andi' lema ghârighi' sè panjhâghân, kabbhi èpanèbar è sekitar pergelangan tanang . Ghârighi' empol nojjhu ka adâ' bân nolonge penggirra adha'na kalembang, bân ghârighi' laènna nolonge tegangan sè èghâdhui è membran kalembang. Angka kaduwâ' bân katello' bâdâ è bâbâna konco'na kalembangnga, sè mabi kalembangnga ètarèk ka adâ' è bâbâna seret aerodinamis, ta' parlo tebbel akadhi kalembangnga pterosaurus . Ghârighi' sè kapèng empa' bân sè kapèng lema' èpanjang dâri pergelangan tanang ka pengghirra bingkèng, bân nolak gaya bengkok sè èsebbhut sareng hawa sè nondhu' è membran sè kaku. polana sendi sè lentur, bhâbbhuru lebbi èmanuver bân lemmes dâri mamalia sè bisa aluncur.

Lèmbângnga bhâbbhuru jhâu lebbi tipis bân ngandung tolang lebbi bânnya' dâri kalembangnga mano', saèngghâ bhâbbhuru bisa abâdâh lebbi akurat dâri mano', bân ngabber kalabân angkat sè lebbi bhâghus bân korang sèrèt . Kalabân ngèbâ kalembangnga ka badanna è attas, rèng-orèng rowa hemat 35 persen energi è bâkto ngabbher. Membrana alos, ghâmpang acarè, tapè bisa tombu polè, bân aèng mata sè cè' èndâ'na bisa ghâncang bârâs. Permukaan kalembang èlengkapi sareng reseptor sè sensitif sentuhan è benjolan-benjolan kènè' sè èsebbhut sel Merkel, sè jhughân ètemmoè è ujung ghârighi'en manossa. Kennengan sensitif panèka bhân-sabbhân bhâbbhuru, polana bhân-sabbhân benjolan andi' bulu sè cè' èndâ'na è tengnga, sè aghâbây bhâbbhuru lebbi sensitif bân mampu bhâbbhuru kaangghuy ngaonèng bân adaptasi dâ' obâ'ân aliran udara; Kagunaan otama panèka kaangghuy ngajhâri kecepatan sè palèng efisien kaangghuy ngabber, bân bisa jhughân kaangghuy ta' ètabrak . Bhâbbhuru bisa jhughân akèya bulu taktil kaangghuy abhânto manuver sè mlarat akanta mèghâ' mangsa sè ngabbher.

Patagium rèya membran kalembang; èbâdâ'aghi è antarana tolang lengngen bân ghârighi', bân toron è bingkèng badan kantos soko bingkèng bân bunto' . Membran kolè' rèya aropaaghi jaringan ikat, serat elastis, saraf, otot, bân pembuluh dârah. Otot-otot ajâgâh membran tegang è bâkto terbang. Saèngghâ bunto'na bhâbbhuru èpasang ka patagium bisa acem-macem menorot spesies, bân bâdâ sè andi' bunto' sè samporna bebas otabâ ta' andi' bunto' sakale. Kolè'na badanna bhâbbhuru, sè andi' sèttong lapisan epidermis bân dermis, bân jhughân folikel rambut, kelenjar kerrèng, bân lapisan lemak è bâbâ kolè', cè' bhândherra dâri kolè'na membran lèmbâng. Tagantong dâri spesies bhâbbhuru, bâdâna folikel obu' bân kelenjar kerrèng bhâkal acem-macem è patagium. Patagium panèka lapisan ganda epidermis sè cè' tèpèssâ: Lapisan-lapisan panèka èpèsa bi' jaringan ikat pusat, sè bânnya' kolagen bân serat elastis . È pan-bârâmpan spesies bhâbbhuru, kelenjar kerrèng ètemmoè è antarana jaringan ikat panèka. Salaèn jârèya, manabi folikel obu' bâdâ, panèka bhâkal nolong bhâbbhuru kaangghuy adaptasi dâ' manuver penerbangan anyar. ghâbây embrio bhâbbhuru, apoptosis (matèna sel terprogram) namong èpangghi'i è soko Bun budi, è bâkto soko adâ' aghâdhui jaringan è antara ghârighi' soko sè abhânto membran lèmbâng. Bhân-sabbhân mano', sè kalembangnga kaku aghâbây tekanan bengkok bân torsi è bhâu, bhâbbhuru andi' membran kalembangnga sè lentur sè coma bisa nahan tegangan. Kaangghuy ngabber, bhâbbhuru aghâdhui kakowadhân dâlem è titik è dimma membran ètemmoè rangka, saènggâna kakowadhân sè èlabân èimbangi è pengghirrâ lèmbâng sè tegak loros dâ' attassâ lèmbâng. Adaptasi rèya ta' èghâbây bhâbbhuru kaangghuy noro' lèbâr kalembangnga, bânnè akadhi mano', sè bisa èlipat sabâgiyân kalembangnga è bâkto ngabber, saènggâna radikal èkorangè lebar kalembangnga bân kennengan kaangghuy aghuli è attas bân meluncur. Dhâddi bhâbbhuru ta' bisa ajhâlân jhâu akanta mano'.

Bhâbbhuru sè ngakan nektar bân serbuk sari bisa ngambâng, akadhi kolibri . Bhâgiyân sè tajhem è ada'na lèmbâng bisa aghâbây pusaran, sè aberri' angkat . Pusaran bisa èstabilaghi kalabân ngobâ ara bilu'en lèmbânga kèbân.