Lompat ke isi

Akira Kurosawa

Ḍâri Wikipèḍia bhâsa Madhurâ, lombhung pangataowan mardhika

Akira Kurosawa黒澤 明 otabâ 黒沢 明, Kurosawa Akira, 23 Maret 1910 – 6 Sèptèmber 1998) iyâ arèya tokang ghâbây film Jeppang sè aghâbây 30 film dhibi’ sarta kadheng dhâddhi sutradara bân nolès kaangghuy orèng laèn dâlem karèrra sè salama pètto’ dekade. Dhibi’en sacara lowas èangghâp dhâddhi palèng pentèng dâlem sajârâ sinèma. Kurosawa nampillaghi gaya sè bângal bân dinamis sè cè’ bhidhâ dâri dhibi’en. Dhibi’en maso’ dâlem kabbhi aspèk produksi film.

Kurosawa maso’ dhunnya industri film Jeppang è taon 1936, samarèna alako sakejjhâ’ dhâddhi tokang lokès. Samarèna aon-taon alako è bânnya’ film dhâddhi asistèn sutradara bân nolès naskah, dhibi’en molaè debut dhâddhi sutradara salama Perrang Dhunnya II kalabân film aksi sè populèr Sanshiro Sugata (1943). Samarèna perrang, film sè ollè pojhiyân dâri kritikus drunken Angel (1948), èdimma Kurosawa mèlè aktor sè bâkto jarèya korang èkenal Toshiro Mifune dhâddhi pemeran otama, ma kokoh rèputasi sang sutradara dhâddhi sala sèttong sineas ngodâ palèng pentèng è Jeppang. Orèng lakè’ duwâ’ karèya marèna jarèya kolaborasi dâlem lèma bellâs film laènna.

Rashomon (1950), sè ètayangngaghi perdana è Tokyo, dhâddhi pemenang kejutan dâri Golden Lion è Fèstival Film Venesia taon 1951. Kasoksèsan komèrsial bân kritis film kasebbhut mukka’ pasar film Bârâ’ kaangghuy dâ’-adâ’en mongghu produk-produk industri film Jeppang, sè ghilirânna ngibâ pangakoan internasional mongghu tokang ghâbây film Jeppang laènna. Kurosawa dhâddhi sutradara sakètar sèttong film per taon salanjhâng taon 1950-an bân awwâl 1960-an, tarmaso’ sajumla film sè sangat èhormatè (bân segghut è adaptasi), tarmaso’  Ikiru (1952), Seven Samurai (1954), Throne of Blood (1957), The Hidden Fortress (1958), Yojimbo (1961), High and Low (1963) dan Red Beard (1965). Marèna taon 1960-an, dhibi’en korang produktif, maskè dâ’ iyâ, karjâ-karjâ lanjutanna – tarmaso’ duwâ’ film tarakherra, Kagemusha (1980) bân Ran (1985) – terros ollè pojhiyân rajâ.

È taon 1990 dhibi’en ollè Academy Awarprestasi saomor odi’ “sacara anumerta, dhibi’en ènobattaghi dhâddhi “Orèng Asia Abad rèya” dâlem katègori “Seni. Sastra bân Budaya” bi’ majalah AsianWeek bân CNN. Èbhut-sebbhut dhâddhi sala sèttong dâri lèma’ orèng sè palèng èkatèla kontribusina kaangghuy kamajuwân Asia è abad ka-20. Karèrra ella è hormatè polana bânnya’ retrospektif, studi krètès bân biografi dâlem bentu’ cètak otabâ video, bân lèbet rilis è bânnya’ media konsumèn. Kurosawa ngoca’ ka kritikus Donald Richie.“Sèngko’ nyangka kabbhi tang film andi’ tèma sè padâ. Tapè, dhing bi’ sèngko’ èpèkkèr, tong-sèttongnga tema sè bisa sèngko’ kapèkkèr iyâ arèya pertanyaan: Arapa orèng-orèng ta’ bisa lebbi bhunga abhâreng?[1]”.

Bâkto kènè’ sampè’ dhâddhi sutradara

[beccè' | beccè' sombher]

Akira Kurosawa èlahèrraghi è taon 1910 è kampus Yayasan sakola Asosiasi pandidighân Jasmani Jepang è Ebara, Prefektur Tokyo (setiya Universitas Ilmu Olahraga Jepang di Shinagawa, Tokyo). Dhibi’en iyâ arèya ana’ bungso dâri 8 satarètanan (4 lake’, 4 binè’). Eppa’na iyâ arèya mantan tantara kalahèran Daisan, Prefektur Akita, lulusan Akademi Perwira Toyama sè ngallè profesi dhâddhi ghuru olahraga bân angghuta Asosiasi Pendidikan jasmani Jepang. Akira asakola è Sekolah Dasar Kuroda è Edogawa, kennengngenna atemmu Keinosuke Uekusa sè dhâddhi sala sèttong sahabatta. Dhibi’en lolos dâri Sekolah Menengah Keika e taon 1928. Seiji Tachikawa iyâ arèya ghuru bâkto è Sekolah Dhasar sè nyotok kaangghuy alokès. Kurosawa ngoca’ è sèttong bâkto jhâ’ ghuruna reya sè andi’ pangaro pentèng sè partama dâlem odi’en. Pangaro laènna dâlem odi’en iyâ arèya kaka’ lakè’ sè nomer tello’ sè anyama Heigo Kurosawa alako dhâddhi Benshi (narator film buwi) kalabân nyama Teimei Suda è bioskop Musashino.

Sabellunna kokos dâri sekolah menengah sakètar taon 1927, Kurosawa motossaghi kaangghuy dhâddhi sorang tokang lokès bân maso’ ka Sekolah Seni Lukis Barat Doshusha. Bâbârempa taon samarèna lolos sakola tengnga, Kurosawa èbhârengngi Uekasa agabu g kalabân Organisasi Artis Proletariat Jepang Uekasa è grup sastra, samantara Kurosawa è grup seni rupa. Kaduwâna agabung bânni karna lèbur kalabân teori Marxisme, tapè terro ajhâr tantang blessat baru dâlem seni bân sastra, tarotama sastra Rusia abad ka-19. Kurosawa bânnya’ maca karjâ Leo Tolstoy, Ivan Turgenev, bân Fyodor Dostoyevsky. Tokang ghâmbhâr proletarian toki Okamoto (eppa’ dâri Sanpei Shirato) iyâ arèya guru sè ngajhâri aghâmbhâr. Kurosawa cokop tarampèl dhâddhi tokang lokès, bân karjâna èpatao dâlem Pameran Nika sè ètangghe’ organisasi seni Nika-kai.

È taon 1936, Kurosawa arassa tak bisa odi’ coma dâri aghâmbhâr, bân kateppa’an ngabes iklan lowongan asisten sutradara sè èpasang Studi P.C.L è sorat kabhâr. Bâkto jarèya, dhibi’en omor 26 taon, bân maso’ sala sèttong dâri sakètar 500 palamar. Samarèna lolos seleksi, Kurosawa ètarèma alako bi’ Studio P.C.L. (satèya Toho). Attas rekomendasi Senkichi Taniguchi, Kajiro Yamamoto aberri’ lako Kurosawa dhâddhi asisten sutradara (antara laèn kaangghuy film semidokumenter horses, 1941). Yamamoto iyâ arèya tong-sèttongnga guru film mongghu Kurosawa. Sala sèttong tugas asistèn sutradara bâkto jarèya iyâ arèya nolès skènario. Kurosawa bânnya’ nolès skènario b6akto ghi’ dhâddhi asistèn sutradara. Sala sèttong skènario sè ètolès iyâ arèya A German at the Daruma Temple sè ta’ toman èghâbây film.

Pèriode sutradara film celleng potè

[beccè' | beccè' sombher]

Film perdana sè èsutradaraè iyâ arèya Sanshiro Sugata è taon 1943. Bâbârempa film salanjutta sè èproduksi bâkto Perang Dhunnya II bâdâ èbâbâ Pengawasan Pamarènta Jepang, bân kadhâng èberri’ tèma-tèma nasionalisme Jepang. The Most Beautiful (1944) iyâ arèya film propaganda tantang orèng bènè’ sè alako è sèttong pabrik optika militer. Sanshiro Sugata Part II (1945) aghâmbhârraghi pejudo Jepang sè jhâu lebbi ungghul ètèmbhâng petinju Bârâ’.

Film pertamana samarèna perrang iyâ arèya No Regrets for Our Youth (1946) sè acarèta binè sorang pembangkang lèmbâng kacèr. Film-film samarèna jarèya bâkto pendudukan Amerika, ngangka’ carèta drama kaodi’en pascaperrang è Jepang, One Wonderful Sunday, Drunken Angel, bân Stray Dog (film).

Dâlem audisi sè èhadiri sutradara Kajiro Yamamoto kèya, Kurosawa nemmu bakat Toshiro Mifune. Yamamoto abârri’ saran Mifune dâ’ Senkichi Taniguchi èangghuy dâlem film Snow Train. Dâlem Snow Train, Kurosawa dhâddhi tokang toles skenario kaangghuy film sè perran otama abâghi ka Takashi Shimura. Kurosawa bhuru abhâreng Mifue sejjhâ’ film katello’ sè amain Mifune, Drunken Angel.    

  1. Lyman, Rick (September 7, 1998). "Akira Kurosawa, Film Director, Is Dead at 88". The New York Times. è aksès 2025-04-03.