Autoimun

Panyakè' autoimun kennèng apangaroè abâ' è bâgiyân sè dhâ-bhidhâ.

Panyakè' Autoimun otabâ Autoimunitas iyâ arèya konḍisi ta' jhâjâna sabuwâ organisme kaangghuy ngennalè bâgiyân ḍâri abâ'na dhibi' mènangka bâgiyân ḍâri dhibi'na, kabâḍâân rèya andhâddhiâghi sistem imun ngelabân sèl bân jhâringan anḍi'na dhibi'.

Sè normal, sistem kategghuân abâ' (sistem imun) alakon kaangghuy ajâgâ abâ' ḍâri serrangan organisme asèng, marana bakteri otabâ virus. Bâjâ èserrang bi' organisme asèng, sistem kategghuân abâ' bhâkal ngocol protèin sè èkoca' antibodi kaangghuy alabân bân nyegghâ kadhâddhina panyakè'.

Sakenga, ḍâ' orèng sè nyanḍhâng panyakè' autoimun, sistem kategghuân abâ' bhâkal ngangghâp sèl abâ' sè bârâs mènangka zat asèng. Serrèna, antibodi sè èocol'aghi sistem kategghuân abâ' pas nyerrang sèl-sèl bârâs jârèya.

Bâḍâ lebbi ḍâri 80 panyakè' sè èghlumpo'aghi mènangka panyakè' autoimun, è antarana anḍi' ra-tora bân gejala magânna, marana kèpak, nyo'nyo', bân ghresghes.

Sabâgiyân panyakè'-panyakè' sè molbul ḍâri kalaènan tangghâ' imun (Inḍonèsia: respons imun) arèya tamaso' nyama panyakè' autoimun. Contona marana panyakè':

• Celiac,
• Ḍiabètes melitus tipe 1,
• lupus
• Sindrom Sjögren
• Sindrom Churg-Strauss
• Tiroiditis Hashimoto
• Panyakè' Basèdow otabâ panyakè' Graves
• Idiopathic thrombocytopenic purpura
• Sklèrodèrma, bân
• Artritis reumatoid (RA).

Dhâlâr otabâ Panyabbhâb Panyakè' Autoimun

Dhâlâr panyakè' autoimun ghi' ta' èkataoè ghenna'. Sakènga bâḍâ sagejjâk parkara sè èsangghu maongghâ risiko panyakè' autoimun, iyâ jârèya:

• Anḍi' toman panyakè' autoimun ḍâri ron-toronan bângaseppona
• Nyanḍhâng sakè' infèksi baktèri otabâ virus, ènga'na infèksi virus Epstein Barr
• Capo' perrèan bhârâng Kèmèya, marana asbes, mèrkuri, dioksin, otabâ pèstisida
• Aroko'
• Anḍi' berrâ' abâ' sè talambhâs otabâ gember (obèsitas)

Gejala Panyakè' Autoimun

Sagejjâk jennès panyakè' autoimun bisa bhâi ètemmo karana anḍi' gejala aḍâ' sè paḍâ, marana:

• Ampo apangrasa roghâ
• Otot kèpak otabâ nyo'nyo' sendhi
• Bârâ è kolè'
• Ghresghes
• Bârâ è sendhi otabâ mowa
• Obu' ṭot-coṭot
• Sara kaangghuy jhekjhek ka sèttong hal (konsèntrasi)
• Ghâringghingan ḍâ' tanang otabâ soko

Tekka'na molbul'aghi gejala-gejala aḍâ' sè paḍâ, bâng-sèbâng panyakè' autoimun pagghun anḍi' gejala magânna sè bhidhâ, marana ḍiabètès tipe 1 sè gejalana arobâ segghut pelka', kasoan, bân berrâ' abâ' sè dhuli toron.